صفحه محصول - پروپوزال رتبه بندی راهبردهای پیاده سازی زنجیره تامین چابک با تصمیم گیری چند معیاره فازی

پروپوزال رتبه بندی راهبردهای پیاده سازی زنجیره تامین چابک با تصمیم گیری چند معیاره فازی (docx) 1 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 1 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

2273300-23431500 دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي دانشكده مدیریت ، گروه مدیریت صنعتی پايان نامه براي دريافت درجه كارشناسي ارشد(M.A) گرايش : تولید عنوان : اولویت بندی استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین چابک با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره فازی در شرکت صنعتی بهشهر استاد راهنما: دکتر علیرضا سلوکدار پژوهشگر: الهام اکبری تقدیم به : نام بعضی نفرات رزق روحم شده است، جرائتم می بخشد، روشنم می دارد... تقدیم به آنان که وجودم جز هدیه وجودشان نیست و مراآموختند که بیاموزم پدر و مادر عزیزم و تقدیم به آنان که وجودشان و صفایشان مایه آرامش جان و روح من است خواهر و برادر عزیزم تشکر و قدردانی : با سپاس از سه وجود مقدس: آنان که ناتوان شدند تا ما به توانایی برسیم... موهایشان سپید شد تا ما رو سفید شویم... و عاشقانه سوختند تا گرمابخش وجود ما و روشنگر راهمان باشند... پدرانمان مادرانمان و استادانمان در ابتدا از پدر و مادر عزیزم سپاسگزارم، پشتیبانان بی قید و شرط و همیشگی ام، خورشیدهایی که هرگاه دنیا برایم به تاریکی می گرایید روشنای راهم بودند و تنها مأوای امن من.امید که سپاس کوچک مرا پذیرا باشند. از استاد بزرگوارم جناب آقای دکتر علیرضا سلوکدار که با دلگرمی ها و تشویق هایشان همواره راهنما و چراغ راه من بوده اند، سپاسگزارم. و همچنین از خواهر و برادر عزیزم متشکرم که در خوشی ها و ناخوشی هایم، تنها و تنها حضورشان باعث دلگرمی من بوده است. فصل اول : کلیات طرح TOC \o "1-3" \h \z \u 1-1-مقدمه PAGEREF _Toc413708263 \h 21-2-بیان مسئله PAGEREF _Toc413708264 \h 31-3-اهمیت موضوع PAGEREF _Toc413708265 \h 41-4- اهداف اساسی انجام تحقیق PAGEREF _Toc413708266 \h 61-4-1-اهداف علمی PAGEREF _Toc413708267 \h 61-4-2-اهداف کاربردی PAGEREF _Toc413708268 \h 61-5- سوالات وفرضیات تحقیق PAGEREF _Toc413708269 \h 71-5-1-سوالات تحقیق PAGEREF _Toc413708270 \h 71-5-2-فرضیات تحقیق PAGEREF _Toc413708271 \h 71-6- چارچوب نظری PAGEREF _Toc413708272 \h 81-7- مدل تحقیق PAGEREF _Toc413708273 \h 91-8- تعاریف اصطلاحات و متغیرهای تحقیق PAGEREF _Toc413708274 \h 101-9- روش تحقیق PAGEREF _Toc413708275 \h 141-10- جامعه تحقیق PAGEREF _Toc413708276 \h 141-11- قلمرو تحقیق PAGEREF _Toc413708277 \h 151-12- روش نمونه گیری و حجم نمونه PAGEREF _Toc413708278 \h 151-13- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات PAGEREF _Toc413708279 \h 161-14- روش تجزیه وتحلیل PAGEREF _Toc413708280 \h 161-15- محدودیتها و مشکلات تحقیق PAGEREF _Toc413708281 \h 17فصل دوم : مطالعات نظری2-1- مقدمه PAGEREF _Toc413708282 \h 192-2- تاریخچه الگوی چابک PAGEREF _Toc413708283 \h 202-3- مفهوم چابکی و تولید چابک PAGEREF _Toc413708284 \h 222-4- محدودیتهای الگوی چابک PAGEREF _Toc413708285 \h 252-5- تولید چابک PAGEREF _Toc413708286 \h 262-5-1- اصول چهارگانه تولید چابک PAGEREF _Toc413708287 \h 262-5-2- ویژگیهای تولید چابک PAGEREF _Toc413708288 \h 282-5-3- مدلهای چابکی PAGEREF _Toc413708289 \h 292-6- مدیریت زنجیره تامین PAGEREF _Toc413708290 \h 412-6-1- تعریف مدیریت زنجیره تامین PAGEREF _Toc413708291 \h 432-6-2- مراحل پنج گانه مدیریت زنجیره تامین PAGEREF _Toc413708292 \h 492-6-3- زنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708293 \h 512-6-4- بسترسازی چابکی در میان زنجیره تامین PAGEREF _Toc413708294 \h 562-6-5- چارچوب مفهومی زنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708295 \h 572-6-6- ماهیت زنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708296 \h 632-6-7- عناصر یک زنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708297 \h 652-6-8- شاخص های زنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708298 \h 672-6-9- مدل های زنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708299 \h 682-7-چارچوب نظری PAGEREF _Toc413708300 \h 892-8- مدل تحقیق PAGEREF _Toc413708301 \h 992-9- پیشینه تحقیق PAGEREF _Toc413708302 \h 100فصل سوم : روش شناسی تحقیق3-1- مقدمه PAGEREF _Toc413708303 \h 1053-2- روش تحقیق PAGEREF _Toc413708304 \h 1073-3- جامعه آماری و حجم نمونه PAGEREF _Toc413708305 \h 1073-4- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات PAGEREF _Toc413708306 \h 1083-5- روش تجزیه وتحلیل PAGEREF _Toc413708307 \h 1153-6- مراحل اجرایی تحقیق PAGEREF _Toc413708308 \h 1163-7- روایی و اعتبار ابزار تحقیق PAGEREF _Toc413708309 \h 1253-7-1- تعیین اعتبار(روایی) PAGEREF _Toc413708310 \h 1253-7-2- تعیین پایایی PAGEREF _Toc413708311 \h 1263-8- تشریح متدولوژی تحقیق PAGEREF _Toc413708312 \h 1283-8-1- آزمون T-Student PAGEREF _Toc413708313 \h 1293-8-2- اعداد فازی مثلثی PAGEREF _Toc413708314 \h 1313-8-3- فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) فازی PAGEREF _Toc413708315 \h 134فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق4-1- مقدمه PAGEREF _Toc413708316 \h 1444-2-نتایج پیاده سازی متدولوژی PAGEREF _Toc413708317 \h 1464-2-1-بدست آوردن ساختار سلسله مراتبی از یافتن معیارها و زیر معیارها و گزینه های موثر در مسئله PAGEREF _Toc413708318 \h 1464-2-2- جمع آوری نظرات خبرگان در قالب اعداد فازی و تشکیل جداول مقایسه زوجی فازی و تجمیع نظر افراد خبره PAGEREF _Toc413708319 \h 1544-3-3- محاسبه وزن نسبی و نهایی گزینه ها PAGEREF _Toc413708320 \h 177فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات5-1- مقدمه PAGEREF _Toc413708321 \h 1825-2- پاسخ به سوالات تحقیق PAGEREF _Toc413708322 \h 1835-2-1- آیا شاخص ها و زیر شاخص های ذکر شده در پیاده سازی زنجیره تامین چابک موثر هستند؟ PAGEREF _Toc413708323 \h 1835-2-2- اولویت بندی استراتژی ها بر اساس شاخص های تعیین شده در سازمان مورد مطالعه با استفاده از تکنیک AHP فازی چگونه است؟ PAGEREF _Toc413708324 \h 1855-3- پیشنهادات بر اساس نتایج تحقیق PAGEREF _Toc413708325 \h 1865-4- پیشنهادات پژوهشی PAGEREF _Toc413708326 \h 1895-5- محدودیت های پژوهش PAGEREF _Toc413708327 \h 189پرسشنامه الف انتخاب معیار ها و زیر معیارها PAGEREF _Toc413708328 \h 196پرسشنامه ب جداول مقایسات زوجی PAGEREF _Toc413708329 \h 198 فهرست جداول TOC \h \z \t "فهرست جداول,1" جدول 2-1 عوامل به وجود آورنده ایده چابکی PAGEREF _Toc413708586 \h 18 جدول2-2 ویژگی های تولید چابک PAGEREF _Toc413708587 \h 23 جدول2-3 سه بعد و مرحله در بلوغ زنجیره تأمین PAGEREF _Toc413708588 \h 52 جدول 2-4 شاخص های تعیین کننده زنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708589 \h 54 جدول 3-1جدول شناسایی معیارها، زیر معیارها و گزینه ها PAGEREF _Toc413708590 \h 95 جدول 3-2 اعداد فازی متناظر مقیاس کلامی PAGEREF _Toc413708591 \h 96 جدول 3-3 تابع تعلق انتخاب شده برای اعداد فازی PAGEREF _Toc413708592 \h 98 جدول 3-4 شاخص ناسازگاری تصادفی PAGEREF _Toc413708593 \h 99 جدول 3-5 نتیجه آلفای کرونباخ PAGEREF _Toc413708594 \h 102 جدول 3-6 اعداد فازی معادل با متغیر های فازی PAGEREF _Toc413708595 \h 109 جدول 4-1 نتیجه آزمون فرضیه معیار انعطاف پذیری توسعه محصول PAGEREF _Toc413708596 \h 118 جدول 4-2 نتیجه آزمون فرضیه معیار انعطاف پذیری ساخت و تولید PAGEREF _Toc413708597 \h 119 جدول 4-3 نتیجه آزمون فرضیه معیار انعطاف پذیری فناوری اطلاعات PAGEREF _Toc413708598 \h 119 جدول 4-4 نتیجه آزمون فرضیه معیار انعطاف پذیری لجستیک PAGEREF _Toc413708599 \h 119 جدول 4-5 نتیجه آزمون فرضیه معیار انعطاف پذیری تدارکات PAGEREF _Toc413708600 \h 119 جدول 4-6 نتایج آزمون فرضیه بر اساس زیر معیارهای مساله PAGEREF _Toc413708601 \h 120 جدول 4-7 شاخص ها و زیر شاخص های موثر بر نتخاب استراتژی PAGEREF _Toc413708602 \h 121 جدول 4-8 طیف های فازی مورد استفاده در AHP (منبع: 2010, Lin ) PAGEREF _Toc413708603 \h 123 جدول 4-9 ماتریس مقایسات زوجی شاخص های اصلی برای خبره اول PAGEREF _Toc413708604 \h 125 جدول 4-10 ماتریس مقایسات زوجی گروهی شاخص های اصلی PAGEREF _Toc413708605 \h 125 جدول 4-11 محاسبه PAGEREF _Toc413708606 \h 126 جدول 4-12 محاسبهSi برای معیارها PAGEREF _Toc413708607 \h 127 جدول 4-13 محاسبه وزن نسبی معیارها PAGEREF _Toc413708608 \h 128 جدول 4-14ماتریس مقایسات زوجی گروهی شاخص انعطاف پذیری توسعه محصول PAGEREF _Toc413708609 \h 130 جدول 4-15 ماتریس مقایسات زوجی گروهی شاخص انعطاف پذیری تولید و ساخت PAGEREF _Toc413708610 \h 130 جدول 4-16 ماتریس مقایسات زوجی گروهی شاخص انعطاف پذیری فناوری اطلاعات PAGEREF _Toc413708611 \h 130 جدول 4-17 ماتریس مقایسات زوجی گروهی شاخص انعطاف پذیری لجستیک PAGEREF _Toc413708612 \h 130 جدول 4-18 ماتریس مقایسات زوجی گروهی شاخص انعطاف پذیری انعطاف پذیری تدارکات PAGEREF _Toc413708613 \h 131 جدول 4-19ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص توانایی کاهش زمان چرخه توسعه محصول PAGEREF _Toc413708614 \h 131 جدول 4-20 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص توانایی طراحی محصولات متعدد PAGEREF _Toc413708615 \h 132 جدول 4-21 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینهها بر اساس شاخص درصد دارایی ها با امکان استفاده مجدد PAGEREF _Toc413708616 \h 133 جدول 4-22 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص توانایی تغییر ترکیب محصولات PAGEREF _Toc413708617 \h 134 جدول 4-23 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص سرعت در تولید محصولات جدید PAGEREF _Toc413708618 \h 134 جدول 4-24 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص تعداد روشهای موجود (در دسترس) جهت افزایش ظرفیت PAGEREF _Toc413708619 \h 135 جدول 4-25 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینهها بر اساس شاخص درصد زنجیره تامین که مستقیما توسط IT حمایت میشود PAGEREF _Toc413708620 \h 135 جدول 4-26 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص توانایی IT جهت انطباق در حمایت کردن از کانالهای توزیع جدید PAGEREF _Toc413708621 \h 136 جدول 4-27 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص تعداد روشهای موجود در سیستمهای IT جهت تجزیه و تحلیل محیط رقابتی و کشف تغییرات PAGEREF _Toc413708622 \h 136 جدول 4-28ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص توانایی در اضافه یا حذف نمودن کانالهای تحویل PAGEREF _Toc413708623 \h 137 جدول 4-29 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص توانایی تغییر ظرفیت کلی شبکه لجستیک PAGEREF _Toc413708624 \h 137 جدول 4-30 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص تعداد انبارهای موجود برای ذخیره PAGEREF _Toc413708625 \h 138 جدول 4-31 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص تعداد تامین کنندگان توانا برای هر ماده و در هر دوره PAGEREF _Toc413708626 \h 138 جدول 4-32 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص نفوذپذیری بر عملکرد تامین کننده PAGEREF _Toc413708627 \h 139 جدول 4-33 ماتریس مقایسات زوجی گروهی گزینه ها بر اساس شاخص سرعت آغاز همکاری با یک تامین کننده جدید PAGEREF _Toc413708628 \h 139 جدول 4-34 وزن نهایی گزینه ها PAGEREF _Toc413708629 \h 140 جدول 4-35 رتبه بندی گزینه‌ها به روش FAHP PAGEREF _Toc413708630 \h 141 فهرست اشکال TOC \h \z \t "فهرست اشکال,1" شکل2-1 مدل گاناسکاران از تولید چابک PAGEREF _Toc413708685 \h 26 شکل2-2 مدل کید از ساختار تولید چابک PAGEREF _Toc413708686 \h 27 شکل2-3 مدل شارپ و همکارانش در تولید چابک PAGEREF _Toc413708687 \h 28 شکل2-4 مدل یوسف و همکارانش PAGEREF _Toc413708688 \h 30 شکل2-5 مدل شریفی و ژانگ PAGEREF _Toc413708689 \h 32 شکل2-6 چارچوب مفهومی زنجیره ی تأمین چابک( لین و همکارانش 2006) PAGEREF _Toc413708690 \h 47 شکل2-7 تحلیل دامنه و وسعت زنجیره تأمین PAGEREF _Toc413708691 \h 51 شکل2-8 عناصرزنجیره تامین چابک PAGEREF _Toc413708692 \h 53 شکل 2-9 ارکان یا ویژگی های زنجیره تامین چابک (برگرفته از مدل کریستوفر و ون هوک) PAGEREF _Toc413708693 \h 56 شکل 2-10 مدل کریستوفر و تویل PAGEREF _Toc413708694 \h 58 شکل 2-11 مدل لین و همکارانش PAGEREF _Toc413708695 \h 62 شکل 2-12 مدل سوافورد و همکارانش PAGEREF _Toc413708696 \h 71 شکل 3-1 نمودار اجرایی تحقیق PAGEREF _Toc413708697 \h 93 شکل 3-2 نمایش عددی فازی مثلثی به صورت سه مولفه ای PAGEREF _Toc413708698 \h 105 شکل 4-1 درخت سلسله مراتبی سطوح تصمیم گیری PAGEREF _Toc413708699 \h 122 شکل 4-2 نمودار رتبه بندی شاخص های اصلی PAGEREF _Toc413708700 \h 129 شکل 4-3 نمودار رتبه بندی استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین PAGEREF _Toc413708701 \h 141 شکل 5-1 ساختار سلسله مراتبی مدل مفهومی PAGEREF _Toc413708702 \h 145 371475447040فصل اول : کلیات طرح00فصل اول : کلیات طرح مقدمه محیطهای رقابتی امروز تحولات بسیاری را در سازمانها و سیستمهای تولیدی به وجود آورده است و به منظور ارتقاء بهره وری، مفاهیم، ابزارها و تکنیک های فراوانی توسعه یافته اند. امروزه در بسیاری از بازارها فاکتور اساسی در دسترس بودن و سطح سرویس است که سبب ظهور الگوهای جدیدی چون چابکی یا پاسخگویی سریع شده است.به عبارت دیگر تغییرات محیط های کسب و کار امروز که ناشی از تغییرات نیازهای مشتریان می باشد، منجر به عدم قطعیت در پارامترهای تصمیم گیری می شود و لازم است که زنجیره تامین در مواجهه با این عدم قطعیت ها انعطاف پذیر باشد. سازمان موفق سازمانی است که دارای مزیت های رقابتی در محیط های جدید باشد و به سرعت بتواند خود را با نیازهای مشتری و تغییرات بازار منطبق کند.امروزه این ویژگی تحت عنوان چابکی در سازمان ها مورد توجه بسیاری قرار گرفته است.از طرفی در کسب و کار دنیای امروز مدیریت زنجیره تامین به عنوان ابزاری جهت دستیابی به سود اقتصادی کوتاه مدت و مزایای رقابتی بلندمدت محسوب می گردد. مدیریت زنجیره تامین به عنوان مجموعه ای از رویکردها و تلاشهایی به شمار می رود که از تولیدکنندگان، عرضه کنندگان و توزیع کنندگان حمایت نموده و زنجیره ارزش را به گونه ای هماهنگ می نمایند که محصولات در مقادیر مناسب و زمان و مکان مناسب توزیع گردد تا در نتیجه رضایت مشتری حاصل گردد. رویکرد زنجیره تامین چابک مرتبط با تقابل بین شرکت و بازار و یک چشم انداز بیرونی به انعطاف پذیری می باشد.پیاده سازی موفق این رویکرد مستلزم پاسخگویی سریع و مستمر به تغییرات بازار، پویایی سازمان، توجه به رشد و انعطاف پذیری سازمانها و انتظارات مشتری می باشد. این رویکرد تمرکز خود را معطوف به پاسخ سریع به تغییرات پیش بینی نشده بازار نموده و از طریق حمل سریع و انعطاف پذیر نمودن زمان های تاخیر و به کارگیری تکنولوژی های جدید نسبت به حل مسائل غیرقابل پیش بینی اقدام می نماید. 1-2-بیان مسئله در دنیای دائما در حال تغییر امروز دستیابی به اهداف و کسب موفقیت تنها با اعمال مدیریت صحیح امکانپذیر نمی باشد بلکه لازم است تا کسب و کارها به طور مستقیم یا غیر مستقیم در مدیریت سازمانها و شرکتهای تامین کننده و توزیع کننده محصولات خود مشارکت داشته باشند، چنین ضرورتی پیدایش مدیریت زنجیره تامین را در پی داشته است.سازمانهایی که زنجیره تامین را پیاده سازی می نمایند در جهت برآورده ساختن به موقع و مناسب تقاضای مشتریان خود با ایجاد یکپارچگی در سراسر زنجیره تامین گام بر می دارند.امروزه کوتاه شدن چرخه عمر محصول موجب بروز ابهام زیادی گردیده و ریسک بالا را در مدیریت زنجیره تامین و ایجاد رقابت شدید در محیط خارجی سازمانها را در پی داشته است. تفکر چابک یک پارادایم مشهور است که با ایجاد امکان واکنش سریع برای کسب و کارها، پاسخگویی به تقاضای متغیر را امکان پذیر می سازد.بنابراین در فرایند پیاده سازی زنجیره تامین بکارگیری تولید چابک برای پاسخگویی به موقع نیازهای متغیر مشتریان ضروری می باشد. در این تحقیق به مطالعه چابکی در زنجیره تامین و عوامل تاثیرگذار بر آن در جهت ارتقاء و بهبود مدیریت زنجیره تامین، شناسایی مدلها و شاخص های ارزیابی چابکی در زنجیره تامین پرداخته می شود. 1-3-اهمیت موضوع یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی سازمانهای امروزی، لزوم واکنش به سطوح فزاینده ناپایداری تقاضاهاست. به دلایل متعددی، چرخه عمر محصول و تکنولوژی کوتاه شده و فشارهای رقابتی به کرات تغییرات در محصول را تحمیل نموده و تنوع تقاضاهای مصرف کننده ها بیشتر از گذشته شده است.برای رفع این چالش، لازم است سازمانها تلاش خود را برای کسب چابکی بیشتر متوجه کنند زیرا چابکی هم به تغییرات حجم و هم به تغییرات تنوع در کمترین قالب زمانی پاسخ می دهد.چابکی، زنجیره را قادر به پاسخگویی سریع به تغییرات به وجود آمده در محیط می نماید. برای رسیدن به یک موقعیت رقابتی مطلوب در محیط کسب و کار در حال تغییر، شرکتها باید برای کارآمدی عملیات با تامین کنندگان و مشتریان هم ردیف شده و برای کسب سطحی از چابکی فراتر از شرکتهای انحصاری، با یکدیگر مشارکت کنند. یک زنجیره تامین چابک به دنبال آن است تا مشتریان و کارکنان را غنی و ارضا کند. لذا یک زنجیره تامین چابک قادر است تا به صورت مناسبی به تغییراتی که در محیط کار روی می دهند، پاسخ دهد و در شرایطی که تقاضای بازار برای محصول بسیار متغیر و نوسان دار است، فلسفه چابک با افزایش سرعت و انعطاف پذیری در تنوع محصولات سبب بهبود پاسخگویی زنجیره تامین می گردد. از طرفی سازمان با فرایندهای چابک زنجیره تامین از حساسیت بیشتری نسبت به بازار برخوردار خواهد بود، توانایی بیشتری برای همسان سازی عرضه و تقاضا دارد و قادر است به چرخه کوتاه تری برای ارائه محصول دست یابد و به اعتقاد سوافورد، گوش و مورفی (2006) چابکی زنجیره تامین سازمان عامل حیاتی موثر بر رقابت پذیری کلی و فراگیر سازمان است. بنابراین بحث چابکی در زنجیره تامین دارای ضرورت زیادی است. 1-4- اهداف اساسی انجام تحقیق 1-4-1-اهداف علمی پژوهش حاضر در پی رسیدن به اهداف زیر می باشد: شناسایی شاخص های چابکی محورهای پنج گانه مدل سوافورد موثر بر زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر ارائه مدلی جهت ارزیابی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر تعیین اولویتهای شاخص ها و استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر 1-4-2-اهداف کاربردی اجرا و بکارگیری تکنیک پیشنهاد شده جهت اولویت بندی استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر 1-5- سوالات وفرضیات تحقیق 1-5-1-سوالات تحقیق آیا شاخص های انعطاف پذیری توسعه محصول در ارزیابی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر موثر هستند؟ آیا شاخص های انعطاف پذیری تولید وساخت در ارزیابی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر موثر هستند؟ آیا شاخص های انعطاف پذیری تدارکات در ارزیابی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر موثر هستند؟ آیا شاخص های انعطاف پذیری لجستیک در ارزیابی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر موثر هستند؟ آیا شاخص های انعطاف پذیری فناوری اطلاعات در ارزیابی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر موثر هستند؟ اولویت های شاخص ها و استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر چگونه است؟ 1-5-2-فرضیات تحقیق شاخص انعطاف پذیری توسعه محصول در ارزیابی زنجیره تامین چابک موثر است. شاخص انعطاف ساخت و تولید در ارزیابی زنجیره تامین چابک موثر است. شاخص انعطاف پذیری فناوری اطلاعات در ارزیابی زنجیره تامین چابک موثر است. شاخص انعطاف پذیری لجستیک در ارزیابی زنجیره تامین چابک موثر است. شاخص انعطاف پذیری تدارکات در ارزیابی زنجیره تامین چابک موثر است. 1-6- چارچوب نظری مطالعات متعددی در خصوص زنجیره تامین چابک و استراتژیهای پیاده سازی آن صورت گرفته است.با وجود تحقیقات و بررسی هایی که در این حوزه صورت گرفته است، تحقیقات کمی وجود دارند که رابطه بین چابکی سازمانی، استراتژیهای سازمانی و اجرای آن را توضیح میدهد.مدل این تحقیق برگرفته از مدل سوافورد و همکارانش(2006) و مدل لین(2006) و مدل فیصل(2007) می باشد که با ترکیب این سه، مدلی طراحی گردیده تا بتوان از طریق آن از یک طرف معیارهای موثر در زنجیره تامین چابک اولویت بندی گردند و از طرفی به ارزیابی و اولویت بندی استراتژیهای پیاده سازی زنجیره تامین چابک پرداخت. در این تحقیق زنجیره تامین چابک به عنوان وسیله ای برای سنجش توانایی زنجیره تامین، در تطبیق کارآمد با محیط رقابتی که به سرعت در حال تغییر بوده در جهت تامین خدمت یا محصول تعریف شده است. در مدل سوافورد زنجیره تامین چابک شامل پنج شاخص انعطاف پذیری می باشدکه عبارتند از: انعطاف پذیری توسعه محصول، انعطاف پذیری ساخت و تولید، انعطاف پذیری تدارکات، انعطاف پذیری لجستیک، انعطاف پذیری فناوری اطلاعات استراتژیهای پیاده سازی زنجیره تامین چابک در این مدل نیز از مدل لین و فیصل برگرفته شده است. این استراتژیها در مدل با عنوان توانمندسازهای زنجیره تامین چابک ذکر شده اند.این استراتژی ها، یکپارچه سازی در فرایند، یکپارچه سازی شبکه، یکپارچه سازی اطلاعات، مدیریت روابط مشارکتی و ارتقا مشتری و بازار می باشند. 1-7- مدل تحقیق -467833421832استراتژی1 : یکپارچه سازی فرایند استراتژی2 : ارتقای مشتری و بازار استراتژی4 : یکپارچه سازی شبکه استراتژی3: یکپارچه سازی اطلاعات استراتژی5 : مدیریت مشارکتی 00استراتژی1 : یکپارچه سازی فرایند استراتژی2 : ارتقای مشتری و بازار استراتژی4 : یکپارچه سازی شبکه استراتژی3: یکپارچه سازی اطلاعات استراتژی5 : مدیریت مشارکتی 1-8- تعاریف اصطلاحات و متغیرهای تحقیق زنجیره تامین: تمام فعالیت های مرتبط با جریان و تبدیل کالا از مرحله استخراج ماده خام تا تحویل به مصرف کننده و نیز جریان های اطلاعاتی مرتبط با آن ها گفته می شود و در مجموع از تبدیل مواد تا مرحله تحویل کالای نهایی به مصرف کننده سه جریان مالی، اطلاعاتی و کالا در آن وجود دارد. مدیریت زنجیره تامین: هماهنگی استراتژیک و سیستماتیک عملکردهای کسب و کار سنتی با هدف بهبود کارائی طولانی مدت است.به علاوه مدیریت زنجیره تامین شامل هماهنگی، تولید، موجودی، موقعیت و حمل ونقل بین بخشهای مختلف یک زنجیره تامین می باشد که از یک سو باعث افزایش توان پاسخگویی و از سوی دیگر سبب افزایش کارائی برای بازار هدف می شود.(شکاری، 1384) زنجیره تامین چابک: زنجیره تامین چابک، زنجیره تامینی است که توانایی پاسخگویی سریع به تغییرات در بازار و خواسته های مشتری در زنجیره تامین را داشته باشد. انعطاف پذیری توسعه محصول: توانایی برای توسعه محصول و یا بهبود محصول به طریقی اثربخش از لحاظ هزینه و به موقع جهت پاسخگویی به نیازهای مشتری یا بازار یا بهره برداری از فرصتهای بازار انعطاف پذیری تدارکات: نقش تدارکات جهت پاسخگویی به موقع و به طریق اثربخش در هزینه به تغییرات و نیازمندیهای مواد اولیه که منجر به بهبود پاسخگویی و افزایش رضایت مشتری می شود. انعطاف پذیری در تولید و ساخت: دامنه انتخابات متفاوت در دسترس و توانایی فرایند تولید جهت اجرای موثر آنها که منجر به تولید محصولات با کیفیت در پاسخگویی به تغییرات خصوصیات محصول، تامین مواد و تقاضا و یا افزایش به کارگیری فرایندهای دارای تکنولوژی انعطاف پذیری لجستیک: دسترسی به دامنه ای از انتخابات و توانایی جهت اجرای موثر آنها جهت انطباق فرایند کنترل جریان و ذخیره مواد، کالای نهایی، خدمات و اطلاعات مرتبط از مبدا تا مقصد در پاسخ به شرایط محیط بازار در حال تغییر انعطاف پذیری فناوری اطلاعات: توانایی سیستم فناوری اطلاعات جامع یک سازمان جهت انطباق پیدا کردن و حمایت از نیازمندیهای تغییر در کسب وکار نسبت به ابعاد انعطاف پذیر شامل توسعه محصول، منبع یابی(تامین)تولید و لجستیک به خوبی سایر اهداف استراتژیک یکپارچه سازی در فرایند: یکپارچه سازی در فرایند شامل برنامه ریزی مشارکتی، دسترسی به اطلاعات و دانش از طریق اینترنت و اطلاعات برای همگان در هر زمانی به روز شود، داده های مرتبط با فروش لحظه ای، پاسخگویی کارا به مشتری، قابلیتهای داده کاوی، اعتقادات و اهداف مشترک، میزان هماهنگی بالا، تاکید بر برون سپاری، تبادلات بدون استفاده از کاغذ، نسل جدید نرم افزارهای تحت شبکه است. به عنوان مبنای زنجیره تامین، یکپارچگی فرایند به معنای آن است که زنجیره تامین اتحادی از اعضای بهم مرتبط در یک شبکه است. یکپارچه سازی شبکه : یکپارچه سازی شبکه شامل تعهد مدیریت ارشد به اقدامات چابک، تصمیم گیری غیر متمرکز، تاکید بر شایستگی های اصلی، اهداف و معیارهای مبتنی بر اعتماد، روابط مبتنی بر اعتماد مدیریت روابط مشارکتی : این استراتژی زنجیره تامین جهت جذب خریداران و تامین کنندگان برای کار به صورت مشارکتی، توسعه محصول به طور مشارکتی و تسهیم اطلاعات است. یکپارچه سازی اطلاعات : به عنوان زیر ساختی از زنجیره تامین، شامل توانایی جهت استفاده تکنولوژی اطلاعاتی در تسهیم داده ها بین خریداران و تامین کنندگان است.بنابراین به طور موثر یک زنجیره تامین مجازی ایجاد می کند. ارتقاء مشتری و بازار : به عنوان استراتژی زنجیره تامین چابک، ارتقاء مشتری و بازار شامل توانایی جهت شناسایی و پاسخگویی سریع به نیازمندیهای واقعی مشتری می باشد.هم چنین جهت ماهر شدن در تغییر و عدم اطمینان است. معرفی سریع محصول جدید، پاسخگویی به تقاضای واقعی، تقاضا برای محصولات سفارشی، حفظ و افزایش سطح روابط مشتری، معیارهای مشتری محوری، بهبود کیفیت، کاهش هزینه ها، افزایش فراوانی، بهبود محصول از عوامل موثر در ارتقا بازار و مشتری هستند. 1-9- روش تحقیق انواع جهت گیری های پژوهش به سه دسته کاربردی،بنیادی و ارزیابی تقسیم می شود.(دانایی فرد،1383) این تحقیق از حیث هدف کاربردی است زیرا هدف آن حل مسائل اجرائی و واقعی است و موجب بسط دانش و بهبود چابکی در زنجیره تامین شرکت صنعتی بهشهر می گردد.هم چنین از حیث روش جمع آوری اطلاعات پیمایشی است.روش پیمایشی روشی است که در آن اطلاعات از طریق افرادی که پاسخگو نامیده می شوند و به سوالات جواب می دهند گردآوری می شود.(بیابانگرد،1388) 1-10- جامعه تحقیق از آنجا که چابکی بحثی نوظهور در صنعت ایران می باشد و هنوز افراد زیادی وجود ندارند که اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشند، لذا ضروری است از نظر خبرگانی استفاده گردد که با این بحث آشنایی داشته و اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشند.بنابراین تنها مطلعین این زمینه که به عنوان خبرگان از نظر آن ها استفاده گردید در میان مدیران ارشد شرکت صنعتی بهشهر قرار داشتند..بنابراین جامعه آماری که مورد بررسی قرار گرفته است به صورت محدود بوده و شامل افرادی است که به نوعی با مسئله چابکی آشنایی داشته و یا با آن درگیر بوده اند.تعداد آن ها 8 نفر بوده است و شامل مدیر دپارتمان نوآوری، مدیر لجستیک و انبارها، مدیر برنامه ریزی تولید و مواد، مدیر تولید، مدیر فنی، مدیر تصفیه، مدیر آزمایشگاه و R&D و مدیریت کیفیت بوده است. 1-11- قلمرو تحقیق الف:قلمرو مکانی: شرکت صنعتی بهشهر ب: قلمرو زمانی: تابستان و پاییز 93 ج: قلمرو موضوعی: ارزیابی و الویت بندی استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین چابک 1-12- روش نمونه گیری و حجم نمونه از بین هشت نفر از میان مدیران ارشد زنجیره تامین در شرکت صنعتی بهشهر تعداد پنج نفر به طور تصادفی انتخاب گردیدند. بنابراین روش نمونه گیری استفاده شده، نمونه گیری احتمالی از نوع تصادفی ساده است. 1-13- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از منابع زیر استفاده می شود: روش میدانی مصاحبه و پرسش پرسش نامه روش اسنادی مطالعه و اطلاعات کتابخانه ای سایت های اطلاعاتی شبکه جهانی اینترنت مقالات فارسی مقالات لاتین 1-14- روش تجزیه وتحلیل در این تحقیق در مرحله اثبات فرضیه ها از آزمون تی استیودنت و جهت ارزیابی و اولویت بندی استراتژی های زنجیره تامین چابک از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی ((FAHP استفاده می شود. لازم به ذکر است که به وسیله نرم افزارهای Excel وSPSS به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. 1-15- محدودیتها و مشکلات تحقیق عدم دسترسی مراجع کافی، کم بودن اطلاعات، مدارک و منابع مورد نیاز و هم چنین مورد کاوی های عملی انجام شده در رابطه با ارزیابی زنجیره تامین چابک عدم وجود تجربیات مشابه در سازمانها در ایران به جز چند مورد مطالعه بسیار محدود گستردگی موضوع تحقیق، مدیریت زنجیره تامین طیف وسیعی از تصمیمات مدیریت عملیات را در برمی گیرد. عدم وجود بانک اطلاعاتی جامع در مورد زنجیره تامین در سازمان جهت دستیابی به اطلاعات عددی مورد نیاز تحقیق 850577-528308روش شناسی تحقیق00روش شناسی تحقیق 3-1- مقدمه هدف تمام علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ما است.به منظور آگاهی از مسائل و مشکلات دنیای اجتماعی، روش های علمی، تغییرات قابل ملاحضه ای پیدا کرده اند.این روندها و حرکتها سبب شده است که برای بررسی رشته های مختلف بشری، از روش علمی استفاده شود.از جمله ویژگیهای مطالعه علمی، که هدفش حقیقت یابی است، استفاده از یک روش تحقیق مناسب می باشد.روش تحقیق مناسب به اهداف، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق، دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش های تحقیق است.(خاکی،1379: 143-142) روش تحقیق، جامعه آماری و نمونه، روش و ابزار گردآوری داده ها، روایی و اعتبار ابزار تحقیق، قلمرو تحقیق، روش تجزیه و تحلیل داده ها، استفاده از نتیجه تحقیق و گامهای تحقیق از عناوین مباحثی هستند که در این تحقیق به آنها پرداخته می شود. روش تحقیق، در حقیقت نقشه عملی اجرای کار است.اتخاذ هرگونه تصمیم در مورد روش تحقیق بستگی به هدف مطالعه، طبیعت مساله تحت بررسی و روشهای مناسبی دارد که حدود و جهت مطالعه نیز در آن مشخص می شود. فصل سوم پایان نامه در برگیرنده روشی است که جهت فراهم کردن زمینه لازم برای تحلیل داده ها و پاسخ به سوالات مطرح شده در این پژوهش از آن استفاده شده است.در این فصل ابتدا نوع تحقیق و مراحل آن به تفصیل شرح داده می شود و در ادامه، جامعه آماری تحقیق معرفی و به دنبال آن ابزار جمع آوری اطلاعات که در این پژوهش استفاده شده، ذکر می شود و در نهایت روش تجزیه و تحلیل داده هایی که در این تحقیق بکار رفته، ذکر می شود. 3-2- روش تحقیق تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی است زیرا هدف آن حل مسائل اجرائی و واقعی است و موجب بسط دانش و بهبود چابکی در زنجیره تامین شرکت صنعتی بهشهر می گردد.هم چنین از حیث روش جمع آوری اطلاعات پیمایشی است. مراجع تحقیق شامل کتب، پایان نامه های تحصیلی و مقالات و هم چنین نظرخواهی از کارشناسان می باشد که در آن ابتدا اعتبار معیارهای اساسی ارائه شده در مدل تحقیق تعیین می گردد و سپس با توجه به معیارهای بدست آمده و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی(AHP FUZZY) که یکی از روشهای تصمیم گیری چند معیاره فازی است، به معیارها و زیر معیارها وزن داده می شود و استراتژی ها رتبه بندی می گردند.از طرف دیگر این تحقیق دارای ماهیت میدانی می باشد، بدین معنا که بخش عمده ای از اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسش نامه توسط خبرگان گردآوری می شود. 3-3- جامعه آماری و حجم نمونه از آنجا که چابکی بحثی نوظهور در صنعت ایران می باشد و هنوز افراد زیادی وجود ندارند که اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشند، لذا در این تحقیق ضروری بود از نظر خبرگانی استفاده گردد که با این بحث آشنایی داشته و اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشند و با آن درگیر بوده باشند و بنابراین جامعه آماری که مورد بررسی قرار گرفته است به صورت محدود و شامل مدیران دپارتمان زنجیره تامین این شرکت بود.تعداد این افراد 8 نفر شامل مدیر دپارتمان نوآوری، مدیر لجستیک و انبارها، مدیر برنامه ریزی تولید و مواد، مدیر تولید، مدیر فنی، مدیر تصفیه، مدیر آزمایشگاه و R & D و مدیریت کیفیت بوده است که از بین آن ها 5 نفر به طور تصادفی انتخاب گردیدند.بنابراین روش نمونه گیری استفاده شده، نمونه گیری احتمالی از نوع تصادفی ساده است. 3-4- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از اطلاعات کتابخانه ای، مقالات فارسی و لاتین و سایت های اطلاعاتی شبکه جهانی اینترنت و همچنین استفاده از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. بدین ترتیب که در ابتدای تحقیق از طریق مراجعه به کتابخانه ها، سایت ها و پایگاههای اطلاعاتی و همچنین از طریق مطالعه مقالات و تحقیقات انجام گرفته در خصوص زنجیره تامین چابک، مدل های مختلف زنجیره تامین چابک، ادبیات و پیشینه تحقیق گردآوری شده و سپس با استفاده از مدل های موجود استراتژیها، معیارها و زیرمعیارهای زنجیره تامین چابک شناسایی گردیده است.به منظور کسب اطمینان از اعتبار معیارها و زیر معیارهای ارائه شده در مدل تحقیق از پرسشنامه لیکرت و آزمون One sample-Test استفاده گردید و سپس با استفاده از درخت تصمیم، پرسشنامه دیگری که در پیوست 2 آمده است، برای ارزیابی و رتبه بندی زیر معیاره، معیارها و استراتژیهای مدل تحقیق طراحی گردید که در آن از سلسله مراتب چهار سطحی استفاده شد. پرسشنامه مذکور بر اساس مقایسات زوجی ساعتی طراحی و از تصمیم گیرندگان درخواست گردید تا مقایسات زوجی خود را در آن انجام دهند و در نهایت داده ها وزن دهی شده و رتبه بندی آنها انجام شد.این چهار سطح عبارتند از : سطح اول : سطح اول هدف یا انتخاب استراتژیهای پیاده سازی زنجیره تامین چابک سطح دوم : معیارهای اصلی موثر بر زنجیره تامین چابک سطح سوم : زیر معیارهای مربوط به معیارهای اصلی سطح چهارم : انتخاب گزینه مورد نظر مشخصات سطوح دوم، سوم و چهارم : سطح دوم: این سطح شامل معیارهای کلی استخراج شده از مطالعات کتابخانه ای و حاصل از جمع آوری اطلاعات بوده و شامل پنج معیار انعطاف پذیری توسعه محصول، انعطاف پذیری ساخت و تولید، انعطاف پذیری لجستیک، انعطاف پذیری فناوری اطلاعات و انعطاف پذیری تدارکات می باشد. انعطاف پذیری توسعه محصول : در این مدل انعطاف پذیری توسعه محصول به عنوان توانایی در توسعه محصولات متنوع و ارتقاء محصول به طریقی اثربخش از لحاظ هزینه و به موقع در جهت پاسخگویی به نیازهای مشتری یا بازار یا بهره برداری از فرصتهای بازار به گونه ای موثر تعریف شده است.با افزایش انعطاف پذیری توسعه محصول، سازمان می تواند به گونه ای بهتر و موثرتر به معرفی محصول مورد نیاز جهت برآوردن نیازهای متغیر مشتری بپردازد. انعطاف پذیری تولید و ساخت : انعطاف پذیری ساخت ، سیستم ساخت و تولید را برای پاسخگویی به تغییر تقاضا، طراحی محصول، فرایند تکنولوژی، تامین مواد و غیره توانا می سازد. سوافورد در مطالعات خود،انعطاف پذیری ساخت و تولید را، دامنه انتخابات متفاوت در دسترس و توانایی فرایند ساخت و تولید جهت اجرای موثر آنها که منجر به تولید محصولات با کیفیت در پاسخگویی به تغییرات ویژگی های محصول، تامین مواد و تقاضا و یا افزایش به کارگیری فرایندهای دارای تکنولوژی تعریف می کند. انعطاف پذیری لجستیک : از نظر سوافورد، انعطاف پذیری لجستیک، دسترسی به دامنه ای از انتخابات و توانایی جهت اجرای موثر آنها جهت انطباق فرایند کنترل جریان و ذخیره مواد، کالای نهایی، خدمات و اطلاعات مرتبط از مبدا تا مقصد در پاسخ به شرایط محیط بازار در حال تغییر است. اگر سازمانی انعطاف پذیری لجستیک بالایی داشته باشد، از طریق توجه به تحویل کالا می تواند در سطح بهتری در برابر نیازهای مشتری پاسخگو باشد. انعطاف پذیری فناوری اطلاعات : سوافورد در مقاله خود انعطاف پذیری فناوری اطلاعات را توانایی سیستم فناوری اطلاعات جامع یک سازمان جهت انطباق پیدا کردن و حمایت از نیازمندیهای متغیر کسب وکار نسبت به ابعاد انعطاف پذیر شامل توسعه محصول، تدارکات، ساخت وتولید و لجستیک به خوبی سایر اهداف استراتژیک، بیان می کند. انعطاف پذیری تدارکات : انعطاف پذیری تدارکات ، توانایی تغییر تصمیمات تدارکات در جهت بهینه سازی اثرات تغییر مورد نیاز را اندازه گیری می کند.هم چنین به پاسخگویی سریع در شرایط نا مطمئن کمک کرده و آن را تسهیل می بخشد.بنابراین انعطاف پذیری تدارکات تاثیر مثبتی بر انعطاف پذیری ساخت خواهد داشت.(گوتا و سامرز،1992) سوافورد انعطاف پذیری تدارکات را در دسترس بودن طیف وسیعی از گزینه ها و توانایی فرایند خرید در بهره برداری به موقع و به طریق اثربخش در هزینه نسبت به تغییرات ونیازمندیهای مواد اولیه می داند که نتیجه آن بهبود پاسخگویی و افزایش رضایت مشتری است. سطح سوم: شامل زیر معیارهای مربوط به معیارهای کلی است که از طریق مطالعات کتابخانه ای و با استفاده از پرسشنامه الف و آزمون One sample-Test در نرم افزار Spss معیارهای مورد نظر استخراج و مورد بررسی قرار گرفتند.این زیر معیارها عبارتند از: توانایی کاهش زمان چرخه توسعه محصول توانایی طراحی محصولات متعدد درصد دارایی ها با امکان استفاده مجدد توانایی تغییر ترکیب محصول سرعت در تولید محصولات جدید تعداد روشهای موجود در جهت افزایش ظرفیت تعداد تامین کنندگان توانا برای هر ماده و در هر دوره نفوذ پذیری بر عملکرد تامین کننده سرعت آغاز همکاری با یک تامین کننده جدید درصد زنجیره تامین که مستقیما توسط IT حمایت می شود توانایی ITجهت انطباق در حمایت از کانال های توزیع تعداد روشهای موجود در سیستمهای IT جهت تجزیه و تحلیل محیط رقابتی و کشف تغییرات توانایی در اضافه یا حذف نمودن کانال های تحویل توانایی تغییر ظرفیت کلی شبکه لجستیک تعداد انبارهای موجود برای ذخیره سطح چهارم: انتخاب موثرترین استراتژی پیاده سازی زنجیره تامین چابک در سطح چهارم درخت تصمیم قرار می گیرد.این استراتژی ها عبارتند از: یکپارچه سازی در فرایند : یکپارچه سازی در فرایند شامل برنامه ریزی مشارکتی، دسترسی به اطلاعات و دانش از طریق اینترنت و اطلاعات برای همگان در هر زمانی به روز شود، داده های مرتبط با فروش لحظه ای، پاسخگویی کارا به مشتری، قابلیتهای داده کاوی، اعتقادات و اهداف مشترک، میزان هماهنگی بالا، تاکید بر برون سپاری، تبادلات بدون استفاده از کاغذ، نسل جدید نرم افزارهای تحت شبکه است. به عنوان مبنای زنجیره تامین، یکپارچگی فرایند به معنای آن است که زنجیره تامین اتحادی از اعضای بهم مرتبط در یک شبکه است. یکپارچه سازی شبکه : یکپارچه سازی شبکه شامل تعهد مدیریت ارشد به اقدامات چابک، تصمیم گیری غیر متمرکز، تاکید بر شایستگی های اصلی، اهداف و معیارهای مبتنی بر اعتماد، روابط مبتنی بر اعتماد مدیریت روابط مشارکتی : این استراتژی زنجیره تامین جهت جذب خریداران و تامین کنندگان برای کار به صورت مشارکتی، توسعه محصول به طور مشارکتی و تسهیم اطلاعات است. یکپارچه سازی اطلاعات : به عنوان زیر ساختی از زنجیره تامین، شامل توانایی جهت استفاده تکنولوژی اطلاعاتی در تسهیم داده ها بین خریداران و تامین کنندگان است.بنابراین به طور موثر یک زنجیره تامین مجازی ایجاد می کند. ارتقاء مشتری و بازار : به عنوان استراتژی زنجیره تامین، ارتقاء مشتری و بازار شامل توانایی جهت شناسایی و پاسخگویی سریع به نیازمندیهای واقعی مشتری می باشد.هم چنین جهت ماهر شدن در تغییر و عدم اطمینان است. معرفی سریع محصول جدید، پاسخگویی به تقاضای واقعی، تقاضا برای محصولات سفارشی، حفظ و افزایش سطح روابط مشتری، معیارهای مشتری محوری، بهبود کیفیت، کاهش هزینه ها، افزایش فراوانی، بهبود محصول از عوامل موثر در ارتقا بازار و مشتری هستند. با توجه به معیارهای مدل تحقیق بر اساس مدل سوافورد، در اختیار خبرگان قرار گرفت و اهمیت معیارها طی پرسشنامه پیوست 1 مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از اینکه عوامل موثر بر زنجیره تامین چابک شناسایی شدند، با دسته بندی آنها در گروه معیارها و زیر معیارها، درخت تصمیم ترسیم گردید و در نهایت با استفاده از درخت تصمیم نهایی، پرسشنامه مقایسات زوجی تهیه شد. برای محاسبه وزن نهایی هر یک از زیر شاخص ها، که نشان دهنده اهمیت هر زیر شاخص بر اساس نظر خبرگان است، از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP) استفاده شده است. 3-5- روش تجزیه وتحلیل روش تصمیم گیری با شاخص های چندگانه در مواقعی کاربرد دارد که گزینه ها از قبل تعیین شده باشند و هدف انتخاب یکی از گزینه های موجود از طریق مقایسه آنها در حضور شاخص های متعدد تاثیر گذار بر ارجحیت گزینه ها باشد.در بین روش های گوناگونی که در حوزه تصمیم گیری با شاخص های چندگانه وجود دارد، روش AHP فازی برای این تحقیق انتخاب شد. این روش توسط ساعتی معرفی شد. این روش به عنوان یکی از روشهای تصمیم گیری چندمعیاره به صورت گسترده در بسیاری از فرایندهای تصمیم گیری بکار رفته است. در این پایان نامه موثر بودن شاخص ها و زیرشاخص های مدل تحقیق از روش آزمون T-student اثبات و سپس شاخص ها و پنج استراتژی پیاده سازی زنجیره تامین چابک با استفاده از AHP فازی رتبه بندی گردید.در این مطالعه به طور کلی روش تجزیه و تحلیل داده ها را می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد: استفاده از روش آزمون استنباطی T-Student جهت تعیین و شناسایی عوامل و شاخص های موثر با استفاده از ابزار نرم افزاری Spss استفاده از روش FAHP برای ارزیابی و اولویت بندی شاخص های مرتبط با موضوع مورد نظر و هم چنین اولویت بندی استراتژیهای پیاده سازی زنجیره تامین چابک 3-6- مراحل اجرایی تحقیق مراحل اجرایی این تحقیق به اختصار در شکل 3-1 نشان داده شده و سپس در مراحل مختلف و به تفصیل توضیح داده شده است. 828856346773500 شکل 3-1 نمودار اجرایی تحقیق شناسایی معیارهای مهم با استفاده از روش کتابخانه ای و جمع آوری نظرات خبرگان با کمک پرسشنامه لیکرت: در این مرحله پس از شناسایی شاخص ها معیارها و زیرمعیارهای موثر بر مساله اولویت بندی استراتژ های پیاده سازی زنجیره تامین چابک در قالب پنج معیار، پانزده زیرمعیار و پنج گزینه، که از بررسی و مرور ادبیات و نیز نظرات خبرگان آگاه در این مسئله بدست آمده پرسشنامه شماره 1 به خبرگان ارائه گردید و از خبرگان خواسته شد تا نظر خود را در مورد عوامل ارائه دهند. آزمون نظرات خبرگان به روش آزمون T-Student و تایید معیارها آزمون فرضیات با استفاده از نظرات خبرگان در پرسشنامه شماره 1 و براساس آزمون آماری T-Student ، انجام گرفت که نتایج حاصل پنج معیار اصلی و پانزده زیرمعیار را در بر داشتند و در پنج گزینه که استراتژی های مورد نظر می باشد، مورد بررسی قرار گرفت. تهیه سطوح سلسله مراتب معیارها و زیر معیارها و گزینه ها به همراه کدگذاری بعد از یافتن معیارها، زیر معیارها و گزینه های موثر سطوح سلسله مراتبی بدست آمده و کدگذاری می گردند که در جدول 3-1 نشان داده شده است. جدول 3-1جدول شناسایی معیارها، زیر معیارها و گزینه ها سطح اولهدفکد معیارسطح دوممعیارهسطح سوم زیرمعیارهاکد زیر معیارسطح چهارم گزینه هاکد گزینه هاارزیابی و اولویت بندی استراتژی های زنجیره تامین چابکAانعطاف پذیری توسعه محصولA1A2A3یکپارچه سازی فرایندAH1Bانعطاف پذیری ساخت و تولیدB1B2B3ارتقا مشتری و بازارBH2Cانعطاف پذیری فناوری اطلاعاتC1C2C3یکپارچه سازی اطلاعاتCH3Dانعطاف پذیری لجستیکD1D2D3یکپارچه سازی شبکهDH4Eانعطاف پذیری تدارکاتE1E2E3مدیریت مشارکتیEH5 ایجاد مدل درخت سلسله مراتبی پس از شناخت معیارها و زیر معیارها و ابزارهای موثر ایجاد پرسشنامه AHP فازی با توجه به مقیاس های کلامی مقیاس فازی مثلثی 9 تایی براساس مقیاس ساعتی توسط تسفاماریام و صدیق پیشنهاد شده است.در این مقیاس، پس از جمع آوری پاسخ های خبرگان در مقیاسی 9 تایی و در قالب پاره ای از گویه های زبانی، لازم است پاسخ های مذکور به مقیاسی با قابلیت تجزیه و تحلیل پاسخ ها برده شوند زیرا انجام عملیات ریاضی بر روی متغیرهای بیانی کیفی غیرممکن است.بنابراین متغیرهای بیانی باید به مقیاس فازی تبدیل شوند.استفاده از مقیاس های فازی مثلثی به بهتر شدن فرایند تصمیم گیری کمک می کند.جدول 3-2 اعداد فازی متناظر مقیاس های کلامی که از تحقیق تسفاماریام و صدیق گرفته شده است را نشان میدهد: جدول 3-2 اعداد فازی متناظر مقیاس کلامی متغیر زبانیعدد فازیمقیاس عدد فازی مربوطهیکسان1(1،1،1)بینابین2(1،2،3)اندکی مهم تر3(2،3،4)بینابین4(3،4،5)مهم تر5(4،5،6)بینابین6(5،6،7)بسیار مهم تر7(6،7،8)بینابین8(7،8،9)اکیدا مهم تر9(9،9،9) جمع آوری نظرات خبرگان در قالب اعداد فازی و تشکیل جداول مقایسه زوجی فازی و تجمیع نظرات یک عدد فازی مثلثی، به شکل (i,m,u) نشان داده می شود.پارامترهایi,m,u به ترتیب بیانگر کمترین ارزش ممکن، بیشترین ارزش محتمل و بیشترین ارزش ممکن می باشند. aij =lij , mij , uij= aij-1 =1uij , 1mij ,1uij(3-1) I,j=1,2,…,n and i≠j هر عدد فازی مثلثی دارای تابع عضویتی مطابق آنچه در بالا آمده است میباشد.ماتریس مقایسه زوجی فازی در این رابطه آمده است. x-1m-1 1≪x≪mu-xu-m m≪x≪u0 , otherwise(3-2) در این پژوهش، برای پیشگیری از ابهام ناشی از عدم قطعیت در تصمیم های انسانی، در هر سه مرحله از اعداد فازی مثلثی 1، 3، 5، 7، 9 برای نشان دادن نتایج مقایسه زوجی در AHP استفاده می شود.یک عدد فازی مثلثی که با (i,m,u)= A نشان داده می شود(l≪m≪u) دارای تابع زیر است که در جدول 3-3 نشان داده شده است: جدول 3-3 تابع تعلق انتخاب شده برای اعداد فازی Fuzzy numbersFuzzy numbersLinguistic variabbles(0, 0, 0.2)(0, 0.2, 0.4)(0.2, 0.4, 0.6)(0.4, 0.6, 0.8)(0.6, 0.8, 1)(0.8, 1, 1)Very low (VL)Low(L)Medium(M)High(H)Very high(VH)Exellent(E) محاسبه بررسی نرخ سازگاری مراحل محاسبه نرخ سازگاری عبارتند از: انجام مقایسات زوجی فازی میان همه معیارها انجام مقایسه زوجی فازی بین گزینه ها با توجه به هر معیار بررسی سازگاری مقایسات زوجی پیش از تجمیع نظرات هر فرد خبره در خصوص مقایسات زوجی ، می بایست حتما از سازگاری نظرات افراد مطمئن شد.اما بررسی سازگاری جداول مقایسات زوجی فازی به سادگی بررسی سازگاری جداول قطعی نیست.برای رفع این مشکل اگر A =aij ماتریس مقایسه زوجی با اعداد فازی مثلثی A=(l,m,u) باشد، کافیست ماتریس A=(M) تشکیل و سازگاری آن بررسی شود.اگر A سازگار باشد، آنگاه A نیز سازگار خواهد بود. اما هنگامی که ماتریس تصمیم گیری کاملا سازگار نیست شاخص سازگاری ماتریس مقایسات زوجی، پس از تشکیل مقادیر میانی جداول و محاسبه بزرگترین مقدار ویژه λmax از رابطه زیر به دست می آید: CI=λmax-nn-1(3-3) در صورتی که ماتریس مورد بررسی کاملا سازگار باشد λmax=n خواهد بود.هرچه ماتریس نزدیک به حالت کاملا سازگار باشد، مقدار λmax به n یعنی تعداد عواملی که با یکدیگر مقایسه می شوند، نزدیکتر خواهد بود.شاخص سازگاری، میزان سازگاری ماتریس تصمیم گیری را نشان می دهد.همانطور که مشاهده می کنید، این شاخص به n وابسته است برای مستقل نمودن این شاخص از n ، آنرا بر شاخص دیگری که شاخص تصادفی R.I نام دارد، تقسیم می نماییم.این شاخص از میانگین شاخص سازگاری ماتریس های تصمیم گیری که به صورت تصادفی تولید شده اند، بدست می آید.جدول 3-4 مقادیر R.I را به ازای مقادیر مختلف نشان می دهد. شاخص جدید را نرخ سازگاری C.R می نامیم و رابطه توسط ساعتی 1980 در ادامه آمده است: CR=CIRI (3-4) جدول 3-4 شاخص ناسازگاری تصادفی 10987654321Number of criteria1.491.451.411.321.241.120.90.5800RI پس از محاسبه نرخ سازگاری، نظرات جمع آوری می گردد. جمع آوری نتایج حاصل از انجام محاسبات AHP فازی و نتیجه گیری نهایی 3-7- روایی و اعتبار ابزار تحقیق 3-7-1- تعیین اعتبار(روایی) مفهوم اعتبار به این پرسش پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می سنجد.بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت. برای تعیین اعتبار پرسشنامه روشهای متعددی وجود دارد که یکی از این روش ها اعتبار محتوا می باشد.اعتبار محتوا نوعی اعتبار است که برای بررسی اجزای تشکیل دهنده یک ابزار اندازه گیری به کار برده می شود.اعتبار محتوای یک ابزار اندازه گیری به سوالات تشکیل دهنده آن بستگی دارد.اگر سوالات پرسشنامه معرف ویژگی ها و مهارتهای باشد که محقق قصد اندازه گیری آنها را داشته باشد، آزمون دارای اعتبار محتوا است.برای اطمینان از اعتبار محتوا، باید در موقع ساختن ابزار چنان عمل کرد که سوالات تشکیل دهنده ابزار اندازه گیری معرف قسمتهای محتوای انتخاب شده باشد. بنابراین اعتبار محتوا، ویژگی ساختاری ابزار اندازه گیری است که همزمان با تدوین آزمون در آن تنیده می شود.اعتبار محتوای یک آزمون معمولا توسط افرادی در موضوع مورد مطالعه تعیین می شود.اعتبار محتوای این پرسشنامه توسط مشاوران و مدیران شرکت صنعتی بهشهر مورد تایید قرار گرفته است و از اعتبار لازم برخوردار می باشد. 3-7-2- تعیین پایایی قابلیت اعتماد یا پایایی یکی از ویژگیهای فنی ابزار اندازه گیری است.مفهوم یاد شده با این امر سروکار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی بدست می دهد. دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفر(عدم ارتباط) تا 1+ (ارتباط کامل) است.ضریب قابلیت اعتماد نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه گیری ویژگی های با ثبات و یا ویژگی های متغیر و موقتی آن را می سنجد. از جمله روش های قابل اشاره برای محاسبه قابلیت اعتماد موارد زیر می باشند: اجرای دوباره آزمودن(روش بازآزمایی) روش موازی(همتا) روش تصنیف(دو نیم کردن) روش کودر- ریچاردسون روش آلفای کرونباخ در این تحقیق به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است.این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند به کار می رود.برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوالات پرسشنامه و واریانس کل را محاسبه کرد.سپس با استفاده از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه می کنیم. rα=JJ-11-j=1nS²jS²(3-5) که در آن : J =تعداد زیر مجموعه های سوال های پرسشنامه یا آزمون واریانس زیر آزمون J ام = S²j S² = واریانس کل پرسشنامه یا آزمون Reliability StatisticsCronbach's AlphaN of Items.72120 به منظور اندازه گیری قابلیت اعتماد، از روش آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار Spss استفاده شده است که این میزان برای تعیین پایایی بدست آمده 0.721 است که نشان می دهد پرسشنامه مورد نظر از پایایی مورد قبولی برخوردار است. جدول 3-5 نتیجه آلفای کرونباخ 3-8- تشریح متدولوژی تحقیق با توجه به آنچه تاکنون ذکر شد در این تحقیق از آزمون T-Student جهت تایید موثر بودن معیارها و زیر معیارها و روش FAHP یا همان تحلیل سلسله مراتبی فازی برای رتبه بندی هدف مورد نظر استفاده می شود.روش FAHP یکی از پرکاربرد ترین تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره است که در عین سادگی از دقت بالایی برخوردار است.پس از محاسبه نتایج از روش AHP به بررسی نتایج مورد نظر می پردازیم.برتری روش AHP به روش های دیگر مشابه، نظیر Pro Methee سادگی در کاربرد و به نسبت روش Electre امکان و قابلیت رتبه بندی کامل گزینه هاست. در این بخش ابتدا با آزمون T-Student آشنا میشویم و سپس گذری اجمالی بر اعداد فازی مثلثی و تکنیک AHP و محاسبات مربوط به آن خواهیم داشت و در نهایت با توجه به مدل مفهومی تحقیق، گامهای انجام تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم. 3-8-1- آزمون T-Student    در حالت کلی برای آزمودن این  فرضیه که آیا میانگین یک نمونه با میانگین اصلی خود؛ یعنی میانگین جامعه هم خوانی دارد یا خیر در حالتی که انحراف معیار جامعه مجهول باشد از آزمون تک نمونه ای t-student استفاده می کنند. فرض بر این است که توزیع جامعه همواره نرمال باشد، معمولا آزمون t تک نمونه ای را هنگامی به کار می گیرند که تعداد نمونه ها کمتر از30 و واریانس جامعه نامعلوم باشد. آماره این آزمون به صورت زیر می باشد: t=Xn-µSnn (3-6) که در آن: Sn2=1n-1i=1n(Xi-Xn)2 (3-7) در این آزمون، میانگین یک جامعه با یک مقدار ثابت مقایسه می شود. فرض صفر و فرض مقابل به صورت زیر تعریف می شود: فرض صفر: میانگین جامعه کوچکتر و مساوی مقدار آزمون است. فرض مقابل: میانگین جامعه بزرگتر از مقدار آزمون است. این آزمون، برای آزمون فرضیه های توصیفی استفاده می شود. بدین منظور از طیف لیکرت ۵ گزینه ای استفاده کرده و را می سنجد. در فرض صفر، میانگین جامعه را کمتر مساوی یک عدد فرضی در نظر می گیرد. چنانچه سطح معنی داری کم تر از سطح خطا باشد، فرض صفر رد می شود. برای دریافتن این موضوع که میانگین جامعه بالاتر از مقدار آزمون شده و یا پایین تر از آن است، باید به حد بالا و حد پایین موجود در خروجی نرم افزار توجه نمود . در آزمون T یک نمونه ای، چنانچه حد بالا و حد پایین هر دو مثبت باشند، بدین معنی است که میانگین جامعه در مورد آن متغیر بیش تر از مقدار مورد آزمون می باشد.همچنین چنانچه اولی مثبت و دومی منفی باشد، میانگین جامعه تقریبا مقدار آزمون است.هم چنین منفی بودن این دو مقدار، بدین معنی است که میانگین متغیر مورد نظر در جامعه کم تر از مقدار آزمون است. 3-8-2- اعداد فازی مثلثی عدد فازی مثلثی که نوع بخصوصی از عدد فازی ذوزنقه ای است که در کاربردهای فازی بسیار مشهور است.عدد فازی مثلثی a عددی است با تابع عضویت (X) ₐµ روی R به صورت رابطه زیر تعریف می گردد: Xₐµ= X-LM-L L≪X≪M 1 X=M X-LM-U M≪X≪U (3-8) در رابطه بالا L,U بازه تکیه گاه و DM,1 نقطه راس هستند. یک عدد فازی مثلثی با سه عدد M,L,U و تابع عضویت (X) ₐµ در شکل 3-2 نشان داده شده است. شکل 3-2 نمایش عددی فازی مثلثی به صورت سه مولفه ای به طوری که AL را پای چپ و Au را پای راست اعداد فازی مثلثی می گویند. با توجه به اینکه کارشناسان و تصمیم گیرندگان دارای ادراکات مختلفی نسبت به هر یک از شاخص ها و معیارهای کیفی هستند، قطعا امتیازاتی که هر کدام میدهند متفاوت با دیگری است.روش ها یا به عبارتی بهتر، عملگرهای متعددی(میانگین، میانه، حداقل، حداکثر و عملگرهای ترکیبی) برای تجمیع ارزیابی های فازی تصمیم گیرندگان پیشنهاد شده است.از آنجایی که عملگر میانگین عمومی تر از سایر عملکرهاست، در مدل ارائه شده از این عملگر استفاده شده است.از این رو، برای دستیابی به یک ارزش کلی برای هر شاخص یا معیار اقدام به محاسبه میانگین نظرات فازی افراد گردیده است.با فرض اینکه Eij یک عدد فازی مثلثی باشد، میانگین اعداد فازی مثلثی از فرمول زیر بدست می آید: f(x)=(1m)R(Eij1 +Eij2 +…+Eijm ) (3-9) شکل سه تایی عد فازی مثلثی Eij عبارت است از : Eij =(LEij ,MEij,UEij )(3-10) طبق عملیات جبری مجاز بر روی اعداد فازی، میانگین عدد فازی Eij می تواند به صورت زیر محاسبه گردد: LEij =k=1mLEijkm (3-11) MEij =k=1mMEijkm (3-12) UEij =k=1mUEijkm ( 3-13 ) به این ترتیب با یکپارچه سازی نظرات کارشناسان، یک عدد فازی به دست می آید که حاصل میانگین نظرات تصمیم گیرندگان است. 3-8-3- فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) فازی فرایند تحلیل سلسله مراتبی برای نخستین بار در سال 1980 توسط ساعتی پیشنهاد شد.این روش مانند آنچه در مغز انسان انجام میشود به تجزیه و تحلیل مسائل می پردازد.تحلیل سلسله مراتبی تصمیم گیرندگان را قادر می سازد اثرات متقابل همزمان بسیاری از وضعیتهای پیچیده و نامعین را تعیین کنند.این فرایند، تصمیم گیرندگان را یاری می دهد تا اولویتها را براساس اهداف، دانش و تجربه خود تنظیم نمایند به نحوی که احساسات و قضاوتهای خود را بطور کامل در نظر بگیرند.برای حل مسائل تصمیم گیری از طریق AHP باید مساله را به دقت و همراه با جزئیات، تعریف و تبیین کرد و جزئیات آن را به صورت ساختار سلسله مراتبی ترسیم نمود.با وجود قابلیتهای فراوان این روش در حل مسائل، روش AHP به منظور رتبه بندی ترجیحات، از ماتریس زوجی استفاده می کند که داده های ورودی آن قطعی بوده و در مواردی که داده های ورودی با نوعی ابهام یا عدم قطعیت روبرو باشد نمی توان از این روش جهت حصول نتایج مطلوب استفاده نمود.برای رفع این مشکل پروفسور لطفی عسگرزاده (1965) تئوری فازی را در ارتباط با عدم قطعیت ناشی از ابهام مطرح کرد.مهمترین قابلیت مجموعه توانایی آن در نشان دادن داده های مهم و نامشخص است. تکنیک AHP فازی از جمله تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره MADMمی باشد و دارای این مزیت اند که می توانند گزینه های مختلف را با توجه به معیارهای متنوعی که واحدهای یکسانی ندارند، ارزیابی کنند.این مزیت مهمی نسبت به روش های سنتی است که همه معیارها باید به واحدهای یکسانی تبدیل شوند. اگرچه روش AHP دانش خبرگان را در نظر می گیرد، اما روش سنتی AHP در واقع بطور کامل نظرات افراد و ریسک آنها را منعکس نمی کند.در محیط تصمیم گیری روش AHP ، اطلاعات ورودی و روابط میان معیارها و آلترناتیوها غیرمنطقی و مبهم هستند.به منظور بهبود این معایب محققان کاربرد منطق فازی را در روش AHP پیشنهاد داده اند.بنابراین توسعه روش AHP، AHP فازی نامیده می شود . نسخه فازی شده تکنیک AHP در برگیرنده موقعیت هایی است که مبهم اند یا به درستی تعریف نشده اند.روش های AHP فازی زیادی به وسیله افراد مختلف پیشنهاد شده است که این روش ها رویکردهای سیستماتیکی برای انتخاب گزینه با استفاده از مفهوم تئوری مجموعه های فازی و تجزیه و تحلیل ساختار سلسله مراتبی هستند. به منزله یک روش تحلیلی، ساعتی در سال 1980، مجموعه های فازی را با روش تحلیل سلسله مراتبی ترکیب کرد تا یک روش مناسب برای حل مسائل تصمیم گیری چند شاخصه را ارائه دهد.بنابراین AHPفازی به عنوان بسطی برای AHP در حل مسائل سلسله مراتبی فازی ارائه شد. ونلاهوون و پتریچ (1983) اعداد فازی مثلثی را بر اساس عملیات برداری به منظور بیان نظرات تصمیم گیرنده برای آلترناتیوها نسبت به هر معیار معرفی کردند.چانگ (1996) اعداد فازی مثلثی را به عنوان یک رویکرد جدید در AHP فازی معرفی نمود.این رویکرد از اعداد فازی مثلثی برای مقایسات زوجی در AHP فازی استفاده می کند.سپس زو و همکاران (1999) در مورد تحلیل توسعه این روش و کاربردهای آن بحث نمودند.آنها تئوری اعداد فازی مثلثی را اثبات نموده و فرمولاسیون مقایسه اعداد فازی مثلثی را بهبود بخشیدند. روش AHP فازی در بسیاری از مسائل ارزیابی و و انتخاب به کار رفته است. بسیاری از محققان روش AHP فازی را برای ارزیابی و انتخاب به کار برده اند.در زیر مراحل رتبه بندی به کمک تکنیک FAHP را بصورت زیر مطرح گردیده است: مرحله اول- ترسیم درخت تصمیم گیری: در این مرحله بایستی درخت تصمیم گیری که در آن سطوح که در آن سطوح سه گانه هدف، معیارها و گزینه ها موجود می باشد، ترسیم شود. مرحله دوم- انجام مقایسات زوجی: در این مرحله باید علاوه بر مقایسه متقابل متغیرهای تایید شده، هریک از صنایع براساس هر متغیر نسبت به هم مقایسه شود.از آنجایی که جدول مقایسه زوجی بایستی به وسیله اعداد مثلثی فازی تکمیل شود تا از طریق تحلیل سلسله مراتبی فازی قابل حل باشد، این جدول نیز بایستی به وسیله عدد فازی M(l,m,u) تکمیل گردد.اما از آنجایی که گردآوری این اطلاعات بسیار مشکل می باشد، می توان از طیف صفر تا 10 در تکمیل این جداول استفاده کرد.در ضمن هر یک از این اعداد معرف یک عدد مثلثی یا ذوزنقه ای می باشد که پس از تکمیل جداول به صورت اعداد بایستی به اعداد فازی تبدیل شوند.همچنین از آنجایی که تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی مطرح شده در این تحقیق فقط از اعداد مثلثی فازی استفاده می کند، پس بایستی اعداد ذوزنقه ای را نیز به مثلثی تبدیل نمود.جدول 3-6 اعداد فازی معادل با متغیرهای زبانی را نشان می دهد. جدول 3-6 اعداد فازی معادل با متغیر های فازی متغیر زبانیبسیار کمکمکم و بیشمتوسطکم و بیش زیادزیادبسیار زیادنوع عدد فازیذوزنقه ایمثلثیذوزنقه ایمثلثیذوزنقه ایمثلثیذوزنقه ایعدد فازی(0.2و0.1و0و0)(0.3و0.2و2و0)(0.5و0.4و0.3و0.2)(0.6و0.5و0.4و0)(0.8و0.7و0.6و0.5)(0.9و0.8و0.7و0)(1و1و0.9و0.8)عدد مثلثی فازی(0.2و0.05و0)(0.3و0.2و0.2)(0.5و0.35و0.2)(0.6و0.5و0.4)(0.8و0.65و0.5÷)(0.9و0.8و0.7)(1و0.95و0.8) مرحله سوم- انجام محاسبات در FAHP در این مرحله با استفاده از تعاریف مطرح شده در قسمت های قبل، ضرایب هر یک از ماتریس های مقایسات زوجی محاسبه می شود. برای این منظور فرمول های مورد نیاز در این مرحله به ترتیب زیر خواهد بود: بعد از جمع آوری نظرات خبرگان باید این نظرات در قالب اعداد فازی تشکیل شود تا فرایند محاسبه انجام گردد. برای این منظور فرمول های مورد نیاز در این مرحله به ترتیب زیر خواهد بود. lij=k=1klijk1k(3-14) mij=k=1kmijk1k(3-15) uij=k=1kuijk1k(3-16) در این مرحله ماتریس مقایسات زوجی به صورت زیر بدست می آید: 1,1,1la12,ma12,ua12 …la1n,ma1n,ua1n 1la12,1ma12,1ua121,1,1…la2n,ma2n,ua2n ⋮⋮⋮⋮1la1n,1ma1n,1ua1n1la2n,1ma2n,1ua2n…1,1,1 برای هریک از سطرهای مقایسه های زوجی، مقدار si ، که خود عدد فازی مثلثی است، به صورت زیر محاسبه می شود(اصغرپور،1387): si=j=1nMgii⊗j=1ni=1mMgij-1 (3-17) که j , i به ترتیب نشان دهنده گزینه ها و شاخصها هستند.در روش مذکور، پس از محاسبهsi ها، باید درجه بزرگی آنها نسبت به هم بدست آید.به طور کلی اگرS1 و S2 دو عدد فازی مثلثی باشند، درجه بزرگی S1 برS2 ، که با VS1 ≫S2 نشان داده می شود، به صورت زیر تعریف می گردد: VS1 ≫S2 =1 if : m1 ≫ m2 VS1 ≫S2 =hgt M1 ∩ M2 otherwise (3-18) هم چنین داریم : hgtM1 ∩ M2 =l2- u1m1-u1-(m2-l2) (3-19) به عبارت دیگر : V(S1≫S2 ) =1 m1≥m2 l2-u1(m1-u1)-(m2-l2) m1