فصل دوم پایان نامه خودکارآمدی کارآفرینانه (docx) 1 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 1 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
دانشکده حسابداری و مدیریت
عنوان تحقیق: بررسی تاثیر خودکارآمدی کارآفرینانه بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی
نگارش:سارا رحمانی
استاد راهنما : دکتر داوود حسین پور
استاد مشاور : دکتر میرعلی سید نقوی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
رشته مدیریت کارآفرینی
شهریور 91
چکیده:
بررسیها نشان می دهد در سالهای اخیر گرایش به کارآفرینی و مباحث مربوط به آن در کشور افزایش چشمگیری داشته است. از میان مسائل مطرح در کارآفرینی می توان به قصد کارآفرینی به عنوان مهمترین عامل پیشبینی کننده فعالیتهای کارآفرینانه در جامعه اشاره کرد. قصد کارآفرینانه یکی از متغیرهای مهم در پژوهش سالانه دیدهبان جهانی کارآفرینی به حساب می آید. از این رو بررسی عوامل موثر برقصد و تقویت آن می تواند منجر به افزایش میزان قصد کارآفرینی در جامعه شود. در میان این عوامل خودکارآمدی کارآفرینانه به عنوان یکی از عوامل موثر و مهم در قصد بیان می شود. خودکارآمدی دارای شش شاخص عمده می باشد که با آنها سنجش می شود.
در تحقیق پیش رو، تنها دو متغیر امکان عینی (خودکارامدی) و قصد کارآفرینی از مدل لینان مورد بررسی قرار گرفته است.
این تحقیق از نظر هدف کاربردي و از نظر شيوه گردآوري اطلاعات تحقيق توصيفي از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان در حال تحصیل در رشته های مدیریت دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تشکیل می دهند. یک نمونه 294 نفری از دانشجویان رشته های گوناگون مدیریت با استفاده از فرمول انتخاب شده است .
در این پژوهش ما بر اساس شش شاخص مهارت شناخت فرصت های بازار و توسعه محصول جدید ، مهارت ایجاد محیط نوآورانه کارآفرینی ، مهارت ایجاد رابطه با سرمایه گذاران، مهارت شناسایی هدف اصلی ، مهارت رویارویی با چالش های غیر منتظره و مهارت توسعه منابع انسانی که توسط دی نابل و همکاران بیان شده است و با استفاده از مدل لینان در آن به تاثیر مستقیم خودکارآمدی بر قصد اشاره دارد به بررسی تاثیر خودکارآمدی برقصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه پرداخته ایم.
نتایج بررسی ها نشان می دهد هر شش شاخص تاثیر مثبت و معناداری در قصد کارآفرینی دارند .همچنین از میان شاخص ها مهارت شناخت فرصت های بازار و توسعه محصول جدید و مهارت شناسایی هدف اصلی سهم بیشتری در پیش بینی قصد کارآفرینی دارند.
واژه های کلیدی: کارآفرینی، قصد کارآفرینانه، خودکارآمدی کارآفرینانه
فهرست مطالب
فصل اول:کلیات تحقیق.......................................................................................................................................................................4
1-1- مقدمه .........................................................................................................................................................................................5
بیان و تشریح موضوع..............................................................................................................................................................6
ضرورت و اهمیت انجام تحقیق.............................................................................................................................................7
اهداف انجام تحقیق.................................................................................................................................................................8
فرضیههای تحقیق...................................................................................................................................................................8
سوالات تحقیق.........................................................................................................................................................................9
قلمرو تحقیق...........................................................................................................................................................................10
1-7-1- قلمرو مکانی تحقیق..........................................................................................................................................................10
2-7-1- قلمرو زمانی تحقیق............................................................................................................................................................10
روش انجام تحقیق..................................................................................................................................................................10
تعریف واژگان و اصطلاحات تحقیق....................................................................................................................................10
1-9-1- کارآفرینی.............................................................................................................................................................................10
2-9-1- خودکارآمدی کارآفرینانه...................................................................................................................................................10
3-9-1- قصد کارآفرینی....................................................................................................................................................................11
فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق....................................................................................................................................12
1-2- مقدمه........................................................................................................................................................................................13
2-2- مفهومشناسی کارآفرینی.......................................................................................................................................................13
مفهوم کارآفرینی از دیدگاه علوم رفتاری..........................................................................................................................18
قصد کارآفرینانه ....................................................................................................................................................................20
5-2- خودکارآمدی کارآفرینانه......................................................................................................................................................27
مدلهای قصد کارآفرینی و خودکارآمدی........................................................................................................................36
1-6-2- مدل بوید و وزیکیس.......................................................................................................................................................36
2-6-2- مدل آجزن و شاپیرو........................................................................................................................................................38
3-6-2- مدل لینان..........................................................................................................................................................................43
4-6-2- مدل مفهومی قصد کارآفرینی.......................................................................................................................................44
5-6-2- مدل فرآیند کارآفرین نوظهور........................................................................................................................................47
مدل مفهومی تحقیق...........................................................................................................................................................48
فصل سوم: روش تحقیق..............................................................................................................................................................50
1-3- مقدمه..................................................................................................................................................................................51
روش تحقیق.....................................................................................................................................................................51
1-2-3- تحقیق کاربردی...........................................................................................................................................................51
2-2-3- تحقیق توصیفی............................................................................................................................................................51
3-3- متغیرهای تحقیق..............................................................................................................................................................53
4-3- روش گردآوری اطلاعات..................................................................................................................................................53
روایی و پایایی پرسشنامه..............................................................................................................................................54
1-5-3- آزمون روایی..................................................................................................................................................................54
2-5-3- آزمون پایایی.................................................................................................................................................................55
6-3- مقیاسهای مورد استفاده در پرسشنامه......................................................................................................................57
7-3- سوالات پرسشنامه به تفکیک متغیرها.........................................................................................................................58
8-3- جامعه آماری.......................................................................................................................................................................59
9-3- نمونه آماری.........................................................................................................................................................................59
10-3- روش یا روشهای نمونهگیری......................................................................................................................................60
11-3- تعیین حجم نمونه...........................................................................................................................................................60
12-3- روش تحلیل دادهها.........................................................................................................................................................60
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها و ارائه یافتهها................................................................................................................61
1-4- آمار توصیفی........................................................................................................................................................................62
نتایج بهدست آمده از پرسشنامه...................................................................................................................................64
یافتههای تحلیلی................................................................................................................................................................70
1-3-4- آزمون فرضیهها...............................................................................................................................................................70
2-3-4- تحلیل رگرسیون.............................................................................................................................................................76
4-4- سایر یافتههای پژوهش.......................................................................................................................................................78
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات........................................................................................................................................81
1-5- نتایج بررسی یافتههای تحقیق..........................................................................................................................................82
2-5- تحلیل سایر یافتههای تحقیق............................................................................................................................................85
3-5- پیشنهادات..............................................................................................................................................................................86
1-3-5- پیشنهادات کاربردی........................................................................................................................................................86
2-3-5- پیشنهادات برای پژوهشهای آتی................................................................................................................................87
4-5- محدودیتهای تحقیق..........................................................................................................................................................87
منابع و ماخذ......................................................................................................................................................................................88
پیوست یک:پرسشنامه...................................................................................................................................................................100
فهرست جداول
جدول 1-2- سیر تکامل مفهوم کارآفرینی..................................................................................................................................16
جدول 1-3- تقسیم بندی سوالات بر اساس متغیرها...............................................................................................................54
جدول2-3- مقدار آلفای کرونباخ هر متغیر.................................................................................................................................56
جدول3-3- انواع مقیاس های اندازه گیری متغیرها.................................................................................................................57
جدول1-4- توزیع فراوانی و درصد جنسیت...............................................................................................................................62
جدول2-4- توزیع فراوانی و مقطع تحصیلی..............................................................................................................................63
جدول3-4- توزیع فراوانی و وضعیت اشتغال.............................................................................................................................64
جدول4-4- بررسی رابطه میان قصد کارآفرینانه و توسعه محصول جدید..........................................................................70
جدول5-4- بررسی رابطه میان قصد کارآفرینانه و ساخت محیط نوآورانه.........................................................................71
جدول6-4- بررسی رابطه میان قصد کارآفرینانه و رابطه با سرمایه گذاران........................................................................72
جدول7-4- بررسی رابطه میان قصد کارآفرینانه و شناسایی هدف اصلی............................................................................73
جدول8-4- بررسی رابطه میان قصد کارآفرینانه و رویارویی با چالشهای غیر منتظره.....................................................74
جدول9-4- بررسی رابطه میان قصد کارآفرینانه و توسعه منابع انسانی..............................................................................75
جدول10-4- خلاصه مدل رگرسیون.........................................................................................................................................76
جدول11-4- تحلیل واریانس........................................................................................................................................................76
جدول12-4- ضرایب استاندارد و غیر استاندارد رگرسیون....................................................................................................77
جدول13-4- آمار توصیفی مربوط به وضعیت موجود متغیرها.............................................................................................79
جدول14-4- نتایج آزمون t یک نمونه ای................................................................................................................................79
جدول15-4- رابطه میان قصد کارآفرینانه و وضعیت اشتغال...............................................................................................80
جدول16-4- آزمون پیرسون برای رابطه قصد کارآفرینانه و وضعیت اشتغال...................................................................80
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1) مقدمه
گردهم آمدن همزمان عوامل تولید، شامل منابع طبیعی، نیروی کار، سرمایه و نیروی متخصص در یک کشور ضرورتاً توسعه آفرین نیستند. پدیده توسعه نیازمند نیروهای مبتکر و کارآفرین و فضای مناسب است که ترکیب مطلوبی از عوامل مختلف را در شرایطی معین برای نیل به هدفی خاص بهوجود آورد. عصر امروز، عصر کارآفرینی است، کارآفرینان بهعنوان ارزشآفرینان، انقلابی را برانگیختهاند که اقتصاد جهانی را تغییر داده است. کارهای جدید تاثیرات مثبت اقتصادی فراوانی از جمله شور و نشاط بخشی به اقتصاد بازار دارد (ربانی و انصاری، 1384).
اهمیت کارآفرینی بهعنوان عامل حیاتی ثبات و رشد اقتصادی کشورها روز به روز توجه بیشتری را از سوی محققان، برنامهریزان و سیاستگزاران معطوف خود می نماید. و همین امر توجه به قصد کارآفرینی بهعنوان قویترین پیشبینی کننده فعالیتهای کارآفرینانه را در سالهای اخیر برجستهتر نموده است. اما بررسی ادبیات تحقیقات کارآفرینی با محوریت عوامل موثر بر قصد کارآفرینی و خودکارآمدی کارآفرینانه بهعنوان یکی از مهمترین عوامل موثر بر قصد، از ناچیز بودن تحقیقات فوق به ویژه در حوزه کارآفرینی دانشجویان و دانشآموختگان آموزشعالی خبر میدهد. بنابراین اندک بودن تحقیقات خارجی و فقدان تحقیقات داخلی ما را بر آن داشت تا پژوهش حاضر را به مقوله کارآفرینی دانشجویان و دانشآموختگان آموزشعالی اختصاص دهیم.
اما به منظور ترسیم تصویری کلی از ساختار پژوهش و ارائه اطلاعات لازم در خصوص چرایی و چگونگی پژوهش، این فصل به ارائه طرح و کلیات اختصاص یافته است. در ادامه این فصل به منطق و دلیل اصلی انجام پژوهش، اهداف کلیدی، چگونگی اجرای پژوهش و بیان مشکلات و تنگناهای کلی تحقیق پرداخته شده است. فصول بعدی به بیان مشروح موارد قید شده در این بخش اختصاص دارد.
2-1) بيان و تشريح موضوع
مطالعات و بررسیها نشان میدهد افزایش فعالیتهای کارآفرینانه، منجر به افزایش تولید ناخالص ملی و در نتیجه افزایش درآمد ملی، رفاه و آسایش در جامعه میگردد (زالی، رضوی، 1387).
یکی از اهداف برنامههای آموزشی کارآفرینی ایجاد و تقویت قصد کارآفرینانه کارآفرینان بالقوه بهویژه دانشجویان میباشد. بههمین دلیل تحقیقاتی که در دنیا برای قصد کارآفرینانه انجام میشود، عمدتا مربوط به دانشجویان است چرا که قصد کارآفرینانه بهترین و مهمترین متغیر پیشبینی کننده رفتار کارآفرینانه است. به عبارت دیگر به احتمال خیلی زیاد، افزایش قصد کارآفرینانه منجر به افزایش فعالیتهای کارآفرینانه و در نتیجه توسعه کارآفرینی میشود.
از این رو هدف بسیاری از کشورها افزایش میزان و سطوح کارآفرینی و بهویژه قصد کارآفرینانه میباشد. به همین دلیل یکی از متغیرهای مهم در پژوهش سالانه دیدهبان جهانی کارآفرینی (GEM) بهعنوان بزرگترین پژوهش میدانی کارآفرینی در جهان، قصد کارآفرینانه است. به همین دلیل شناخت بهتر عوامل موثر بر شکلگیری قصد، درک ما را از کارآفرینی افزایش میدهد (Krueger,Karsrud1993:277).
بر اساس نتایج برنامه 2008 GEM بین قصد کارآفرینانه و فعالیت کارآفرینانه به میزان 48 درصد همبستگی وجود دارد (Bosma & Levie, 2008).
بر طبق نظر بوسما(2008) میتوان گفت افزایش قصد کارآفرینانه در یک جامعه، نرخ رخداد انواع فعالیتهای کارآفرینانه را افزایش میدهد.
تئوریسینهای کارآفرینی عقیده دارند که خودکارآمدی نقش بسیار مهمی در شکلگیری قصد کارآفرینی دارد. بهعنوان نمونه بوید و وزیکیس (1994) بیان میدارند که خودکارآمدی، توسعه قصد کارآفرینی را تحت تاثیر قرار میدهد و در شکلگیری کسبوکار تاثیر دارد. به بیان دیگر قصد شروع کسبوکار، تا رسیدن به مرحله عمل، به باور افراد درباره موفقیتشان بستگی دارد.
محققان در مطالعات بسیاری به بررسی عوامل موثر بر قصد کارآفرینی از جمله خودکارآمدی پرداختهاند و مدلهای بسیاری ارائه کردهاند. بهعنوان نمونه کروگر و برازیل (1994) در مدل امکان سنجی قصد کارآفرینی خود متغیری به نام "خودکارآمدی دسترسی به کسبوکار" را مطرح کردند که بر اساس آن هر چه اعتماد فرد به خود در شکلگیری وظایف کارآفرینی بیشتر باشد درصد امکان سنجی آن کسبوکار بیشتر است.
از این رو در این پژوهش تلاش شده است تا متغیر خودکارآمدی کارآفرینانه بهعنوان یک عامل موثر بر قصد کارآفرینی مورد بررسی قرار گرفته و رابطه آن دو سنجیده شود.
با توجه به اینکه اکثریت افرادی که امروزه بازار کار را تشکیل میدهند دانشجویان هستند، لذا میبایست توانایی ورود به این بازار در آنها تقویت شود. در صورتیکه انگیزه و تمایل دانشجویان جهت راهاندازی کسبوکار ارتقا یابد و زمینهای فراهم گردد تا مهارتهای این امر در جامعه دانشجویان افزایش یابد، وابستگی آنها به ارگانهای دولتی و غیردولتی کاهش یافته و با سرعت و سهولت بیشتری قادر به استفاده از دانش خود خواهند بود. در این صورت نهتنها نرخ بیکاری کاهش خواهد یافت بلکه جامعه از نظر اقتصادی پویاتر میشود. علاوه بر این دانشجویان هدفمندتر فارغ التحصیل خواهند شد.
این پژوهش در میان دانشجویان رشته مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی انجام میشود و به بررسی تاثیر خودکارآمدی بر قصد کارآفرینی با استفاده از شاخصهای خودکارآمدی میپردازد.
3-1) ضرورت و اهميت انجام تحقيق
کارآفرینی بهعنوان عامل رشد و توسعه اقتصادی هر کشور، ثابت شده و غیر قابل انکار است. با توجه به اهمیت آن اگر در کشوری به این موضوع توجه نشود، آن کشور به سوی رشد و توسعه گام برنمیدارد. در مورد رفتار و قصد کارآفرینی تحقیقات زیادی در حوزههای مختلف علمی از جمله روانشناسی، جامعهشناسی و حوزههای دیگر انجام شدهاست. در این تحقیقات به عوامل موثر بر قصد کارآفرینی پرداخته شده ولی به متغیر خودباوری کارآفرینانه بهعنوان یک عامل موثر بر قصد توجه چندانی نشده است، بنابراین پرداختن به این متغیر جای بررسی و تحقیق فراوان دارد.
تحقیقات نشان میدهد که خودکارآمدی کارآفرینانه، پیشبینی کننده مهم قصد کارآفرینانه است (Baughn2006,krueger2000,Peterman&kennedy2003,segal et.al 2002).
باورهای مربوط به خودکارآمدی افراد را از راههای گوناگون تحت تاثیر قرار میدهد. خودکارآمدی بهتدریج در اثر توسعه مهارتهای اجتماعی، زبانشناسی و شناختی که حاصل تجربیات است بهوجود میآید (Bandura1982,gist1987:280). افراد با درجه خودکارآمدی پایین نسبت به افراد با درجه بالا بسیار متفاوت فکر و رفتار میکنند (Bandura1986,Eden1992:280).
علاوه بر این، بر اساس گزارش سال 2009 سازمان GEM، رتبه ایران در قصد کارآفرینی در میان 54 کشور 14 میباشد.
مطابق برنامه GEM، در ایران در سال 1387 تقریبا 37 درصد مردم قصد داشتهاند که در سه سال آینده کسبوکاری را راهاندازی کنند. این شاخص در سال 1388 برابر با 28.8 درصد بودهاست که نسبت به سال قبل از آن هشت درصد کاهش یافته است (Bosma & levie, 2008 , 2009). اما مجددا در سال 2010 (1389خورشیدی) به میزان 32.72 درصد رسیده است.
این آمار نشان میدهد که با ارتقاء سطح عوامل موثر بر قصد کارآفرینی میتوان این رتبه را افزایش داد. بنابراین بررسی عوامل موثر بر قصد و اهمیت آن، ما را بر آن داشت تا بهطور اخص خودکارآمدی کارآفرینانه را مورد مطالعه قراردهیم.
علاوه بر موارد یاد شده، با توجه به اینکه در تحقیقات و پژوهشهای انجام گرفته در زمینه قصد کارآفرینی به بررسی خود کارآمدی بهطور اخص و شاخصهای اندازهگیری آن کمتر پرداخته شدهاست، نیاز است که با انجام تحقیقاتی اینچنین، جهت استفاده در تحقیقات آتی و مجامع علمی این متغیرها بیشتر مورد بررسی قرار گیرند.
دانشجویانی که در این پژوهش بهعنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند، در رشتههای مدیریت مشغول به تحصیل بودهاند. بنابر این نیاز آنها به درک رفتار کارآفرینی و ایجاد تمایل و انگیزه جهت راه اندازهگیری کسبوکار میتواند از طریق انجام این پژوهش مرتفع گردد.
با توجه به موارد ذکر شده، لزوم انجام این تحقیق برای محقق مسلم شد و تلاش شد تا در این پژوهش جهت رفع نقاط ابهام در زمینه تاثیر خودکارآمدی کارآفرینانه بر قصد کارآفرینی گامی برداشته شود.
4-1) اهداف انجام تحقيق
هدف اصلی انجام اين تحقيق بررسی تاثیر خودکارآمدی کارآفرینانه بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی میباشد.
اهداف فرعی عبارتند از:
بررسی تاثیر مهارت شناخت فرصتهای بازار و توسعه محصول جدید بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
بررسی تاثیر مهارت ایجاد محیط نوآورانه بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
بررسی تاثیر مهارت ایجاد رابطه با سرمایهگذاران بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
بررسی تاثیر مهارت شناسایی هدف اصلی بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
بررسی تاثیر مهارت رویارویی با چالشهای غیرمنتظره بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
بررسی تاثیر مهارت توسعه منابع انسانی بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
5-1) فرضيههاي تحقيق
فرضیه اصلی این تحقیق عبارتست از:
خودکارآمدی کارآفرینانه بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد.
فرضیههای فرعی:
- مهارت شناخت فرصتهای بازار و توسعه محصول جدید بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد.
- مهارت ایجاد محیط نوآورانه بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد.
- مهارت ایجاد رابطه با سرمایهگذاران بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد.
- مهارت شناسایی هدف اصلی بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد.
- مهارت رویارویی با چالشهای غیرمنتظره بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد.
- مهارت توسعه منابع انسانی بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد.
6-1) سؤالات تحقیق:
سوال اصلی:
آیا خودکارآمدی کارآفرینانه بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد؟
سوالات فرعی:
- آیا مهارت شناخت فرصتهای بازار و توسعه محصول جدید بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد؟
- آیا مهارت ایجاد محیط نوآورانه بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد؟
- آیا مهارت ایجاد رابطه با سرمایهگذاران بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد؟
- آیا مهارت شناسایی هدف اصلی بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد؟
- آیا مهارت رویارویی با چالشهای غیرمنتظره بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد؟
- آیا مهارت توسعه منابع انسانی بر تقویت قصد کارآفرینی دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تاثیر دارد؟
7-1) قلمرو تحقيق
این تحقیق از نظر موضوعی در حوزه مدیریت کارآفرینی میباشد.
1-7-1) قلمرو مكاني تحقيق
قلمرو مکانی این تحقیق دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی است.
2-7-1) قلمرو زماني تحقيق
قلمرو زماني اين تحقيق از زمان تصويب طرح تحقيق پاياننامه تا نيمه اول سال 1391 در نظر گرفته شده است.
زمان جمعآوری پرسشنامه خرداد ماه سال 91 میباشد.
3-7-1 )قلمرو موضوعی تحقیق
در تحقیق پیش رو، تنها دو متغیر امکان عینی (خودکارآمدی) و قصد کارآفرینی از مدل لینان مورد بررسی قرار گرفته است.
8-1) روش انجام تحقيق
نوع تحقيق بر اساس هدف، كاربردي بوده و روش آن بر اساس نحوه گردآوري دادهها، توصيفي و از نوع پيمايشي است.
9-1) تعريف واژگان و اصطلاحات تخصصي تحقيق
1-9-1) کارآفرینی: ایجاد یک کسبوکار جدید (Shook,priem&mcgee2003) که شامل فرصتها، پذیرش ریسک و توانایی تبدیل ایده به واقعیت است (kuratko&hodgetts2007).
2-9-1) خودکارآمدی کارآفرینانه: باور فرد به اینکه ظرفیت و توانایی این را دارد که بهطور موفقیت آمیز وظایف و نقشهای یک کارآفرین را ایفا کند (Boyd&visikis1994,scherer1989)
باور اینکه فرد توانایی انجام وظیفهای را دارد، و باور فرد به اینکه میتواند بهطور مفید از این مهارتها برای دستیابی به هدف مورد نظر استفاده کند.
3-9-1) قصد کارآفرینی: آگاهی و باور آگاهانه فردی که میخواهد یک کسبوکار مخاطره آمیز جدید را راهاندازی نموده و قصد دارد که این کار را در آینده انجام دهد (Nabi&Linan,2011).
کروگر (1994) قصد کارآفرینانه را اینگونه تعریف میکند: تعهد و تصمیم برای انجام دادن رفتاری که برای خلق یک کسبوکار کوچک ضروری است.
فصل دوم
ادبیات نظری و پیشینه
تحقیق
1-2) مقدمه
کارآفرینی مفهومی است که همراه با خلقت بشر وجود داشتهاست. مروری بر ادبیات کارآفرینی نشان میدهد که مفهوم کارآفرینی اولین بار توسط اقتصاددانان مطرح شد. سپس با توجه به اهمیت و نقش کارآفرینی در شکلگیری تحولات اقتصادی در جوامع، دانشمندان علوم اجتماعی نیز به بررسی ویژگیهای فردی و اجتماعی کارآفرینی پرداختند (2008:281 Baren، 1991:209 Ajzen).
کارآفريني يکي از مهمترين عوامل توسعه اقتصادي بهشمار ميرود که منافع متنوعي را براي جامعه به دنبال دارد. وان درليند(2000) معتقد است که در ميان همه مهارتهاي مورد نياز فارغالتحصيلان، مهارت کارآفريني ارزشمندترين مهارتي است که اشخاص هوشمند براي مقابله با چالشهاي اساسي قرن بيست و يکم بهويژه معضل بيکاري بايد به آن مجهز باشند. بر طبق نظر کمیسیون اروپا (2003) و وانپراگ و ورسلود (2007) کارآفريني موجب نوآوري، ايجاد شغل، توسعه منابع انساني و برآوردن رضايت مشتريان مي گردد. اما تحقيقات بوسما و همکاران (2008) نشان ميدهد که فقط درصد کمي از جامعه وارد فعاليتهاي کارآفرينانه ميشوند. چنين شواهدي محققين را در بهکارگيري مدلها و تئوريهاي شناختي- اجتماعي براي شناسايي قصد کارآفريني بهويژه در راستاي برنامهريزيهاي شغلي جوانان تحت تأثير قرار دادهاست ((van Gelderen ,2008 .
2-2 ) مفهومشناسی کارآفرینی
بیش از نیم قرن است که کارآفرینی بهعنوان یک حوزه علمی مورد توجه دانشگاههای معتبر دنیا مانند هاروارد، بابسون، ام آی تی، سیاستگزاران و برنامهریزان سازمانها و نهادهای بینالمللی از جمله سازمان بینالمللی کار و بانک جهانی بودهاست. اما در سالهای اخیر توسعه کارآفرینی بهعنوان پارادایم نوین توسعه، پارادایم سازمان و مدیریت مورد توجه بسیاری از کشورهای نهتنها توسعه یافته بلکه جوامع در حال توسعه قرار گرفتهاست. امروزه توسعه کارآفرینی به کاربردیترین و عملیترین استراتژی توسعه و پیشرفت جوامع توسعه یافته و در حال توسعه تبدیل شدهاست. طی سالهای اخیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه کارآفرینی و فعالیتهای کارآفرینانه در سطوح مختلف جامعه اعم از خانواده، محله، شهر و روستا را هدف خود قرار داده اند (طرح تحقیقاتی ارزیابی شاخصهای کارآفرینی در کشور بر اساس مدل دیدهبان جهانی کارآفرینی، 1388، ص12).
دامنه تاثیرات کارآفرینی بر جامعه بسیار وسیع است، از تغییر در ارزشهای اجتماعی تا رشد شتابان اقتصادی. محققین تغییرات مختلفی را که رواج فرهنگ کارآفرینی در یک جامعه ایجاد میکند بررسی کرده و آثار آن را از دیدگاههای متفاوت مورد بحث قرار دادهاند (سلمانیزاده، 1385، ص 25). برخی از تاثیرات ذکر شده عبارتند از:
ایجاد ثروت
اشتغالزایی
ایجاد و توسعه فنآوری
ترغیب و تشویق سرمایهگذاری
شناخت، ایجاد و گسترش بازارهای جدید
افزایش رفاه
ساماندهی و استفاده اثربخش از منابع
کارآفرین در زبان فرانسه ابتدا به کسی اطلاق میشد که گروه موزیک یا دیگر فعالیتهای تفریحی و سرگرمکننده را ساماندهی میکرد. سپس در اوایل قرن شانزدهم میلادی این مفهوم برای کسانی بهکار برده شد که به مأموریتهای نظامی اعزام میشدند. به تدریج این واژه در قرن هفدهم کاربرد بیشتری پیدا کرد و فعالیتهای مهندسی، همچون امور ساختمانی را شامل شد. با شروع قرن هجدهم این اصطلاح برای فعالیتهای اقتصادی نیز بهکار گرفته شد. در این قالب مفهوم کارآفرین، بیش از چهار قرن مسیر تکاملی خود را پیمود. از این زمان به بعد بود که واژه کارآفرین برای فعالیتهای متنوع و در قالب دیدگاههای مختلف مطرح شد (شاهحسینی، 1383؛ 3).
کارآفرینی واژهای است نو که از معنی کلمهاش نمیتوان به مفهوم واقعی آن پیبرد. این واژه به جای کلمه Entrepreneurship بهکار میرود که در اصل از کلمه فرانسوی Enterprender بهمعنای متعهد شدن نشأت گرفتهاست. بنابر تعریف واژهنامه وبستر "کارآفرین کسی است که متعهد میشود مخاطره یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل نماید." (اسکندانی، 1379،ص18)
مسیر تکامل فعالان اقتصادی یا کارآفرینان نشان میدهد که کارآفرینی در نظریههای اقتصادی تبلور یافته و بهعنوان عامل اصلی ایجاد ثروت یا موجد ارزش اقتصادی شناخته و از قرن 15 تا کنون در کانون بحث مکاتب مختلف اقتصادی قرار داشتهاست (اسکندانی، 1379،ص 7).
اما سابقه مفهوم کارآفرینی در دانش امروزی به دویست سال پیش برمیگردد. اولین کسی که این مسئله را مطرح کرد فردی به نام کانتیلون است. بررسی موشکافانه تحقیقات بیانگر این واقعیت است که شناخت کارآفرینان به قرن هفدهم بر میگردد یعنی زمانیکه ریچارد کانتیلون، اقتصاددان فرانسوی فعالیت مخاطرهپذیری را منتسب به کارآفرینی دانست. در همان دوره در انگلستان انقلاب صنعتی در شرف وقوع بود و کارآفرینان نقش محسوسی در خطرپیشگی و تبدیل منابع داشتند (کوراتکو، 2001، ترجمه محرابی، ص51).
این واژه دستخوش تعاریف جدید شده و ترجمهی آن در ایران به معنای همان کسی است که زیر بار تعهد مسئولیت برای راهاندازی کسبوکار میرود. امروزه بسیاری از شرکتها به لزوم کارآفرینی پیبردهاند. ادبیات کارآفرینی وسیع، پیچیده و چندجانبه است و پل ارتباطی بین علوم مختلف مثل روانشناسی و اقتصاد و علوم اجتماعی و... است. (احمدپور داریانی، 1381،ص102)
از دیدگاه یوسف (2008) کارآفرینی دربرگیرنده مفهوم انجام کارها به شیوهای متفاوت از روشهای معمول موجود میباشد. کارآفرینی فرآیند پویای ایجاد ثروت فزاینده میباشد. در کارآفرینی صرفا دارا بودن ایدههای جدید کافی نیست بلکه آنها باید به تولید موفقیت آمیز، جذب و بهرهبرداری از هر چیز بدیع در جامعه از طریق نوآوری منجر گردد. بههمین دلیل بسیاری از محققان، نوآوری و کارآفرینی را دو مفهوم بسیار نزدیک و مشابه تلقی میکنند. کارآفرین شتابدهنده تغییرات در جهان تجارت است. او اندیشمندی مستقل است که جرات میکند در محیطی از رویدادهای متداول متفاوت باشد. کارآفرین کسی است که سازماندهی، مدیریت و پذیرش مخاطرات یک شرکت تجاری را عهدهدار میشود.
طی سالهای اخیر کارآفرینان آنقدر کارهای فراوانی انجام دادهاند که لازم است تعریف کارآفرینی توسعه دادهشود. امروزه کارآفرین فردی نوآور، یا توسعهگراست که فرصتها را تشحیص داده و آنها را به چنگ میآورد؛ آن فرصتها را به ایدههای عملی/قابل فروش تبدیل میکند و از طریق پول، زمان و مهارت، با افزودن ارزش، بهرهگیری از این فرصتها را تحقق میبخشد (کوراتکو، 2001، ترجمه محرابی، ص51).
کارآفرینی فرآیند خلق چیز جدید و با ارزش با اختصاص زمان و تلاش لازم، در نظر گرفتن خطرات مالی، روانی و اجتماعی و در نهایت رسیدن به رضایت فردی و مالی و استقلال است (هیسریچ و پترز، ترجمه فیض بخش و تقی یاری، 1389).
رابرت هسیریچ در خصوص ماهیت و تحول کارآفرینی و اینکه کارآفرین کیست؟ کارآفرینی چیست؟ مسیر حرفهای کارآفرینانه کدام است؟ چنین بیان میدارد که سؤالهایی مانند: کارآفرینان کیستند و چگونه بر اقتصاد تأثیر میگذارند نشاندهنده توجه روزافزون بینالمللی به کارآفرینان است (حیدری، 1387،ص 15).
کارآفرینان افرادی هستند که در جستوجوی فرصتهایی برای کسب سود و منفعت از طریق معرفی محصولات یا فرآیندهای تولیدی جدید و یا از طریق بررسی بازارهای جدید هستند. بههمین نحو آنها نقشی اساسی در ایجاد کار و رشد اقتصادی ایفا میکنند (نجاری، 1388).
در واقع فعالیت کارآفرینانه موجب شناخت نیازها، خلق ایدهها و تولید فنآوریها میشود. با کارآفرینی نیازها شناخته میشوند و با رفع نیازها پیشرفت حاصل میگردد (نجف آبادی، عابدی و ربیعی، 1385، ص 114).
جدول 1-2 سیر تکامل مفهوم کارآفرینی در طی زمان را به تصویر میکشد:
جدول(1-2) سیر تکامل مفهوم کارآفرینی در طی زمان (هیسریچ و پترز،2000)
پیدایش مفاهیم نظری کارآفرینی و اصطلاح کارآفرینریشه این واژه در زبان فرانسه است: بهمعنای «واسطه» یا «دلال»قرون وسطی: بازیگر و شخصی که عهدهدار طرحهای تولیدی بزرگ است.قرن هفدهم: کسی که ریسک سود (ضرر) را در قراردادی با قیمت ثابت با دولت متحمل میشود.ریچارد کانتیلون (1725): کسی که ریسک را میپذیرد با کسی که تامینکننده سرمایه است فرق میکند.ژان باتیست سی (1803): سود ناشی از کارآفرینی از سود سرمایه مجزا است.فرانسیس واکر (1876): بین کسانی که سرمایه را تامین میکنند و بهره میگیرند با کسانی که از تواناییهای مدیریتی برخوردارند تفاوت وجود دارد.جوزف شومپیتر (1934): کارآفرین، نوآور و پدیدآورنده فنآوریهای نوین است.دیوید مک کله لند (1961): کارآفرین فردی است فعال که ریسکهای معمول را میپذیرد.پیتر دراکر (1964): کارآفرین فرصتها را به حداکثر میرساند.آلبرت شاپیرو (1975): کارآفرین از دید اقتصاددانان، روانشناسان، تاجران، و سیاستمداران متفاوت است. گیفورد پینکات (1983): کارآفرین درون سازمانی، کارآفرینی در سازمانی تازه تاسیس شده است.رابرت هیسریچ (1985): کارآفرینی عبارت است از فرآیند خلق چیزی با ارزش و متفاوت از طریق اختصاص زمان و تلاش کافی، همراه با ریسک مالی، روانی و اجتماعی، همچنین دریافت پاداشهای مالی و رضایت شخصی از نتایج آن.
برای فهم بهتر مفهوم واژه کارآفرین کافی است که به برخی اصول و اصطلاحات از جنبه تجاری، مدیریتی، و فردی توجه کنیم. تقریبا در همه تعارف کارآفرینی این توافق وجود دارد که در مورد رفتاری بحث میکنیم که: 1) پیشگام است، 2) سازوکارهای اجتماعی و اقتصادی را برای تبدیل منابع و موقعیتها به وضعیت عملی، سازماندهی یا سازماندهی مجدد میکند، 3) با مخاطره و شکست همراه است (هیسریچ و پترز، ترجمه فیض بخش و تقی یاری، 1389،ص9).
کوراتکو نیز بر این اعتقاد است که در کارآفرینی همه متفقالقول هستند که بحث بر سر نوعی رفتار است که شامل 1) ارائه راهکار، 2) سازماندهی یا سازماندهی مجدد سازوکارهای اقتصادی برای تبدیل شرایط و منابع به دستمایههای عملی و 3) پذیرش ریسک شکست میباشد (کوراتکو، 2001، ترجمه محرابی، ص50).
از جنبهای دیگر مفهوم کارآفرینی در بر گیرنده 4 بعد کلیدی است:
کارآفرینی مستلزم فرآیند ایجاد است، ایجاد چیزی جدید و ارزشمند.
کارآفرینی مستلزم اختصاص زمان و تلاش لازم است.
کارآفرینی مستلزم پاداش برای کارآفرین است که مهمترین آنها عبارتند از استقلال و رضایت شخصی و منافع مالی و پولی در درجه دوم اهمیت قرار دارند.
کارآفرینی مستلزم پذیرش ریسک لازم است چه مالی، چه فیزیکی و چه اجتماعی (نجاری،1388، ص24).
بهطور کلی با مروری بر سیر تعاریف کارآفرین و کارآفرینی موارد زیر قابل تأمل میباشد:
1) مفهوم کارآفرین بتدریج دگرگون شده و تکامل یافته است،
2) مفهوم کارآفرینی ریشه در تفکر، زیربنای فکری، سطح تجزیه و تحلیل و زاویه دید افراد مختلف از ابعاد مکاتب اقتصادی، جامعهشناسی، روانشناسی، جمعیتشناسی و اندیشمندان مدیریت و غیره دارد،
3) تلاش برای مفهومسازی کارآفرینی از مکاتب اقتصادی آغاز گردید و توسط روانشناسان و سپس جامعهشناسان و محققین علم مدیریت ادامه یافت (احمدپور داریانی،1387، ص26).
کوراتکو معتقد است که اگرچه تعریف واحدی از کارآفرینی وجود ندارد و هیچ توضیحی نمیتواند کارآفرین امروز را نشان دهد اما پژوهشها به طرزی فزاینده در حال مشخص نمودن این موضوع هستند.
انواع کارآفرینی: در تقسیمبندیهای موجود در تحقیقات پیشین، سه نوع اصلی از کارآفرینی بهچشم میخورد:
1) کارآفرینی فردی (مستقل)
از نظر کلین و مور (1970) کارآفرینی فردی فرآیندی است که در آن فرد با استفاده از خلاقیت و نوآوری با پذیرش ریسک به ایجاد کسبوکار نو میپردازد.
2) کارآفرینی سازمانی
از نظر پینکات (1985) کارآفرینی سازمانی فرآیندی که در آن فرد کارآفرین در سازمانهای بزرگ همانند یک کارآفرین مستقل فعالیت مینماید و فعالیت وی ایجاد واحدهای جدید در سازمان، ارائه محصولات، خدمات و فرآیندهای جدید میباشد که شرکت را به سوی رشد و سودآوری سوق میدهد.
از اوایل دهه 1980 هجوم همزمان بهسوی کارآفرینی و تأکید شرکتها بر نوآوری برای بقاء و رقابت با کارآفرینانی که بیش از پیش در صحنه بازار ظاهر میشدند موجب هدایت فعالیتهای کارآفرینانه به دورن شرکتها شد (احمدپور داریانی، 1387، ص133).
در واقع کارآفرینی سازمانی در پاسخ به سه نیازی است که بر شرکت ها تحمیل گردیده است:
افزایش سریع رقبای جدید
ایجاد حس بیاعتمادی نسبت به شیوههای مدیریت سنتی در شرکتها
خروج بهترین نیروهای کار از شرکتها و اقدام آنها به کارآفرینی مستقل (همان منبع، ص134).
3)کارآفرینی شرکتی
کارآفرینی شرکتی فرآیندی است که در آن کل سازمان و کارکنان دارای روحیه کارآفرینی بوده و سازمان بستر و محیط را برای پرورش و ترویج کارآفرینی مهیا میسازد. کارآفرینی شرکتی مفهومی چند بعدی است که فعالیتهای شرکت را متوجه نوآوری محصول، نوآوری در فناوری، مخاطرهپذیری، پیشگامی (آیندهسازی) میسازد. که در واقع به معنای تعهد شرکت به ایجاد و معرفی محصولات جدید، فرآیندهای جدید، و نظمهای سازمانی نوین است (نجاری، 1389، ص25).
3-2) مفهوم کارآفرینی از دیدگاه علوم رفتاری
با تند شدن آهنگ رقابت در عرصه اقتصاد و بازرگانی، دانشمندان علوم جامعهشناسی، روانشناسی و رفتارشناسی درصدد برآمدند تا به مطالعه رفتار کارآفرینان بپردازند، و ویژگیهای این افراد را که مشخصه اصلی کارآفرین بودن آنان است شناسایی نموده تا بتوانند کارآفرینان را تشخیص دهند (ملکیان، 1389؛ 18).
ویژگیهای روانشناختی و تجربههای گذشته، نفوذ مهمی بر کارآفرینی دارند و تمایل به کارآفرینی عامل انگیزاننده فرد در جهت حرکت به سوی کارآفرینی است که ناشی از تفاوت میان جایگاه فعلی و اهداف فرد است (حیدری، 1387؛ 18).
با توجه به آنچه گفته شد کارآفرینی فرآیندی است که از قصد و نگرش شروع میشود و به عمل و رفتار کارآفرینانه تبدیل میشود. ما در اینجا به دو مورد از الگوهای فرآیندی کارآفرینی اشاره میکنیم تا به اهمیت قصد کارآفرینی در این مراحل بپردازیم:
* الگوی فرآیندی گاتنر: چهار مؤلفه کلیدی در فرآیند کارآفرینی را مورد بحث قرار میدهد:
1. قصد بر خلق و ایجاد کسبوکار
2. دسترسی به منابع برای کسبوکار
3. شکلگیری ایده
4. توسعه فعالیتها
(Gartner,1988:15)
* الگوی فرآیندی سیمون: این الگو شامل چهار مرحله است:
1. قصد برای راهاندازی
2. شناسایی فرصت
3. تصمیم برای راهاندازی
4. وارد عمل شدن برای ریسک
(Simon,1986:119)
در اوایل دهه 1960 محققان بهدنبال جنبههای روانشناختی کارآفرینی بودند. مککلند (1961) کارآفرینی را چنین تعریف میکند: کارآفرین فردی است که شرکت را سازماندهی مینماید و یا ظرفیت بهرهوریِ آن را افزایش میدهد. او بر پایه این فرض اعتقاد داشت که یک سری خصیصههای روانشناختی وجود دارد که فرد را کارآفرین میکند.
در اوایل دهه 80 تحقیقات کارآفرینی که بر ویژگیهای شخصیتی کارآفرین متمرکز بودند از رونق افتاد، زیرا با مطالعات بیشتر همبستگی کاملی میان رفتار کارآفرینانه و ویژگیهای فردی دیده نشد، تا زمانی که نظریه آجزن (1991) از رفتار برنامهریزی شده و نظریه شاپیرو (1982) از مفهوم رویداد کارآفرینانه مطرح گردید. این دو نظریه پایه مدل قصد کارآفرینانه گردیدند و بدین ترتیب عرصه جدیدی در تشریح رفتار کارآفرینانه پدید آمد.
همچنین محققین فهرستهای متعددی از انواع ویژگیهای شخصیتی کارآفرین ارائه نمودهاند که مهمترین آنها نیاز به توفیق یا توفیقطلبی، ایمان به خدا، تمایل به مخاطرهپذیری، نیاز به استقلال، خلاقیت، تحمل ابهام، قدرت تخیل، کارآمد بودن، رشدگرا، شناسایی الگوها، همکاری، قدرتطلبی، تعهد و توانایی، ثروتگرایی و... که میتواند در روند کارآفرینی فرد یا افراد مستقل یا سازمان و غیره نمود یابند و جزئی از کارآفرینی به حساب آیند (احمدپور داریانی، 1387، ص68).
4-2 ) قصد کارآفرینانه
تعدادی از محققان از جمله شاپیرو (1975)، شاپیرو و سوکول (1996)، بِرد (1988)، کروگر (1993)، کروگر و همکاران (2000)، تکاو و کولوِرِید (1996) و کولورید (1996) بیش از سایرین بر نقش مهمی که توسط قصد ایفا میگردد تاکید نموده اند (انگل و همکاران،2008). در زیر به تعدادی از تعاریف ارائه گردیده از سوی محققان در رابطه با ماهیت و مفهوم قصد اشاره میگردد:
از نظر کولورید (1996) قصد شاخص تمایل فردی به عمل است.
برد (1988) یکی از اولین محققان کارآفرینی، بر این اعتقاد است که کارآفرینی فرآیندی است که قصد در آن نقش کلیدی را ایفا میکند. مقاصد کارآفرینانه رابط میان کارآفرین بهعنوان یک فرد و زمینهای که یک کسبوکار در آن شکل میگیرد محسوب میگردند.
از دیدگاه دِجورج (2008) مقاصد کارآفرینانه لحظهای از تفکر (تامل) هستند که فعالیتهای افراد را بهسمت ظهور یا اصلاح یک مفهوم جدید هدایت میکند.
از دیدگاه شوک و براتیانو (2008) قصد کارآفرینانه نمایش دهنده قصد فرد برای شروع یک کسبوکار میباشد و یک فرآیند آگاهانه ذهنی است که مقدم بر عمل بوده و تمایل فرد را بهسمت شروع یک کسبوکار جدید هدایت میکند.
بر اساس دیدگاه زائو، سی بِنت و لامکین (2009) قصد کارآفرینانه یک نیروی ذهنی است که زمینه درک ارزشِ فرصتهای کسبوکار جدید را فراهم مینماید. بهعبارت بهتر قصدِ خلق و مدیریت کسبوکار شخصی بهعنوان گام کلیدی ابتدایی در فرآیند کارآفرین شدن محسوب میگردد.
بر اساس نظر برد (1988) قصد میتواند بهعنوان یک حالت ذهنی هدایتکننده تمایلات، تجربیات و اعمال فرد بهسمت یک هدف یا مسیر مشخص تعریف گردد.
بر اساس نظر ترکر، سِلکوک و تِرکِی (2008) عمل کارآفرینانه میتواند بهعنوان یک رفتار وابسته به قصد در نظر گرفتهشود. یا قصد بهعنوان یک عامل پیشگوی رفتار کارآفرینانه ملاحظه گردد.
باندورا (2001) قصد و دورانديشي را عمق خصيصهي انساني ميداند. قصد نمايشدهنده مسير رفتار و عمل آينده فرد است. نيّت متأثر از انتخاب شخص است و به تداوم و هدايت رفتار منجر ميشود. پژوهشهاي انجام شده مختلفي در زمينههاي رفتار سلامتي، رفتار انتخاباتي، فعاليتهاي اوقات فراغت يا شغليابي، نشان ميدهد که قصد پيشگوکننده قوي و توانمند رفتار است ( 2001،Armitage & Conner). قصد کارآفرينانه بهعنوان يک حالت آگاهانه قبل از عمل و هدايتکننده بهسوي هدفي مانند ايجاد يک شغل تعريف ميشود Bird,1988,Krueger&Carsrud,1993)) قصد و نيّت ايجاد يک شغل جديد، اولين مرحلهاي است که غالباً فرآيندي طولاني و مخاطرهآميز را دربرميگيرد Bandura,2002,Gartner&et al 1994,Shaver &Scott,1991)). از اين جهت ايجاد شغل نتيجه قصد کارآفرينانه و رفتارهايي است که بهدنبال آن انجام ميگيرد (Shook et al,2003).
قصد کارآفرینی در حقیقت آگاهی و باور آگاهانه فردی است که میخواهد یک کسبوکار مخاطرهآمیز جدید را راهاندازی نموده و قصد دارد که این کار را در آینده انجام دهد (Nabi&Linan.,2011). نقش مقاصد در تحقیقات مدیریتی قابل توجه تشخیص داده شده است (Sutton,1998). تحقیقات پیشین نشانمیدهند که مقاصد، توانایی پیشبینی حرکتهای فردی (Ajzen,1991) و نتایج سازمانی از قبیل: رشد، توسعه و بقا را دارند (Mittchel,1981). از این رو توانایی درک و پیشبینی مقاصد، به نقطه مورد توجه مدیران و کارآفرینان تبدیل میشود (Tubbs & Ekeberg,1991) .
در مطالعات کارآفرینی بسیاری از محققان روی مقاصد متمرکز شدهاند. (Carsrud,2000 (Bird,1988;Krueger,Reilly
ثابت شدهاست که مقاصد، بهترین پیشبینی کننده حرکتهای فردی هستند. به خصوص زمانی که آن حرکت کمیاب بوده و بهسختی مشاهده و درک شود و یا گرفتار وقفههای پیشبینی نشدهای شود . (Krueger & Brazeal,1994:96)
از دیدگاه کلووريد و آيسکسن ( 2006) قصد کارآفريني عامل تصميمگيري براي رفتار کارآفرينانه است.
کروگر (1994:97) قصد کارآفرینانه را اینگونه تعریف میکند: تعهد و تصمیم برای انجامدادن رفتاری که برای خلق یک کسبوکار کوچک ضروری است. قصد کارآفرینانه بهعنوان یک عنصر کلیدی برای درک و فهم فرآیند کارآفرینی و خلق کسبوکار کوچک مورد توجه قرار گرفتهاست (Bird, 2009: 449). آجزن (1991) خاطرنشان کرد که قصد، توانایی پیشبینی رفتار فرد را دارد.قصد کارآفرینانه بهعنوان بهترین پیشبینی کننده رفتار کارآفرینی شناخته شده است. (Bird,1988,Fishbein & Ajzen,1975,Krueger & Brazeal,1994)
بر اساس دیدگاه شوک و براتیانو (2008) یکی از دلایل کلیدی تمرکز بر قصد کارآفرینانه این است که فرآیند شکلگیری کسبوکار زمانیکه فرد، قصد بروز آن را در خود میپروراند بهوقوع میپیوندد.
تحقیقات نشان داده که قصد کارآفرینی بهتر از شرایط محیطی و ویژگیهای شخصیتی میتواند آینده کارآفرینی را پیشبینی کند (Ajzen,1991;Denoble,Jung & Elrlich,1999;Krueger et al.,2000;Shapero,Sokol,1982 ).
بر اساس دیدگاه زمپتاکیس و موستاک (2006) تحلیلهای تجربی نمایانگر آن است که مقاصد بهطور موفقیتآمیزی رفتار را پیشبینی نموده و نگرشها زمینه پیشبینی مقاصد را فراهم میآورند. بهمنظور ترویج و توسعه کارآفرینی بررسی عواملی که ممکن است مقاصد افراد نسبت به تاسیس یک کسبوکار جدید را تحت تاثیر قرار دهد اهمیت دارد. از آنجایی که انسانها عوامل پویای موجب پیشرفت خود هستند، بهطور تصادفی درگیر کارآفرینی نمیشوند. آنها کارآفرینی را بر اساس قصد بروز آن در نتیجه انتخاب این مسیر برمیگزینند. براساس روش های ادراکی، مقاصد، موقعیتی مهم را در مطالعه حرکتهای انسان به خود اختصاص میدهند (Tubbs & Ekeberg,1991). همانطور که فیشبن و آجزن (1980) در مقاله مشترک خود مورد بحث قرار میدهند: بیشتر حرکتهای ارتباط اجتماعی از قبیل حرکتهای مرتبط با تأسیس نهادهای جدید، تحت کنترل ارادی هستند. محققان مختلف، با به اشتراک گذاشتن این دیدگاه و جستجوی مدارک تجربی و نظری اثبات کردهاند که مقاصد، بهترین پیشبینی کننده برای اینگونه حرکتهای ارادی هستند.
(Bagozzi,Baumgartner & Yi,1998;Ajzen,1991;Suttin,1998)
محققان قصد را در بسیاری از زمینهها شرح دادهاند، برد (1988) آن را در کار خود بهعنوان یک حالت ذهنی که هدایت کننده توجه فرد و در نتیجه آن تجربه و عمل به سمت یک شیئ یا یک مسیر خاص، جهت دستیابی به چیزی است، تعریف میکند. قصد میتواند بهعنوان یک الگوی شناختی هم برای هدف و هم برای برنامه عمل توصیف شود. مهمترین بخش هر دو تعریف، نقش مقصودها و توانایی آنها جهت ترویج و تحت تأثیر قراردادن قصد است.
(Tubbs & Ekeberg,1991)
شین و برد و ونکترمن (2000) تأسیس شرکتهای مستقل و جدید و ارزشگزاری جدید در واحدهای موجود را دو مقصود عمده کارآفرینی بیان میکنند. در راستای این دیدگاه، بهمنظور ایجاد سرمایهگذاریهای مستقل جدید یا ارزشگزاری جدید در شرکتهای موجود، قصد کارآفرینی را بهعنوان الگوی شناختی کارهایی که توسط افراد انجام میشوند، تعریف میکنند. ایدههای کارآفرینی با الهام گرفتن شروع می شوند؛ اگرچه مقاصد، جهت ظاهر شدن ایدهها مورد نیاز هستند (Delmar & Shane,2003).
طبق نظر کروگر و همکاران (2000) افراد یک کسبوکار را بهعنوان یک عکسالعمل غیرارادی بهطور خود به خود شروع نمیکنند، بلکه این کار را با قصد و هدف انجام میدهند. از این رو بهویژه در بدو تولد یک سازمان، تأثیر قصد کارآفرینی، غالب است .(Bird,1988) در نتیجه قصدکارآفرین، شکل و سیر یک سازمان نوظهور را در ابتدای تأسیسش تعیین میکند. مقاصد کارآفرینی، اقدامات سازمانهای موجود را نیز تحت تأثیر قرار میدهند. در شرکتهای تأسیس شده، افراد در نتیجه فرآیندهای قصدی، فرصتها را دنبال کرده و از آنها بهرهبرداری میکنند (Stevanson & Jarillo,1986).
در نتیجه سازمانهای موجود، مقاصد را که نهایتا موفقیت یک سرمایهگذاری را تحت تأثیر قرار میدهند، مجسم کرده و بهدقت شرح میدهند. بهعنوان مثال، میشل(1981) بر این عقیده است که مقاصد مدیران اجرایی و کارآفرینان، سازمانهایی را که هدایت میکنند، مستقیما تحت تأثیر قرار میدهند.
مقاصد مدیران اجرایی با هدف ارزشگزاری جدید، که بواسطه اقدامات نوآورانه، پویا و پرمخاطره در سازمانهای موجود صورت گرفته است، رشد سرمایهگذاری را تحت تأثیر قرار میدهند (1991 wiklund ,). در رویکردی مشابه، بهطور تجربی نشان میدهند که قصد خلاق، پویا و ریسکپذیر بودن، عملکرد یک شرکت را تحت تأثیر قرار میدهد (2003shepherd&wiklund,).
هنگامی که ما کارآیی قصد کارآفرینانه را تصدیق کردیم، ممکن است این سؤال برای ما ایجاد شود که چه عواملی قصد فرد را سبب شده و به مرحله اجرا درمیآورند.
شناخت عوامل مربوط به قصد کارآفرینی میتواند به ما این امکان را بدهد که راههای کاهش شکاف بین تمایل و عملکرد فرد را افزایش دهیم. قصد کارآفرینی با تمایل کارآفرینی تفاوت دارد. تمایل کارآفرینی، میزان کشش یک فرد به مالکیت یک کسبوکار است، که میتواند منجر به قصد کارآفرینی بشود یا نشود. میتوان اینگونه فرض کرد که ارتقاء سطح تمایل کارآفرینی به ارتقاء سطح قصد کارآفرینی کمک میکند. برای درک چگونگی ارتباط عوامل با قصد کارآفرینی، میبایست اجزای مختلف قصد شناخته شوند.
تحقیقات موجود، بسیاری از عوامل را بهعنوان شکلگیری قصد کارآفرینی میپذیرند. محققان آنها را در دو گروه بزرگ، که مربوط به حوزههای زمینهای و فردی هستند، طبقه بندی میکنند (Bird,1988).
گروه اول شامل جمعیت، صفات شخصی، ویژگیهای روانشناختی، مهارتهای فردی و دانش اولیه، شبکه فردی و روابط اجتماعی است. گروه دوم حمایت محیطی، اثرات محیطی و عوامل سازمانی را دربرمیگیرد.
تحقیقات انجام شده، حوزههای فردی (مانند: شخصیت، انگیزه و تجربههای قبلی) و متغیرهای زمینهای (مانند: زمینههای اجتماعی، بازارها و اقتصاد) را بهعنوان دو بعد مسئول در قبال شکلگیری مقاصد کارآفرینی مشخص میکنند. (Bird,1988)
حوزه فردی
جمعیت (دموگرافیک): پس از اولین مقالهی رابرتز (1991) درباره ویژگیهای فردی کارآفرینان پیشرفته، چندین مقاله، به منظور شناسایی عوامل مسئول در قبال شکلگیری قصد کارآفرینی، جمعیت را مورد بررسی قراردادهاند. بسیاری از آنها سن و جنسیت را مورد بررسی قراردادهاند.
در رابطه با جنسیت بیان داشتند که در ایالات متحده مردان دو برابر زنان احتمال دارد که در فرآیند شروع یک کسبوکار جدید قرار گیرند (Cox,Greene,Gartner,Carter&Reynolds,2000 )
بهعلاوه تحقیق در زمینه علایق شغلی نوجوانان که کارآفرینان بالقوهی نسل بعد هستند، نشان داده است که در بین دختران نسبت به پسران مقاصد کمتری جهت اشتغال به حرفههای کارآفرینانه وجود دارد.
(Kourilsky & Walstad,1988)
در رابطه با سن بوید (1990) نشان میدهد که این موضوع با قصد کارآفرینی در رابطه است. قصد و در نتیجه احتمال کارآفرین شدن، با سن افزایش یافته و با رسیدن فرد به سن 40 سالگی به اوج خود میرسد و سپس یکنواخت میشود (1995،Bates).
وضعیت تأهل نیز بهعنوان پیشینه قصد کارآفرینی مورد مطالعه قرار گرفته است. دانشمندان در مطالعه خود روی نژاد و قومیت نشاندادند احتمال اینکه افراد متأهل درگیر فعالیتهای کارآفرینی شوند بیشتر است (1989،Evan& leighton).
وضعیت اشتغال یکی دیگر از ویژگیهایی است که مورد توجه قرار گرفتهاست. بیکاری شخص بر روی قصد وی جهت اشتغال به فعالیتهای کارآفرینی، اثری مثبت دارد (2002،Ralisti). بهویژه بیکاری و ناامنی شغلی بهعنوان دو عاملی که مستقیما قصد کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهند مشخص شدهاند (Storey,1991).
صفات شخصی: در رابطه با مجموعهای از ویژگیهای ثابت و متعارف شخصیتی محققان بر این باورند که
اطمینان بیش از حد (Busenitz,1999)،
خوشبینی (Cooper,Woo, & Dunkelberg,1988)،
سرسختی (Gartner,Gatewood, & Shaver,1991) و
اشتیاق شدید (Lock,1993)
ممکن است قصد کارآفرینی را تحت تأثیر قرار دهند. مطابق با این رویکرد بسیاری از صفات را در مطالعات مربوط به کارآفرینی بهطور گسترده گنجاندهاند، ولی با وجود استدلال نظری آنها به قدرت توضیحی کم که در پیشبینی کارآفرینی ناکام است، منجر شده اند (Gartner,1989:32).
ویژگیهای روانشناختی: ویژگیهای روانشناختی متعددی مطرح شدهاند که قصد کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهند. اولین تلاش برای بررسی تمایل و تلاش افراد جهت اشتغال به فعالیتهای کارآفرینی به مطالعات روانشناختی برمیگردد . (Atkinson,1957 ,Mc Clelland,1961)
بهمنظور ارائه بهتر ویژگیهای کارآفرینها، مکللند (1961) مفهوم نیاز به موفقیت را مطرح کرد. او بر این عقیده است که افرادی با سطح بالای "نیاز برای موفقیت"، تمایل بیشتری جهت اشتغال به فعالیتهای کارآفرینی نشان میدهند. با این حال، مفهوم "نیاز برای موفقیت" تنها بعد روانشناختی نیست که محققان در ارتباط با قصد کارآفرینی بررسی کردهاند. علاوه بر این، تحقیقات نشان میدهند که قصد کارآفرینی افراد، به واسطه
تمایل به ریسکپذیری (Stewart and Roth,2001;Weber,Blais & Betz,2002)،
تحمل ابهام (Budner,1982)،
مرکز کنترل (Evan & Leighton,1989;Cromie & Johns,1983)،
خودکارآمدی ((Baum et al.,zhao et al.,2005 و
تنظیم هدف (Locke & Latham,1990)
تحت تأثیر قرار میگیرند.
دو بعدی که همواره مقاصد کارآفرینی را پیشبینی میکنند، خودکارآمدی (Zhao et al.,2005) و تمایل به ریسکپذیری (Gomez_Meija & Balkin,1989) هستند. در حالیکه سایر آنها در پیشبینی کارآفرین ناکام ماندهاند (Baum et al.2001).
مهارتهای فردی: مقاصد و حرکتهای کارآفرینانه میتوانند بهعنوان توابعی از تواناییهای شخصی کارآفرینان تصور شوند (2003، Wiklund & Shepherd). پیشینه و مهارتهای هر کارآفرین، در واقع پیشبینی کننده فعالیتهای کارآفرینانه هستند. برای افراد مشغول در شرکتهای پیشرفته، سطح بالایی از مهارتهای مدیریتی مورد نیاز است (1981، Roberts & Fusfeld). مهارتهای فنی و عملکردی در محیطهای کارآفرینی که به دانش وسیعی نیاز دارند، اساسی هستند (2000 & Gupta, .(Govindarajan
باوم و همکارانش (2001) بهطور تجربی نشان میدهند که مهارتهای مدیریتی، عملکردی و فنی، کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهند. دانش اولیه نیز که توسط شین (1999) بهعنوان موجودی اطلاعات تولید شده از طریق تجارب ویژه زندگی مردم تعریف شدهاست، قصد کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهد. بهویژه ثابت شده که دانش تولید شده از طریق تجربه شغلی (Shane&Khurana,2003;Evans & Leighton,1989) کارآفرینی سریالی (زنجیرهای) (Kolvereid,1996) و ثبت کردن اختراع (Roberts 1991) فعالیتهای کارآفرینی را ترویج میدهند.
شبکه (ارتباطی) و روابط اجتماعی: شبکههای ارتباطی با ساختن چهارچوبی که کارآفرینان باید در قالب آن عمل کنند، مقاصد کارآفرینی را تحت تاثیر قرار میدهند (Aldrich,1999).
حوزه زمینهای
حمایت محیطی: فعالیتهای کارآفرینی نیز ممکن است به واسطه اثرات محیط کاری اطراف شرح داده شوند. محققان تاکید کردهاند که سیاستهای دولت، ویژگیهای بافت محلی (مثل دسترسی به زیرساختهای لجستیکی، سرمایهگذاران مالی و اثرات جانبی)، و بهطور خاصتر مکانیزمهای حمایتی دانشگاه فعالیتهای کارآفرینی را تحت تاثیر قرار میدهد.
تاثیر محیطی: مقالات متعددی بر روی قدرت پیشبینی که محیط درباره مقاصد و حرکتهای کارآفرینی دارد متمرکز هستند. محققان با توجه خاص به ایجاد سرمایهگذاریهای جدید و مستقل نشان دادهاند که شرکتهای تازه تاسیس در تمام صنایع پیشرفته با تکنولوژی بالا بهطور مساوی توزیع نمیشوند. ویژگیهای صنعت ممکن است محرک مقاصد کارآفرینی افراد باشد.
علاوه بر این هرچه محیط پویاتر و رقابتیتر باشد، نیاز به نوآوری افزایش یافته و احتمال اینکه شرکتها، نوآورانه شوند بیشتر میشود (Meyers & Marquis,1969).
احتمال اینکه شرکتهای فعال در بازارهای مختلف از تجربه گسترده خود با مشتریان و رقبا چیزهایی را بیاموزند، وجود دارد. آنها تمایل به کسب ایدههای یک بازار و بهکارگیری آنها در بازارهای دیگر خواهند داشت. این نوع گوناگونی در بازار، تنوع سازمانی، پرسنل، روشها، فنآوریها و شیوههای اداری (اجرایی) را تحت تأثیر قرارداده و هرچه این تنوع بیشتر شود، احتمال اینکه اعضای سازمان کارآفرینتر شده و در نتیجه ایدههای ابتکاری جدید را درک کنند بیشتر خواهد شد (Miller & Friesen,1982).
عوامل سازمانی: همراه با ابعاد بررسی شده، ابعاد سازمانی نیز دلیلی بر شکلگیری مقاصد کارآفرینی هستند. این عوامل بهطور ویژه برای افرادی که تمایل به ترویج کارآفرینی از طریق ارزشگزاری در شرکتهای موجود دارند، مهم هستند. کاوین و اسلوین (1988) تأثیر ساختار سازمانی را بر روی مقاصد کارآفرینانه مدیر ارشد بررسی کردهاند. آنها شرکتهای دارای ساختار ارگانیکی را با شرکتهای دارای ساختار مکانیکی مقایسه کرده و ارتباطی مثبت و مستقیم بین سازمانهای ارگانیک و قصد کارآفرینی مدیر ارشد یافتند. در رأس ساختار سازمانی، عوامل سازمانی دیگری وجود دارند که ممکن است بهطور ویژه حامی کارآفرینی باشند. رویکردهای جدید مدیریتی و سازمانی و نیز اداری نوآورانه جهت تسهیل همکاری بین سهامداران کارآفرین و سازمانهایی که آنها در آن فعال هستند، مورد نیاز است (1983، Burgeman).
ویژگیهای روانشناختی (مانند: تمایل به ریسکپذیری و خودکارآمدی در حوزه کارآفرینی) همراه با مهارتها و تواناییهای پیشرفته، مقاصد کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهند (05,seibert,zhao,20Hills).
سایر محققان با مطالعه نقش ابعاد زمینهای ثابت میکنند که تأثیرات محیطی مانند فرصتهای شغلی، ناهمگونی بازار (Morris & Lewis,1995) و حمایت محیطی مانند حمایت مالی، سیاسی و زیربنایی (Luthje & Franke,2003) مقاصد کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهند.
بههرحال با وجود ده سال پژوهش، محققان در حال حاضر نسبت به عوامل یا فرآیندهایی که مقاصد کارآفرینی را ایجاد کرده یا توسعه میدهند، درک محدودی دارند . (Malkman & Balkin,Baron,2002)
تحقیقات قبلی در این زمینه عمدتاً دارای یک سیر تجربی بوده و بخش نظری آن محدود است. بسیاری از مطالعات متغیرهای جدا را که اغلب فاقد منطق نظری روشن هستند بهعنوان عوامل محرک مقاصد کارآفرینی در نظر گرفتهاند (Zhoa et al.,2005).
در این خصوص هم حوزه فردی و هم زمینهای از نقطه نظر تجربی پیشبینی کنندههای ضعیفی هستند. پیشبینی مقاصد کارآفرینی از طریق مدلسازی عوامل فردی یا زمینهای بهعنوان حوزههای جدا معمولا منجر به کاهش قدرت توضیحی و کاهش صحت و اعتبار پیشبینی میشود (Krueger et al.,2000).
رویکردی متفاوت و دقیقتر درباره مقاصد کارآفرینی، ریشه در مطالعات روانشناختی دارد که در آن مقاصد از نظر الگوهای پردازشی مورد مطالعه قرار میگیرند.
این مدلها که شامل مدلهای مبتنی بر نظریه حرکت برنامهریزی شده هستند، یک چارچوب نظری محکم، بسیار قابل تعمیم، ارزان و منسجم را بهمنظور فهم و پیشبینی مقاصد ارائه میکنند (Krueger et al.,2000).
عوامل مؤثر بر قصد کارآفرینی از دیدگاه رابینسون: برای اینکه فرد نگرش و قصدی در راستای یک کسبوکار کوچک کسب کند یک سری عوامل دخیل هستند که در زیر به آنها پرداخته شده است.
1) عوامل رفتاری شامل: الف) عوامل نظریه رفتاری آجزن، ب) عوامل نظریه شاپیرو و...
2) عوامل محیطی شامل: الف) حمایت دانشگاه، جامعه و دولت، ب) روابط متقابل افراد و سرمایه اجتماعی، ج) شرایط اقتصادی و سیاسی
3) عوامل فردی شامل: الف) شخصیت، ب) هوش و هوش هیجانی، ج) سن، جنس، تحصیلات و مهارتهای افراد، دانش و اطلاعات کارآفرینانه
4) عوامل خانوادگی شامل: الف) شرایط اقتصادی خانواده، ب) شغل پدر و مادر و تحصیلات و فرهنگ و ریسکپذیری آنها
5) فرهنگ و قومیت
(Robinson, 1991; 17)
5-2) خودکارآمدی کارآفرینانه
خودکارآمدی از جنبه های گوناگون کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهد.
(Bandura,Barbaranelli,2001,Boyd & Vosikis,1994,Caprara &Pastorelli,2001,Hills&et al.2005,Wilson& et al,2004,Walstad &Kourilsky,1999).
خودکارآمدی اینگونه تعریف میشود:باور اینکه فرد توانایی انجام وظیفه ای را دارد (Gist,1987:473)، و باور فرد به اینکه میتواند بهطور مفید از این مهارتها برای دستیابی به هدف مورد نظر استفاده کند ( (Bandura,1989,1997 بنابراین باور خودکارآمدی، اعتقاد به انجام دادن کاری است که فرد را وادار به انجام آن می کند، در او اراده شکل می گیرد و تصمیم به اقدام می گیرد.
چن و همکاران (1998) خودکارآمدی را برآورد و تخمین فرد از توانایی های خود می دانند که برای جمع بین انگیزه، منابع شناختی و فرآیند عمل استفاده می کند تا بر حوادث زندگی کنترل بیشتری داشته باشد.
طبق نظر موريانو و گرجيوسکي( 2007) قصدکارآفرينانه پيش درآمد و عامل مؤثر بر فتار کارآفريني است، لذا مي توان چنين استنباط نمود که فرد با باور به خودکارآمدي بالا، با نيّت بيشتر و مصمم تر براي راه اندازي يک کسبوکار جديد پيشقدم خواهد شد.
خودکارآمدی موفقیت در کسبوکار را پیشبینی می کند و مبتکرانی را که میتوانند حوزههای جدید کسبوکار را آغاز نمایند مشخص می نماید (باندورا، 2000).خودکارآمدی یک ساختار انگیزشی است که به تدریج با تجربیات فرد اندوخته میشود(Zhao,Seibert,& Hills,2005:24) .
به علاوه خودکارآمدی میتواند موفقیت ها،اهداف،دوام فرد را تحت تأثیر قرار دهد(sequeira,Mueller.mcgee,2007 ).
خودکارآمدی در حقیقت دیدگاه افراد پیرامون شانس آنها برای موفقیت در انجام وظایفشان میباشد
. (Peterson & Arnn,2005:14)یکی از جنبه های مهم در خودکارآمدی دامنه وظایف فرد است
(Bandura &Locke,2003:15).یک فرد ممکن است در یک حوزه خودکارآمدی بالایی داشته باشد اما در حوزههای دیگر اینگونه نباشد. (Wilson,Kickul, &Marlino,2007:15)
باورها در خودکارآمدی فرد،میزان انرژی فرد در انجام وظایف و مدت زمان مقاومت فرد در برابر مشکلات و موانع را تعیین می کند. (Wood & Bandura,1989:15)افرادی که باورهای قوی تری به ظرفیت های خود دارند در مواجه با چالشها و موانع مقاوم تر هستند. (Bandura,1997:25)
بهطور خلاصه میتوان گفت، خودکارآمدی در عملکرد افراد نقش اساسی دارد چرا که عمل افراد بر پایه آن چیزی است که افراد باور دارند بنابراین شاید بتوان گفت خودکارآمدی پیشبینی کننده فعالیتهای کارآفرینانه است. (Markman,Baron,& Balkin,2005:25)
خودکارآمدی پایه ای برای موفقیت در راهاندازی کسبوکار محسوب میشود. (Peterson & Arnn,2005:14)
باندورا در نظريه شناخت اجتماعي خود(1997)، خودکارآمدي را باورهايي ميداند که يک فرد از تواناييهاي خود براي مقابله با موقعيتهاي چالشزا مي شناسد (زرافشاني و مرادي، 1386). لنتو همکاران (2002) در تکميل نظريه بندورا، نظريه شناخت اجتماعي اشتغال را مطرح کردند. بر مبناي اين نظريه باور به خودکارآمدي بر مواردي نظير توسعه فعاليتهاي شغلي، قابليتهاي حرفهاي، عملکرد شغلي و حتي انتخاب شغل افراد تأثير دارد. بنابراين از نظر شان و همکاران (2003) نتيجه ي باور به خودکارآمدي بيشتر در فرد، اعتماد به نفس و اراده قويتر و اطمينان بيشتر به تواناييهاي شخص خواهد بود. و مي توان انتظار داشت که فردي با باور به خودکارآمدي بيشتر، براي کارآفرين شدن و راه اندازي يک کسبوکار جديد (رفتار کارآفرينانه) انگيزه بيشتر و در نتيجه قصد و نيّت محکم تر و پايدارتري را ايجاد خواهد نمود. اين نتيجه با پژوهشهاي ديگر صاحبنظران از جمله دي نوبل و همکاران ( 1999 )،لينان ( 2004 ) ؛ لينان و همکاران (2005 )؛ موريانو و همکاران (2007 ) ؛ موريانو و همکاران (2006 ) در همين راستا همخواني دارد.
براساس تعریف باندورا (2000) از خودکارآمدی، هنگامی که فرد اندیشه های لازم را در خصوص انجام کاری به کار می بندد، به مرحله از ادراک از خود می رسد که توانایی انجام کار را در خود می بیند، و اراده می کتد تا دست به اقدامی بزند. وی خودکارآمدی را ادراک فرد از اعتماد به نفس خود در انجام وظایف می داند.
از نظر باندورا (1372)در نظریه یادگیری اجتماعی کلیدی ترین واژه مفهوم خودکارآمدی است و به معنی آن است که فرد اعتقاد دارد از عهده انجام کاری بر میآید. باندورا معتقد است، شدت اطمینان مردم به کارآمدی خود، نشان میدهد که آیا با مشکلات کنار خواهند آمد یا نه، اگر مردم تصور کنند که از پس موقعیتهای تهدید کننده بر نمی آیند از آن اجتناب میکنند، در حالی که وقتی خود را در برابر موقعیت دیگری توانا می بینند قاطعانه عمل میکنند. باندورا (2000) معتقد است کارآفرینانی که به کارآمدی خود اعتقاد راسخ دارند ابتدا دیدگاهی از آنچه را که می خواهند انجام دهند در ذهن پرورش میدهند، سپس اهداف بلند و چالشی را برمی گزینند، آنگاه استراتژی های مبتکرانه تولید و بازاریابی را در پیش می گیرند و میتوانند در حوزه کارشان تحول ایجاد کنند. و بالاخره به رشد بالا در کسبوکارشان دست می یابند.
از دیدگاه باندورا افرادی که خودکارآمدی بالا دارند بر روی فرصتهایی که ارزش پیگیری دارند تاکید میکنند، در حالی که افراد برخوردار از خودکارآمدی اندک از خطرها می گریزند. هرچه انتظار خودکارآمدی قوی تر باشد، احتمال مواجهه موفقیت آمیز با وظایف تهدید آمیز بیشتر است. شرایط محیطی نیز در شکلگیری خودکارآمدی موثر است. برخی موقعیتها نسبت به موقعیتهای دیگر متضمن عملکردهای دشوارتر هستند بنابراین انتظار موفقیت در این شرایط متفاوت خواهد بود.
طبق نظر باندورا (2000)چهار راه برای توسعه خودباوری وجود دارد و منابع خودباوری محسوب میشود :
۱.تجربیات حرفه ای: تجربیات پیشین نیرومندترین منبع از چهار منبع خودکارآمدی است که ادراک فرد درباره موفقیت در انجام وظیفه اش را شکل میدهد.تجربیات پیشین در نتیجه ی تکرار آن تجربه و تمرین آن است
.. (Peterson & Arnn,2005:15)
طبق نظر باندورا (1997) تجربات پیشین تاثیرگذارترین منبع اطلاعات مربوط به خودکارآمدی است چرا که مدرک قابل اعتماد و موثقی است برای اینکه آیا فرد میتواند در انجام وظایف به موفقیت برسد یا نه.
تجربیات پیشین پایه ی اعتماد فرد به توانایی خود به انجام وظایفش را شکل میدهد.
(Bandura,1997;Brown,Jones,& Leigh,2005;Zhao et a10.,2005:15)
تجربه هنگامی اتفاق می افتد که فرد در انجام وظایف و غلبه بر موانع با پشتکار و تلاش موفقیت های بسیاری بدست آورد.
۲.مدل سازی اجتماعی : دومین منبع باورهای مربوط به خودکارآمدی،مدل سازی است.وقتی که افراد مدل های نقشی را مشاهده میکنند،این مدل ها میتوانند تجربیات جایگزینی را برای تأثیر بر خودکارآمدی ایجاد کنند
(1989:17wood&bandura, )
افراد با مشاهده مدل بهطور ذهنی اطلاعات را برای نگهداری کدگزاری میکنند و بعد دوباره رفتار های مدل شده ای تولید میکنند. (Peterson & Arnn,2005:17)
بر طبق دیدگاه باندورا (1997) شباهت میان مدل و مشاهده کننده آن مدل،تأثیر بسیار مهمی دارد چرا که افراد قضاوت درباره ظرفیت و توانایی خودشان را براساس مقایسه با دیگران شکل میدهند.
(Bandura,1997;Peterson & Arnn,2005;Zhao et a10,2005:26)
وقتی که مردم می بینند دیگران به اهداف مشابه آنان دست پیدا میکنند،این امید را پیدا میکنند که خودشان هم میتوانند به آن اهداف برسند.از طرف دیگر وقتی کسانی را می بینند که در وظایف مهم خود شکست می خورند،این نگرانی که آنها نیز در توانائی رسیدن به آن اهداف شکست بخورند،ایجاد میشود.
چگونگی رفتار دیگران و الگوگیری از آنها در ایجاد احساس خودباوری افراد در فعالیتهای مشابه تاثیرگذار است.
به اعتقاد باندورا (1372) –نظریه پرداز یادگیری اجتماعی- بیشتر رفتار انسانی از طریق الگوسازی مشاهده ای یادگرفته میشود. حتی رفتارهای پیچیده به راحتی و به سرعت از طریق مشاهده یادگرفته میشود. فرد از طریق مشاهده دیگران یاد می گیرد که چگونه رفتارهای جدید انجام میشود و در موقعیتهای مناسب دیگر این اطلاعات رفتاری بهعنوان راهنمای عمل به او کمک می کند که چگونه رفتار کند. وی تاکید می کند یادگیری برخی از رفتارهای پیچیده تنها از طریق یاری جستن از الگوسازی امکان پذیر است.
٣.اجبار اجتماعی (ترغیب): سومین منبع خودکارآمدی اجبار اجتماعی است.اجبار اجتماعی باور فرد به بازخورد دیگران نسبت به توانائیها و ظرفیت هایش میباشد. (Peterson & Arnn,2005:26)
با تشویق های واقعی افراد انرژی بیشتری برای اینکه موفقیت بیشتری کسب کنند،بدست می آورند و اعتماد به نفس بیشتری کسب میکنند. (Bandura,1989:26)
بازخورد تشویقات دیگران به فرد درباره ظرفیت ها خود برای انجام آن وظیفه اعتماد میدهد.بازخورد مثبت و تشویقات واقعی خودکارآمدی فرد را افزایش میدهد. (Wood& Bandura,1989:18)
تشویق اطرافیان در خوب انجام دادن کار افراد مؤثر میباشد. وقتی فرد قانع میشود که توانایی و ظرفیت رسیدن به اهداف مهم را دارد،هنگام بروز مشکلات استقامت بیشتری نشان میدهد و تمایل به پشتکار دارد.
٤.وضعیت احساسی و فیزیکی فرد: این منبع،چهارمین منبع خودکارآمدی است.(عوامل جسمی و روحی نقش عمده ای را در باور خود ایفا میکنند.)
درباره منبع چهارم باید گفت در تشخیص ظرفیت های افراد،فرد براساس ادراک از وضعیت فیزیولوژیکی خود رفتار می کند.این وضعیت شامل شرایط فیزیکی عمومی،ویژگیهای فردی و حالت های روحی فرد است که ممکن است خودکارآمدی را تحت تأثیر قرار دهد و هیجانات و احساسات فرد را در مواجهه افزایش دهد.
(Peterson & Arnn,2005:19)
درباره حالات فرد میتوان گفت اضطراب و دلواپسی درباره انجام یک وظیفه میتواند به تمایل شکست در انجام آن کار کمک کند. (Peterson & Arnn,2005)
روش اصلاح باورهای افراد در خودکارآمدی،کاهش سطوح استرس و افزایش ظرفیت فیزیکی و احساس افراد است.خودباوری،همانطور که وضعیت احساسی را تحت تأثیر قرار میدهد،رفتار را نیز طی فرآیندهای انگیزشی و شناختی تحت تآثیر قرار میدهد.
محققانی همچون هکت و همکاران(1996 ) و ژاو(2005) خودکارآمدی کارآفرینانه را به مدل خودکارآمدی باندورا (1986) بازگشت دادند. بهعنوان مثال، فرضیات هکت و همکاران(1996)، که بر مبنای مفهوم مدلسازی اجتماعی باندورا شکل گرفته بود، بیان میداشت که وجود کارآفرین سیاهپوست در جامعه منجر به خودباوری کارآفرینانه میشود. از نظر این مؤلفان، مدلسازی اجتماعی خودکارآمدی کارآفرینانه را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
پژوهش ژاو و همکاران(2005) نشان میداد که مفهوم تجربیات حرفهای که باندورا مطرح کرده بود، چگونه خودکارآمدی کارآفرینانه را تحت تأثیر قرار میدهد. آنها دریافتند که تجربه تأثیر زیادی بر خودکارآمدی داشته است، و نیز نقش مهمی را در ارقاء قصد کارآفرینی ایفا میکند. ژاو و همکاران بیان داشتند که: "افراد تمایل داشتند که کارآفرین شوند یا حداقل قصد آن را شکل دهند، به دلیل اینکه آنها خودکارآمدی کارآفرینانه دارند". ژاو و همکاران تحقیقی را شکل داند که در آن 625 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت کسبوکار را در 5 دانشگاه مورد مطالعه قرار دادند. آنها این تحقیق را در ابتدای دوره و در هنگام فارغالتحصیلی انجام دادند. نتایج آنها نشان داد که خودکارآمدی کارآفرینانه نقش واسطه بین متغیرهای فردی (تحصیلات کارآفرینانه، تجربه کارآفرینی و جنسیت) و قصد کارآفرینی دارد. تجربه کارآفرینی بیشترین قابلیت تغییر و بیشترین تأثیر را بر خودباوری کارآفرینانه و قصد کارآفرینی در این نمونه داشت. دینابل و همکاران (1999) نیز از طریق اجرای تحقیقی بین 272 دانشجوی فارغالتحصیل در رشته کسبوکار به نتایج مشابهی دست یافتند. نتایج حاصل از تحقیق آنها نشان داد که کارکلاسی و تجربه کارآفرینانه خودکارآمدی کارآفرینانه را تقویت میکند. براساس تحقیق ژاو و همکاران(2005) و دینابل و همکاران(1999)،تحصیلات و تجربه دو عامل مهم هستند که ارتقاء سطح آنها میتواند منجر به افزایش خودکارآمدی کارآفرینانه شود، که نهایتاً ممکن است قصد کارآفرینی را نیز افزایش دهد.
مان و بلوم (2004، به نقل از بوید و وزیکیس) خاطر نشان میکنند موقعی که یک فرد درجه بالایی از خودکارآمدی، الگوی نقش، حمایت های اجتماعی و تعهد حرفه ای داشته باشد، بهطور قوی و به احتمال بسیار زیاد تصمیم به اقدام کارآفرینانه خواهد گرفت
طبق نظر باندورا: "افراد با درجه خودکارآمدی بالا تأثیرگذاری و انعطاف پذیری استراتژیک بیشتری در مدیریت محیط اطراف خود دارند ( 212:1997) به بیان دیگر این افراد کنترل بیشتری براتفاقات دارند،چرا که برای بهترین و بدترین برنامهریزی میکنند،قدرت تطبیق دادن با تغییرات در برنامهریزیها را دارند و میتوانند تغییرات محیط را به خوبی مدیریت کنند.خودباوری مراتب گوناگون انگیزش در افراد را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
افراد با درجه بالای خودباوری یک سری اهداف انگیزشی را برای خود طراحی میکنند و از خود انتظار دارند که به آنها برسند و سعی میکنند بر هر نوع مانعی در راه رسیدن به آن فائق بیایند.
بنابراین بهطور خلاصه میتوان گفت که خودباوری طی مهارتهای شناختی، انگیزشی و احساسی تنظیم میشود و با چهار مورد مطرح شده توسط باندورا یعنی (تجربیات حرفه ای، مدل سازی اجتماعی، اجبار اجتماعی (ترغیب)، وضعیت احساسی و فیزیکی فرد) تقویت میشود.
خودکارآمدی کارآفرینانه نیز مفهوم وسیعی از ساختار خودکارآمدی است.
(Bandura,1997;Gerhardt,et al. 2007:19).
خودکارآمدی کارآفرینانه، اعتقاد یک فرد به توانایی هایش جهت انجام مهارتهای مختلف برای دنبال کردن یک کسبوکار است(28:De Noble, Jung & Ehrlich,1999) و بهعنوان عاملی مهم در ارتقاء سطح شغلی جوانان شناخته شده است ( 1998،Constantine & Erikson& Banks).
خودکارآمدی کارآفرینانه در حقیقت محصول تجربیات پیشین، مدل سازی،اجبار اجتماعی و پاسخ های فیزیولوژیکی به تجربیات است. (Bandura,1997;Chen et al.,1998; Wood & Bandura,1989)
خودکارآمدی کارآفرینانه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چرا که میتواند اشتیاق افراد در کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهد.وقتی افراد این باور را داشته باشند که ظرفیت های قابل توجهی در کارآفرینی دارند تمایل بیشتری دارند که رفتارهای جدیدی را در این رشته آغاز کنند و در آن رفتار ها پافشاری کنند(Barbosa,Gerhardt,et al.,2007:29).
خودکارآمدی کار آفرینانه ظرفیتی است که در طول زمان برای پاسخگویی به عوامل محیطی و فردی رشد می کند. (Mueller & Dato_on,2008:29)
خودکار آمدی کارآفرینانه توسط فرصتهای ملی و محلی برای به دست آوردن تجربه کارآفرینی تحت تأثیر قرار می گیرد (Luthans & Ibrayeva,2006:19).
در سال 1998، چن، گرین، و کریکاولین تحقیق را در زمینه خودکارآمدی کارآفرینانه از طریق ایجاد مقیاسی برای آزمودن اعتقادات افراد درمورد مهارتهای خود در بازاریابی، مدیریت مالی، و رهبری به انجام رساندند. آنها نمونه ای از دانشجویان و مدیران اجرایی کسبوکارهای کوچک را مورد مطالعه قرار دادند و دریافتند که خودکارآمدی کارآفرینانه تأثیر قوی و مثبتی بر احتمال کارآفرین شدن دارد. چن، گرین و کریک (1998) دریافته اند که خودکارآمدی در وظایف مدیریت، ارتباط مشخص و واضحی با نیت و قصد کارآفرینانه در دانشجویان مورد مطالعه داشته است. این مطالعه رابطه جدی بین خودکارآمدی و عملکرد کارآفرینانه را نیز نشان داد.
آنها مهارتهایی همچون خطرپذیری،نوآوری،کنترل مالی،مدیریت و بازاریابی را بهعنوان شاخصهای خودکارآمدی مطرح میکنند.چن و گرین و کریک همچنین ریز مقیاسهایی را در یکی از مقالات خود درباره خودکارآمدی با عنوان "آیا خودکارآمدی کارآفرینانه مدیران را از کارآفرینان تمایز میدهد؟" مطرح میکنند:
بازاریابی: تدوین اهداف مشارکت بازار، تدوین اهداف فروش، دستیابی به اهداف سود، ایجاد موقعیت در بازار محصولات، تحلیل بازار، توسعه کسبوکار. نوآوری: ایدههای جدید و کسبوکار جدید، محصولات و خدمات جدید، بازارها و مناطق جغرافیایی جدید، روش های جدید تولید. مدیریت: کاهش ریسک، توسعه سیستم اطلاعاتی، مدیریت زمان، تدوین اهداف و دستیابی به آن، تبیین نقش های سازمانی و سیاستها و مسئولیتها. خطرپذیری: تصمیم گیری تحت شرایط عدم قطعیت و خطر، قبول مسئولیت در قبال ایدهها و تصمیمات، فعالیت و کار تحت فشار و تعارض. کنترل مالی: انجام تحلیل مالی، توسعه سیستم مالی و کنترل های درونی، هزینه کنترل.یافته های آنها نشان داد که خودکارآمدی کارآفرینانه تاثیرات مثبتی در تمایل افراد به کارآفرین شدن داشته و نوآوری و خطرپذیری کارآفرینان را از غیر کارآفرینان تمایز میدهد.
محققانی چون دی نابل و همکاران(1999) مقیاس خودکارآمدی کارآفرینانه را که چن و همکاران (1998)تحقیقات خود بدست آورده بودند ، و پرکاربرد ترین مقیاس به حساب می آمد، مورد بازآفرینی قرار دادند. دی نابل و همکارانش اعتقاد داشتند که مقیاس چن به گونه ای بسیار جزئی بر مهارتهای مدیریتی تأکید دارد؛ بنابراین آنها مقیاس را با ترکیب عوامل مرتبط با کارآفرینان موفق مانند نوآوری و ریسکپذیری توسعه دادند.
دی نابل و همکاران (1999) مقیاسهای خودکارآمدی را اینگونه مطرح کردند: مهارتهای مدیریت خطر و عدم قطعیت، مهارتهای توسعه محصول و نوآوری، مهارتهای مدیریت شبکه و میان فردی، مهارت تشخیص فرصت، مهارت تخصیص منابع، مهارت توسعه محیط نوآورانه. همچنین آنها این مقیاسها را توسعه داده و در مقاله مشترکی به بررسی آنها پرداختند که در ادامه به آن اشاره میشود.آنها مقیاسی که بر زمینه کارآفرینی تمرکز دارد اینگونه مطرح کردند: توسعه محصول جدید و فرصتهای بازار، ایجاد محیط نوآورانه، روابط با سرمایهگذاران،انطباق با چالشهای غیر قابل انتظار و توسعه منابع انسانی وتبیین اهداف و شناسایی هدف اصلی.
پس از آن ویلسون، کیکول، و مارلینو(2007) مقیاس دی نابل و همکارانش را تعدیل نمودند و سعی کردند آن را برای جامعه افراد بالغ مناسب تر کنند. در نتیجه، آنها به یک مقیاس 6 موردی دست یافتند که نوآوری، رهبری، و مدیریت مالی را که اجزای خودکارآمدی کارآفرینانه بودند، اندازهگیری کنند.
با توجه به مقیاسهای چن و همکاران، دینابل و همکاران، و ویلسون و همکاران، به نظر میرسد که توانایی یک فرد در ریسکپذیری، مدیریت مالی، رهبری و نوآوری میتواند بیانگر خودکارآمدی کارآفرینانه او باشد. چن و همکاران و دینابل و همکاران عوامل مرتبط با خودباوری کارآفرینانه را از طریق آزمایش تخمینهای یک فرد از مهارتهای خاص کسبوکار تعیین کردند. محققان دیگر مسیر متفاوتی را اتخاذ نمودند.
طی سه دهه اخیر، تحقیقات عوامل متفاوتی را معرفی کردهاند که با خودکارآمدی کارآفرینانه ارتباط دارد. بطور خلاصه، این عوامل شامل سطح مهارت در رهبری، مدیریت مالی، نوآوری، ریسک پذیری، تجربه حرفهای و مدلسازی اجتماعی هستند؛ بسیاری از محققان معتقدند که افراد با خودکارآمدی کارآفرینانه بالاتر قصد کارآفرینی بیشتری خواهند داشت
(Chen, Green, Grick, 1998; De Noble et al.,1999; Krueger, Reilly, & Carsrud, 2000; Scott & Twomey, 1988; Segal, Borgia, & Schoenfeld,2002; Wang, Wong,& Lu, 2002)
بوید و وزوکیس(1994) پیشنهاد کردند که: "افراد با درجه بالاتری از خودکارآمدی کارآفرینانه در مراحل اولیه ارتقاء شغلی، قصد کارآفرینی بیشتری خواهند داشت". این دو محقق همچنین بیان داشتند که افراد با سطح بالاتری از خودکارآمدی کارآفرینانه و قصد کارآفرینی زیاد، شانس بیشتری برای شرکت در فعالیتهای کارآفرینی در زندگی دارند(Boyd & Vozikis, 1994).
ادبیات تجربی همواره بیانگر یک ارتباط شفاف بین خودکارآمدی کارآفرینانه و قصد کارآفرینی بوده است
(Chen, Green, & Crick, 1998;DE noble et al.,1999; Krueger, Reilly, & Carsrud, 2000; Scott & Twomey, 1988; Segal, Borgia, & Schoenfeld, 2002; Wang, Wong, & Lu, 2002).
میان خودکارآمدی کارآفرینانه و قصد کارآفرینی ارتباط مثبتی یافت شده است،مخصوصا که یافته ها نشان میدهد که کارآفرینان برای انجام کار خود نیاز به خودکارآمدی بالا دارند. (Kichul & D’Intino, 2005:30)
خودکارآمدی کارآفرینانه براساس اعتماد فرد به توانائی خود در انجام جنبه های گوناگون کارآفرینی مانند مالی، بازاریابی، مدیریت و خطرپذیری اندازهگیری میشود. (Forbes,2005)
نتایج تحقیق نشان میدهد که رابطه میان خودکارآمدی کارآفرینانه و موفقیت در مدیریت کسبوکار وجود دارد.علاوه بر آن اینگونه بیان میشود که تقابل و اثر متقابل میان ویژگیهای شخصی کارآفرین و زمیته محیطی داده هایی برای خودکارآمدی کارآفرینانه ایجاد می کند. (Luthans & Ibrayeva,2006)
مدل زیر تأثیر میانجیگری خودکارآمدی کارآفرینانه بر عملکرد را نشان میدهد.
ویژگیهای کارآفرین
عملکردخودکارآمدی کارآفرینانه
زمینه محیطی
(مدل خودکارآمدی کارآفرینانه و پیامد عملکرد )
(Luthans & Ibrayeva,p.95)
از سال 2004،تحقیقات پیرامون خودکارآمدی کارآفرینانه وسعت بیشتری به خود گرفت.بهعنوان مثال،لوکاس و کوپر (2005) دریافتند که خودکارآمدی کارآفرینانه را بهعنوان ویژگی که شرکت های کوچک را از شرکت های در حال رشد تمایز می کند،مطرح میکنند.
بردلی و رابرتز(2004)رابطه مثبتی میان خودکارآمدی و رضایت شغلی کارآفرینان پیدا کردند.
ژاو و همکاران(2005)همبستگی مثبتی میان تجربه کارآفرینانه،تمایل به ریسک پذیری و خودکارآمدی کارآفرینانه یافتند.در رویکرد دیگری باربوسا و گرهارت و همکاران(2007)به دنبال روش هایی بودند که چگونه رویکرد شناختی و تمایل به خطرپذیری خودکارآمدی کارآفرینانه را تحت تأثیر قرار میدهد.
در ادامه ما به بررسی مدل های قصد کارآفرینی و خودکارآمدی میپردازیم.
6-2 )مدل های قصد کارآفرینی و خودکارآمدی
1-6-2) مدل بوید و وزیکیس
بوید و ووزیکیس(1994) مدلی را تحت عنوان مدل قصد کارآفرینانه ارائه دادند. این مدل اصلاح شده مدل برد (1998) میباشد.اجزای این مدل به مدل تئوری شناختی که به پیشبینی رفتار انسان میپردازد،شباهت دارند و به عوامل موثر در قصد کار آفرینی اشاره میکنند از جمله باورها و خودکارآمدی.
مدل برد بیان می دارد که باورها بر ادراکات تاثیر می گذارند،اد راکات و گرایش ها بر قصد اثر می گذارند و قصد رفتار را پیشبینی می کند.
رفتارقصدادراکاتباورها
در این مدل بوید و ووزیکس بیان میدارند که باورها بر رفتار و ادراک تأثیر می گذارند،ادراکات و گرایش ها به همراه خودکارآمدی،قصد را تحت تأثیر قرار میدهد و قصد پیشبینی کننده رفتار است.
مدل بوید و ووزیکیس (1994)،اصلاح شده مدل قصد کارآفرینانه برد (1998)
خودکارآمدی
زمینه اجتماعی،سیاسی،اقتصادیتوانائی ها و ویژگیهای شخصی
باورها
تفکر منطقیتفکر شهودی
ادراکات و گرایشها
قصد
عمل
محققان مدل های دیگری را برای قصد کارآفرینانه ارائه دادند که با مدل برد (1998)در برخی جهات هم پوشانی دارد.بهعنوان نمونه شاپیرو و سوکول(1982)در مدل خود بیان داشتند که"قصد یک فرد برای شروع کسبوکار تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله خودکارآمدی و تمایل فرد به عمل به آنچه که دوست دارد،قرار دارد" (Peterman&kennedy 2003:130)
بهطور کلی میتوان گفت در تحقیقات مربوط به این مدل ها پیرامون قصد کارآفرینی،سه عامل خودکارآمدی کارآفرینانه،آموزش کارآفرینانه و تجربیات نقش مهمتری در پیشبینی قصد کارآفرینی ایفا کردند.
2-6-2 )مدل آجزن ومدل شاپیرو
تئوري رفتار برنامه ريزي شده يک نظريهي مهم شناختي اجتماعي است که در زمينههاي متنوع کاربرد دارد ((Harland et.al,1999&Ajzen,1991 و با جزئيات بيشتر و منسجمي نسبت به ساير مدلها، قصد کارآفرينانه را توضيح ميدهد(Van Gelderen et.al,2008). همچنين تئوري رفتار برنامه ريزي شده سه فاکتور را در تحقيقات قصد کارآفرينانه تلفيق ميکند که عبارتند از رابطهي بين نگرش ( Douglas & Shepherd,2002) ، هنجارهاي جامعه و خودکارآمدي با قصد کارآفرينانه) De noble et.al,1991 & Yang et al,2001 )
مدل آجزن اصلاحشدهی نظریه عمل استدلالی است. نظریه عمل استدلالی در شرایطی کاربرد دارد که کنترل ارادی قابل توجهی بر روی رفتار وجود داشته باشد (به عبارت دیگر موفقیت نظریه عمل استدلالی به میزان کنترل ارادی بر روی رفتار بستگی دارد). در حالی که وقتی میزان کنترل ارادی بر یک رفتار کاهش یابد (یعنی فرد علیرغم قصد رفتاری، توانایی انجام آن را نداشته باشد) کاربرد این مدل چندان نیست. مؤلفههای مدل عمل استدلالی را در زیر میبینید. Fishbein, 1992) )
نگرش
قصد
هنجاراجتماعی
آجزن و همکارانش با مشاهده اختلاف در مدلهای بالا الگوی جدیدی را پایهگذاری کردند و آن را نظریه "رفتارِ برنامهریزیشده " نام نهادند.
در این نظریه عامل سومی در کنار دو عامل بالا ذکر شده که به آن کنترلِ درکشده گفته میشود. در این الگو بیان میشود که انجام یک رفتار با دو عامل همراه با هم ارتباط دارد: انگیزه (قصد رفتاری) و توانایی (کنترل رفتاری).این تئوری یکی از پیشبینیکنندههای قصد کارآفرینانه است و شامل سه جزء زیر است: (Ajzen, 1991: 184)
ـ نگرش فرد نسبت به رفتار: حس مثبت یا منفی فرد نسبت به انجام یک رفتار خاص
ـ هنجار اجتماعی: تصور فرد در این مورد است که آیا افرادی که برایش مهم هستند این رفتار را صحیح میدانند یا نه.
ـ کنترل رفتار: کنترلی که روی رفتارش دارد و تصویر فرد در مورد آسانی یا سختی انجام یک رفتار یا تصور فرد در مورد محدودیتهای درونی و بیرونی انجام کار (Ajzen, 1991: 184)
آجزن(2002) نشان داد که مفهوم کنترل رفتار ادراک شده با خودکارآمدي شباهت بسياري دارد. بر اساس دیدگاه باندورا ( 1982 )خودکارآمدي قضاوتي است که فرد از تواناييش براي انجام موفقيت آميز يک عمل در موقعيتي يا احساس انجام يک وظيفه دارد. از نظر راک و فريز (2007 )خودکارآمدي در مطالعات کارآفريني زيادي مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعات آنها نشان داد که خودکارآمدي بصورت شديداً مثبتي با ايجاد شغل و موفقيت کارآفريني ارتباط دارد.
تئوري رفتار برنامه ريزي شده بهصورت موفقيت آميزي در گذشته، براي تشريح قصد کارآفرينانهي دانشجويان و دانشآموزان در آمريکا:آشيو،کلي وهمکاران، (2001 )؛ کروگر وهمکاران، (2000 )، هلند: وانجلدرن وهمکاران (2008)، نروژ: کلووريد (1966)، روسيه: آلکسي و کلووريد، (1999)، فنلاند و سوئد: آشيو و همکاران (2001 )، آلمان جاکوب و ريچتر، (2005)، اسپانيا و تايوان: لينان و چن، (2009 )؛ موريانو (2005)، و آفريقاي جنوبي:گيرد و بگريم ( 2008) بکار رفته است.
نتيجه پژوهشهاي گذشته نشان ميدهد مؤلفه هاي تئوري رفتار برنامه ريزي شده بهطور معني داري بر قصد کارآفرينانه تأثير ميگذارند، اگرچه شدت تأثير آنها بر قصد در مطالعات گوناگون متفاوت است.
نگرش نسبت به رفتار
قصد کارآفرینانههنجاراجتماعی رفتار
کنترل رفتار
یکی دیگر از رویکردها، مدل رویداد کارآفرینانه شاپیرو است.
این مدل بمنظور درک رفتار کارآفرینانه توسعه یافته است. طبق نظر وسیانا،آپونت و اوربانو ( 2005) مدل رویداد کارآفرینانه شاپیرو بر چگونگی تاثیر محیط فرهنگی و اجتماعی بر انتخاب یک مسیر کارآفرینانه توسط فرد تاکید دارد. بر اساس مدل شاپیرو اعتبار رفتار مستلزم این است که رفتار از دو ویژگی مطلوبیت و امکان پذیری برخوردار باشد. این دو عامل مقاصد را به سمت رفتار یا عمل ایجاد یک کسبوکار جدید هدایت میکنند.
بر اساس این مدل مقاصد کارآفرینانه تحت تاثیر سه عامل کلیدی قرار دارند: ادراک مطلوبیت، ادراک امکان پذیری و تمایل به عمل روی فرصتها.
این مدل به راهاندازی کسبوکار بهعنوان یک وقوع و حادثه توجه میکند، که میتواند با تعامل بین تواناییها، مدیریت، ریسک و خودمختاری نسبی و نوآوری توضیح داده شود. بر طبق این نظریه، انتخاب فرد برای راهاندازی کسبوکار به سه عامل بستگی دارد:
1. درک درجه تمایل
2. میل به عمل
3. درک امکانپذیری و قابلیت انجام کار
این مدل توسط کروگر (2000:421)، آجزن (1991: 189)، لینان (2008: 264) و شاپیرو (1982: 292) بررسی شده است.
شاپیرو درک امکانپذیری و قابلیت انجام کار را اینگونه تعریف میکند: میزانی که یک فرد احساس میکند توانایی راهاندازی کسبوکار را دارد (خودکارآمدی) به عبارت دیگر میزان آسانی راهاندازی یک کسبوکار برای فرد.
درک درجه تمایل را نیز جذابیت شروع یک کسبوکار برای فرد تعریف میکند.
میل به عمل را اینگونه مفهومسازی میکند: گرایش شخصی برای انجام یک تصمیم بهطوری که جنبه ارادی قصد را منعکس میکند.
درک درجه تمایل
درک امکان پذیری و قابلیت انجام کار قصد
رفتار
میل به عمل
هر دو مدل سطح بالایی از سازگاری متقابل را ارائه میکنند. (Krueger et al.2000)
کار ما بر مبنای ادغام هر دو مدل است.
نظریه ی "رویداد کارآفرینی" تأسیس شرکت را بهعنوان نتیجه تعامل میان عواملی در نظر می گیرد،که از طریق اثر خودبرادراک فرد عمل میکنند (Peterman&Kennedy,2003).
پاسخ مردم به این رویداد خارجی،بستگی به برداشت ۀنها از گزینه های موجود خواهد داشت.دو نوع برداشت اساسی وجود دارد:
_شرایط مطلوب درک شده اشاره به درجه ای دارد که شخص نسبت به یک رفتار خاص احساس جاذبه می کند.(جهت تبدیل شدن به یک کارآفرین)
_ درک امکانپذیری و قابلیت انجام کار بهعنوان درجه ای تعریف میشود که مردم با توجه به آن خود را شخصا به انجام حرکت خاصی توانا می بینند.حضور نقش الگوها، مربیان یا شرکاء، عنصری تعیین کننده در ایجاد سطح عملی بودن کارآفرینی خودی خواهد بود.
هر دو نوع برداشت به نوبه خود،توسط عوامل فرهنگی و اجتماعی،از طریق نفوذ آنها بر سیستم ارزشهای فردی،تعیین میشوند. (Shapero & Sokol,1982)
بنابراین رویدادهای خارجی، حرکت های ایجاد کننده شرکت را مستقیما تعیین نخواهد کرد،بلکه آنها نتیجه (خودآگاه یا ناخودآگاه) بررسی انجام شده درباره مطلوبیت و امکان جایگزین های مختلف در آن وضعیت توسط شخص است.
آجزن(1991) طی روندی یکسان اما بسیار دقیقتر،یک مدل روانشناختی از "حرکت برنامهریزی شده" را ایجاد می کند.ممکن است این نظریه تقریبا در تمام حرکت های داوطلبانه به کار رود و این امر نتایج بسیار خوبی را در زمینه های بسیار متنوع از قبیل مشاغل حرفه ای فراهم می کند.
(Ajzen,2001;Kolvereid,1996)
بر این اساس رابطه ای محدود بین قصد کارآفرین شدن و اجرای مؤثر آن وجود دارد.قصد عنصری بنیادی برای توضیح حرکت است و نشان دهنده تلاشی است که فرد جهت انجام حرکت کارآفرینانه به کار می بندد؛و به این ترتیب سه عامل محرک مؤثر بر حرکت را که به شرح زیر است تحت کنترل در می آورد. (Ajzen,1991 )
_کنترل عینی رفتار، بهعنوان درک سهولت یا دشواری انجام رفتارهای مورد علاقه تعریف میشود.بنابراین این مفهومی کاملا شبیه به خودکارآمدی عینی میباشد. (Bandura,1997)این امر همچنین،بسیار شبیه به دیدگاه سوکول و شاپیرو (1982) درباره ی درک امکانپذیری و قابلیت انجام کار (خودکارآمدی)است.
_دیدگاه و نگرش درباره رفتار به درجه ای اشاره دارد که فرد دارای ارزیابی شخصی مثبت یا منفی درباره کارآفرین شدن است.
_هنجارهای اجتماعی عینی،فشار اجتماعی متصور جهت انجام دادن یا ندادن آن حرکت کارآفرینانه را اندازهگیری می کند.
این سه عنصر متغیر های قصد را تشکیل میدهند.سهم نسبی آنها جهت پیکربندی قصد، در این مدل ایجاد نشده است،در نتیجه ممکن است از موردی به مورد دیگر تغییر کند؛ به ویژه در 16 کار تجربی که توسط آجزن (1991) بررسی شده،تمایل هنجار های ذهنی جهت مشارکت در قصد انجام حرکت های مختلف بسیار ضعیف است. در نهایت در این مدل، فرض بر وجود تعاملات میان سه عنصر توضیحی است.
اگر ما این متغیرهای توضیحی را با آنهایی که توسط سوکول و شاپیرو بررسی شده اند،مقایسه کنیم درمیابیم که امکان عینی، همانطور که در بالا ذکر شد، به خوبی با کنترل رفتاری درک شده،مطابقت می کند.از سوی دیگر،تمایل بر انجام حرکت های کارآفرینانه میتواند بهعنوان ترکیبی از نگرش شخصی و هنجارهای اجتماعی درک شده شناخته شود.در این مفهوم ممکن است یادآوری شود که سوکول و شاپیرو (1982) شرایط مطلوب را بهعنوان تأثیرات اجتماعی و فرهنگی در گرفتند. به علاوه همانطور که در شکل زیر نشان داده شده،دانش بیشتر از محیط کارآفرینانه، مطمئنا به درک واقع بینانه تر در مورد فعالیتهای کارآفرینانه کمک کرده و به شناسایی الگوهای مناسب کمک می کند.
عنصر آخر، برروی امکان عینی شدن و احتمالا شرایط مطلوب عینی تایید داشته است. (Scherer et al.,1991)
بهطور کلی دانش بیشتر، آگاهی بیشتری را درباره وجود گزینه های مشاغل حرفه ای، مستقیما فراهم آورده و باعث میشود که قصد به یک کارآفرین معتبرتر تبدیل شود
3-6-2 ) مدل لینان
مدل زیر توسط لینان (2004) ارائه شده است، به عوامل موثر بر قصد کارآفرینی دارد. این مدل براساس اجتماع نظریه "رویداد کارآفرینی" شاپرو و سوکول (1982 ) و نظریه "رفتار برنامهریزی شده" آجزن (1991) به وجود آمده است:
دانش در حوزه کارآفرینی
دیدگاه(نگرش) شخصی
قصد کارآفرینی
هنجارهای اجتماعی درک شده
امکان عینی (خودکارآمدی)
لینان (2004)
4-6-2 )مدل مفهومی قصد کارآفرینی
در مدل دیگری که مدل مفهومی قصد کارآفرینانه نام دارد، عوامل موثر بر قصد اینگونه بیان شده است:
مهارتهای فردیمهارتهای فنی و مدیریتی و عملکردیم
نگرش به رفتار کارآفرینانه
ویژگیهای روانشناختیخودکارآمدی کارآفرینانهمیزان ریسک پذیریمیزان ریسک پذیری
هنجارهای فردیقصد کارآفرینانه
حمایت محیطیحمایت دولت،دانشگاه
کنترل عینی رفتار کارآفرینانه
تاثیر عوامل محیطیفرصت های صنعتبازار ناهمگون
در این مدل مجموعه ای از عوامل پیشبینی کننده را برای نگرش نسبت به رفتار کارآفرینانه و کنترل عینی رفتار کارآفرینانه بررسی شده است.در مقاله این محققان آمده است:
ویژگیهای روانشناختی و مهارتهای فردی بهعنوان دو عامل پیشبینی کننده ی مستقیم نگرش نسبت به حرکت کارآفرینی می باشند. محققان بهطور نظری بیان کردهاند که ویژگیهای روانشناختی، کارآفرینی را پیشبینی می کند. (McClelland,1961)
با این وجود شواهد در مورد چگونگی ابعاد روانشناختی بر مقاصد کارآفرینی تا حد زیادی به صورت مشروح بوده و مطالعات متعدد به صحت کمتر پیشبینی دست یافته اند. اثبات شده است که فقط دو بعد یعنی خودکارآمدی کارآفرینانه و تمایل به خطرپذیری، مقاصد کارآفرینی را بهطور مداوم پیشبینی میکنند
(Gomez_Mejia & Balkin,1989, Zhao et al.,2005).
علاوه براین محققان در بررسی فرآیند شکلگیری نگرش نشان داده اند که خودکارآمدی کارآفرینانه و تمایل ریسک پذیری تأثیر بسیار مهم و مستقیم بر روی نگرش دارد.
(O’neill & Mone,1998;McDonald & Siegall,2001,Luthje & Franke,2003)
ایگلی و شیکن( 1993) در مقاله خود، بررسی گسترده ای را در مورد نظریاتی که برروی فرآیند شکلگیری نگرش متمرکز شده اند، ارائه کردهاند. خصوصاَ این ایده که ویژگیهای روانشناختی از نظر نیروهای عاطفی و محرک، به سیستم شناختی ضربه زده و نگرش ها را تحت تأثیر قرار میدهد،در مرکزیت سه سنت نظری گسترده بوده است: دیدگاه حمایتی،دیدگاه ثبات شناختی(Heider,1946)دیدگاه عملکردی (Kate,1960)
گذشته از تمام این نظریات، ما بر این عقیده هستیم که ویژگیهای روانشناختی در شکلگیری نگرش همکاری میکنند. ما از خودکارآمدی کارآفرینانه و تمایل به ریسک پذیر بودن بهعنوان ابعاد اصولی یک عامل مرتبه دوم که ما آن را ویژگیهای روانشناختی می نامیم، یاد کرده و تأثیر آن را بر نگرش نسبت به حرکت کارآفرینانه مدل سازی می کنیم.با توجه به مهارتهای فردی، برخی محققان معتقدند که مهارتها و توانایی ها نقش مهمی را در تعیین نگرش ها بازی میکنند.
نگرش ها، ارتباط بین مهارتها و قصد کارآفرینی را برقرار میکنند ( 1996،kolvereid).این یافته ها با فرضیه آجزن و فیشبن (1980) مرتبط است.این دو معتقدند که مهارتهای رشد توسعه یافته فقط اثری غیر مستقیم بر روی مقاصدی خاص دارند که این اثر را به واسطه ی تحت تأثیر قراردادن برخی عواملی که بهطور نزدیکتری با آنها مرتبط هستند ( مثل نگرش ها) اعمال میکنند. سوکول و شاپیرو(1982) نیز مانند زربیناتی و سوتاریس (2007)، با بیان اینکه مهارتهای فردی مستقیماَ روی نگرش ها و بهطور غیر مستقیم روی مقاصد اثر می گذارند، این دیدگاه را پرورش میدهند.
مهارتهای فردی یک مفهوم چند بعدی را بیان میکنند.محققان ابعاد متعددی را که ممکن است جهت تشخیص آن مفید باشد،مانند مهارتهای مدیریتی، عملکردی و فنی (Baum et al.,2001) ثبت کردن اختراع (Roberts,1991) و کارآفرینی زنجیره ای(Kolvereid,1996)شناسایی کردهاند.
در میان آنها ما مهارتهای مدیریتی،عملکردی و فنی را برای مدلمان به کار می بریم. ما معتقدیم این ابعاد همچنین شامل دانش ها و مهارتهای خاصی است که ممکن است افراد، آنها را از طریق تجربیات اولیه (یعنی ثبت کردن اختراع و فعالیتهای کارآفرین قبلی) توسعه داده باشند.مطابق با این نگرش، ما معتقدیم که مهارتهای مدیریتی، عملکردی و فنی شکلگیری نگرش های کارآفرینانه را تحت تأثیر قرار میدهند.
بنابراین مهارتهای مدیریتی، عملکردی و فنی را بهعنوان ابعاد اصلی یک عامل مرتبه دوم، که مهارتهای فردی نامیده میشود، مدل سازی کرده و اثر مستقیم آن را بر نگرش نسبت به حرکت کارآفرینانه ارزیابی می کنیم.
اثرات و حمایت محیطی بهعنوان دو حوزه مسئول در قبال کنترل عینی رفتار کارآفرینی ( مانند باورهای افراد در ارتباط با اینکه ایجاد ارزش از طریق تعامل در اقدامات پرمخاطره،پویا و نوآورانه چقدر برایشان آسان است) می باشند.
حمایت محیطی، اجرای حرکت ها و مقاصد کارآفرینی را تحت تأثیر قرار میدهد. محققان اثری را که دولت، چهارچوب ها و مکانیسم های حمایتی دانشگاه بر اجرای حرکت های کارآفرینی دارند، ارزیابی کردهاندal 2008).. (Fini et
دولت ها با طرح های بودجه و سیاست های مالی (Lerner,1991)،چهاچوب های محلی (Niosi & Bas,2001)،حمایت مالی (Beck et al.,2005)و خدمات پشتیبانی کارآفرینی(Foo et al.,2005) و همچنین دانشگا ها با دفاتر انتقال فناوری(Mian,1996)انکوباتورهای دانشگاه ومنابع فیزیکی (Mian,1997)نقش مناسبی را در پرورش و حمایت از حرکت های کارآفرینی بازی میکنند. ما به خصوص معتقدیم وجود مکانیسم های حمایت بیرونی، کنترلی را که افراد بیش از حد توانایی خود به منظور ایجاد حرکات کارآفرینی دارند،بهطور مثبت تحت تأثیر قرار میدهند.به عبارت دیگر وقتی حمایت بیرونی در جای مناسب خود قرار بگیرد،افراد اطمینان بیشتری را در مورد پتانسیل خود جهت کسب موفقیت هنگام اجرای حرکت های کارآفرینی احساس میکنند.
در نتیجه ما حمایت های دانشگاهی، چارچوبی و دولتی را بهعنوان ابعاد اصلی یک عامل مرتبه دوم که ما آن را حمایت محیطی نامیده و اثر مستقیم آن بر کنترل عینی حرکت کارآفرینی را مدل سازی می کنیم، در نظر می گیریم.
در مورد اثرات محیطی هم جای تعجب نیست که محیطهای گوناگون و پویا، حرکت های پرمخاطره و نوآورانه را (مانند حرکت های کارآفرینی) ترویج دهند. (Covin & Slevin,1989; Miller & Friesen,1982)
محققان معتقدند که بدون وجود بازاری گوناگون و متنوع،جایی برای کارآفرینی نیست
(Sakarya,Eckman & Hyllegard,2007).
در نتیجه برای افراد فرصتهای کمتری جهت تحت تأثیر قرار دادن و کنترل کردن حرکت های کارآفرینی وجود ندارد. شرکت های فعال در بسیاری از بازارهای مختلف، به احتمال زیاد از تجربه گسترده ی خود با رقبا و مشتریان چیزهایی را می آموزند.
بنابراین ما پیشنهاد می کنیم، آن دسته از کارآفرینانی که در بازارهای پویا و متنوع فعالیت میکنند،کنترل بیشتری را روی حرکت های کارآفرینانه ی خود مشاهده خواهند کرد.تنوع بازار، کارآفرینان را نسبت به امکان تنوع بخشی به فعالیاتشان و حتی در دوره های مختلف جهت یافتن راه حل های بیشتر به منظور کسب موفقیت در کار خود،مطمئن تر ساخته و در نتیجه فرصتهای بیشتری جهت پیاده سازی حرکت های کارآفرینی خواهند داشت. همین استدلال، جهت عملکرد کارآفرینان در صنایع مشخص با نرخ رشد بالا، پتانسیل نوآوری بالا و در مراحل اولیه ی چرخه ی زندگی خود به کار می رود. ما معتقدیم که این ویژگیها درک افراد را از فرصتها و در نتیجه از پتانسیل پیاده سازی و اعمال کنترل بر حرکت های کارآفرینانه ی خود افزایش میدهند.
در نتیجه، مطابق با این نظریه که محیط، حرکت های کارآفرینانه را شکل داده و پرورش میدهد،ما تنوع بازار همانطور که توسط میلرو فریزن(1982 ) تعریف شده و فرصتهای شغلی همانطور که توسط میلر (1987 )تعریف شده را بهعنوان ابعاد اصلی عامل مرتبه ی دوم که آن را تأثیر محیطی می نامیم، در نظر گرفته، و تأثیرمستقیم آن بر کنترل عینی رفتار کارآفرینانه مدل سازی کنیم.
5-6-2 )مدل فرآیند کارآفرین نوظهور
این مدل که در مقاله مولر و مک گی و سیکورا به آن پرداخته شده، مدل فرآیند کارآفرین نوظهور نام دارد که به تاثیر خودکارآمدی اشاره شده است:
سرمایه اجتماعی
ارتباط قویارتباط ضعیف
خودکارآمدی کارآفرینانه کارآفریننن کارآفرینانه
شروع کسبوکاررفتار کارآفرینقصد
سن جنسیت
در این مدل به عواملی از جمله خودکارآمدی،سن،جنسیت و سرمایه اجتماعی بهعنوان عوامل موثر بر قصد کارآفرینی که منجر به بروز رفتار کارآفرینانه و در نهایت شروع کسبوکار میشود اشاره شده است.
7-2 )مدل مفهومی تحقیق
درباره تأثیر خودکارآمدی بر قصد کارآفرینی مدل های مختلفی ارائه شده است که در بالا به آن اشاره شد.به دلیل آنکه در مدل لینان به تأثیر مستقیم خودکارآمدی بر قصد کارآفرینی اشاره شده است، در این پژوهش ما از مدلی که توسط لینان (2004) ارائه شده است و به عوامل موثر بر قصد کارآفرینی دارد استفاده می کنیم. این مدل براساس اجتماع نظریه "رویداد کارآفرینی" شاپیرو و سوکول (1982 ) و نظریه "رفتار برنامهریزی شده" آجزن (1991) به وجود آمده است.
در این پژوهش از بخشی از این مدل که به تاثیر خودکارآمدی بر قصد کارآفرینی اشاره دارد استفاده شده است و لذا به سایر بخش های مدل پرداخته نشده است.
دانش در حوزه کارآفرینی
دیدگاه(نگرش) شخصی
قصد کارآفرینی
هنجارهای اجتماعی درک شده
امکان عینی (خودکارآمدی)
لینان (2004)
همچنین با استفاده از مقیاس دی نابل و همکاران درباره خودکارآمدی کارآفرینانه به بررسی تاثیر خودکارآمدی بر قصد کارآفرینی میپردازیم. در پژوهش دی نابل،جانگ و ارلیچ این مقیاسها عبارتند از:
مهارت توسعه محصول جدید و فرصتها ی بازار: شامل مهارتهایی است که به تشخیص فرصت مربوط میشود.این مهارت برای افرادی که تصمیم به راهاندازی کسبوکار دارند بسیار مهم است. بهعنوان مثال برای فرد کارآفرین در ابتدای شروع کسبوکار تغییرات در محصولات و خدمات و بازار بسیار اهمیت دارد.
مهارت ایجاد محیط نوآورانه: این مهارت به توانایی افراد به تشویق دیگران برای بیان ایدههای جدید و قبول مسئولیت در قبال نتایج آن اشاره دارد.همانطور که قبلا نیز اشاره شد چن و همکاران(1998) نیز به ابعاد نوآوری و تأثیر آن در خودکارآمدی اشاره کردند. این مهارت در حقیقت توانایی فرد در وادار کردن افراد بالقوه ی تیم کارآفرین برای بروز عمل نوآورانه است.کارآفرین باید این باور را داشته باشد که میتواند محیطی ایجاد کند که قبل از آن وجود نداشته است.
مهارت ایجاد رابطه با سرمایهگذاران: این مهارت به فعالیتهای مهمی اشاره دارد که به جذب منابع مالی برای سرمایهگذاری در یک کسبوکار منتهی میشود((Ehrlich,et al.1994
مهارت شناسایی هدف اصلی: این مهارت شامل فعالیتهایی است که کارآفرین برای مدیریت پرسنل و کارمندان و سرمایهگذاران و تعیین چشم انداز و هدف کسبوکار انجام میدهد. اگر فرد این باور را داشته باشد که میتواند هدف اصلی را تعیین کند انگیزه ی زیادی برای شروع کسبوکار دارد.بر طبق تحقیقات ایگر و همکاران(1994) تمرکز بر چشم انداز و ارزشهای کسبوکار مهارتی حیاتی است که در کارآفرینانی که رشد بالایی داشتهاند دیده میشود.
مهارت رویارویی با چالشهای غیر منتظره:این مهارت به عدم قطعیت ها و موانعی اشاره دارد که در ابتدای زندگی کاری کارآفرین و راهاندازی کسبوکار با آن مواجه میشود.
مهارت توسعه منابع انسانی:این مهارت به توانایی کارآفرین در جذب افراد کلیدی و مهم بهعنوان بخشی از کسبوکار میباشد. در تحقیقات ایگر و همکاران آمده است که مهارت اختصاص منابع انسانی بهعنوان منابع حیاتی در آغاز کسبوکار مهارتی است که در کارآفرینان با رشد بالا دیده میشود.
منابع و مآخذ
منابع فارسی:
آذر، عادل؛ مومني، منصور، (1387)، «آمار و كاربرد آن در مديريت»، جلد دوم، تهران، نشر سمت.
،صفحه 1-76 32- اسکندانی حمید،1379،ویژگیهای کارآفرین و کارآفرینان ایرانی،مجله صنعت و مطبوعات، شماره
احمدپور داریانی، محمود. (1387). کارآفرینی(تعاریف،نظریات،الگوها). تهران: جاجرمی.
آیینی، زینب(1390). شناسایی عوامل تعیین کننده قصد کارآفرینی دانشجویان دختر رشته مدیریت دولتی، صنعتی و بازرگانی دانشگاه علامه طباطبایی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی
باندورا،آلبرت(1372).نظریه یادگیری اجتماعی،ترجمه فرهاد ماهر،شیراز،انتشارات راهگشا
پورسعید،سید مسعود(1386).طراحی و تبیین الگوی توسعه کارآفرینی در ایران،بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی، پایان نامه دکترای مدیریت منابع انسانی،دانشکده منابع انسانی،دانشگاه امام حسین(ع)
حیدری،ناصر(1387).طراحی تبیین الگویی کارآفرینی برای دانشجویان کارشناسی ارشد رشتههای علوم انسانی دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تهران،175-1
خاکی، غلامرضا. (1378). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مرکز تحقیقات علمی کشور، کانون فرهنگی- انتشاراتی درایت
دفتر دیدهبان جهانی کارآفرینی ایران،دانشکده کارآفرینی. (1388). طرح تحقیقاتی ارزیابی شاخص های کارآفرینی در کشور بر اساس مدل دیدهبان جهانی. تهران: مولف.
دانایی فرد،حسن.الوانی،مهدی. آذر،عادل،(1383 )،روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت،تهران،نشر صفار.
ربانی،رسول،انصاری،محمد اسماعیل(1384).جامعه شناسی کار و مشاغل،انتشارات دانشگاه اصفهان
زالی،محمدرضا.رضوی،مصطفی (1387).پژوهش در زمینه موانع توسعه کارآفرینی در ایران.انتشارات دانشکده کارآفرینی
زرافشاني،کيومرث؛ خديجه مرادي.(1386).عوامل مؤثر بر موفقيت کارآفرينان زن روستايي استان کرمانشاه، گزارش طرح دانشگاه رازي دانشکده کشاورزي.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه، (1383)، «روشهای تحقیق در علوم رفتاری»، چاپ سیزدهم، تهران، نشر آگاه.
- سکاران، اوما، (1381)، «روش تحقیق در مدیریت»، ترجمه محمد صائبی شیرازی، چاپ اول، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
- سلمانی زاده، عباس. (1385). ارائه الگویی برای پیشبینی رفتار کارآفرینانه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
شاه حسینی،ع. ( 1383 ).کارآفرینی.چاپ اول،تهران،انتشارات آییژ،240-1
صالحی نجف آبادی، رضوان، وعابدی، محمدرضا، و ربیعی، محمد. (1385). اثربخشی آموزش کارآفرینی بر افزایش فعالیت کاریابی زنان جویای کار شهرکرد. دانش و پژوهش در روان شناسی.30. 122-111.
کوراتکو، دانلد اف، و هاجتس، ریچاردام. (2001). نگرشی معاصر بر کارآفرینی. (ترجمه ابراهیم عامل محرابی و محسن تبرائی، 1383). تهران: دانشگاه فردوسی مشهد.
نجاری، رضا. (1388). طراحی مدل عوامل مؤثر بر کارآفرینی دانشگاهی در دانشگاه پیام نور ایران. رساله دکتری چاپ شده، دانشگاه علامه طباطبایی.
هیسریچ،رابرت و پترز،مایکل.کارآفرینی.ترجمه علیرضا فیض بخش و حمیدرضا تقی یاری.(1389).تهران.دانشگاه صنعتی شریف.
منابع انگلیسی:
Ajzen,I.(1991)."Theory of planned behavior".organizational behavior and human decision processes,50:179-211
Ajzen,I.&Fishbein,M.(1975).Beliefs attitude,intention and behavior:An introduction to theory and research.Newyork:adison-wesley
Ajzen, I. (2001): “Nature and operation of attitudes”, Annual Review of Psychology, vol.52, pp. 27-58.
Ajzen, I. (2002). Perceived Behavioral Control, Self-efficacy, Locus of Control and the Theory of Planned Behavior. Journal of Applied Social Psychology, 32, 1-20.
Alexei, T., & Kolvereid, L. (1999). Self-employment intentions among Russian students. Entrepreneurship and Regional Development, 11(3), 269-271.
Aldrich, H. 1999. Organizations Evolving. Sage Publications, Newbury Park, CA.
Angle,Robert L., Dimitriadi,Nikolay., V.Gavidi, Jose., Schlaegel, Christopher, and et al. (2008). Entrepreneurial Intention A twelve-country evaluation of Ajzens model of planned behavior. International Journal Of Entrepreneurial Behaviour&Research,Vol16. No1. 35-57
Armitage, C. J., & Conner, M. (2001). Efficacy of the Theory of Planned Behaviour: A metaanalytic review. British Journal of Social Psychology, 40, 471-499
Atkinson, J. W. 1957. Motives in fantasy, action, and society. Princeton, NJ: Van Nostrand.
Autio, E., Keeley, R. H., Klofsten, M., Parker, G. G. C., & Hay, M. (2001). Entrepreneurial Intent among Students in Scandinavia and in the USA. Enterprise and Innovation Management Studies, 2(2), 145-160.
Bandura,A.( 1986).Social foundation of thouth and action:A social cognitive theory.Englewood Cliffs.
Bandura,A.( 1989).Human agency in social cognitive theory.A American psychologist,44.1175-1184
Bandura, A. (1997): Self-efficacy: The exercise of control, Freeman, New York.
Bandura,A.(2000).Self efficacy.In A.E.Kazdin(Ed.),Encyclopedia of psychology.212-312.Oxford university press.
Bandura, A. (2001). Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1-26.
Bandura, A.Barbaranelli,C.,Caprara,G., & Pastorelli,C.(2001).Self efficacy bliefs as shapers of children's aspirations and career trajectories.Child edevelopment,72,187-206
Barbosa,S.D.,Gerhardt,M.W.,Kickul,J.R.(2007).The role of cognitive style and risk performance on entrepreneurial self efficacy and entrepreneurial intentions.Journal of leadership and organizational studies,13,86-104
Baren,R.A.(2008)."cognitive mechanisms in entrepreneurship:why and when entrepreneur think differently than other people".journal of business venturing,13(4),275-294
Bates, T. 1995. Self employment entry across industry groups. Journal of Business Venturing, 12(2): 109–124.
Baum, R.J., Locke, E., & Smith, K.G. 2001. A multidimensional model of venture growth. Academy of Management Journal, 44(2): 292–303.
Beck, T., Demirgüç–Kunt, A., & Maksimovic, V. 2005. Financial and legal constraints to firm growth: does size matter?. Journal of Finance, 60(1): 137–151;
Bird, B.( 1988). Implementing Entrepreneurial Ideas: The Case for Intentinon. The Academy of Management Review, 13(3): 442–453.
Bird,B.(2009)."Implementig entrepreneurial ideas:the case for intention". Academy of management,13,442-452
Bosma, N., Acs, Z. J., Autio, E., Coduras, A., & Levie, J. (2008). Global Entrepreneurship Monitor. 2008 Executive Report. from http://www.gemconsortium.org/
Bradley,D.E.,&Roberts,J.A.(2004).Self employment and job satisfaction:Investigating the role of self efficacy,depression and seniority.Journal of small business management,42,37-58
Brown,S.P.,Jones,E.,&Leigh,T.W.(2005).The attenuating affect of role overload on relationship linking self efficacy and goal level to work performance.Journal of applied psychology,90.972-979
Budner, S. 1982. Intolerance of ambiguity as a personality variable. Journal of Personality, 30: 29–50.
Burgelman, R. A. 1983. Corporate entrepreneurship and strategic management: insights from a process study.Management Science, 29: 1349–1364.
Busenitz, L. 1999. Entrepreneurial risk and strategic decision making. Journal of Applied Behavioural Science,35(3): 325–340.
Boyd, N.G., & G.S. Vozikis. (1994). “The influences of self-efficacy on the development of entrepreneurial intentions and actions.” Entrepreneurial Theory and Practice, 18, 63–90.
Chen chao c., Greene Patricia Gene, Crick Ann, "Does entrepreneurial self efficacy distinguish entrepreneurs from managers?",journal of business venturing No.13 pages 295-316
Cooper, A., Woo, C., & Dunkelberg, W. 1988. Entrepreneurs’ perceived chances for success, Journal of Business Venturing, 3(2): 97–108.
Constantine,M.,Erikson,C.,Banks,R.(1998).Challenges to the career development of urban racial and ethnic minority youth.Journal of multicultural counseling and development,26.83-95
Covin, J., & Slevin, D.P. 1988. The influence of organization structure on the utility of an entrepreneurial top management style. Journal of Management Studies, 25(3): 217–234.
Cromie, S., & Johns, S. 1983. Irish entrepreneurs: Some personal characteristics. Journal of Organizational Behaviour, 4: 317–324.
Degeorge, Jean Michel. (2005). Is Entrepreneurial Intention Stable Through Time?First Insight from A Sample of French Students. International Journal of Entrepreneurship and Small Business.Vol5.No1.
De Noble,alex F.Jong,Dong.Ehrlich,B.(1999)."Entrepreneurial self efficacy:the development of measure and its relationship to entrepreneurial action".managment international,No.1,41-55
Del Mar, F., & Shane, S. 2003. Does business planning facilitate the development of new ventures? Strategic Management Journal, 24 (12): 1165–1186.
Douglas, E. J., & Shepherd, D. A. (2002). Self-Employment as a Career Choice: Attitudes, Entrepreneurial Intentions, and Utility Maximization. Entrepreneurship Theory and Practice, 26(3), 81-90.
Drnovesek. Joakim.Melissa.(2009)."Entrepreneurial self efficacy and business start up",international journal of entrepreneurial behavior and research,No.4,329-348
Eggers,J.Leahy,k.Churchil,N.(1994)."Entrepreneurial leadership and the development of small businesses".paper presented at the 14th annual entrepreneurial research conference.
European Commission. (2003). Green paper "Entrepreneurship in Europe". Retrieved January 2010, from: http://www.europa.eu.int/comm/enterprise/entrepreneurship/green_paper/green_paper_f inal_en.pdf
Evans, D., & Leighton, L. 1989. Some empirical aspects of entrepreneurship. American Economic Review, 79:519–535.
Evans , Tecsia(2009). "The psychology of entrepreneyrial intention in black adolescents: racial identity,role models and self efficacy " ,Proquest Dissertations and Theses(PQDT), pages 12-100
Fishbein,M.(1992)."A comparison of the theory of planned behavior and the theory of reasoned action".personality and social psychology bulletin,18(1), 3-9
Fini,Recard , Grimaldi,Rosa , Marzocchi,Gian , Sobrero,Maurizio
,(2009). "The foundation of entrepreneurial intention " , Copenhagen
business school conference,Denmark,16-19 june 2009
Foo, M. D., Wong, P. K. & Ong, A. 2005. Do others think you have a viable business idea? Team diversity and judges' evaluation of ideas in a business plan competition’. Journal of Business Venturing, 20(3): 385–402.
Forbes,D.P.,(2005).The effect of strategic decision making on entrepreneurial self efficacy.
Entrepreneurship theory and practice,29,599-626
Gird, A., & Bagraim, J. J. (2008). The theory of planned behaviour as predictor of entrepreneurial intent amongst final-year university students. South African Journal of Psychology, 38(4), 711-724.
Gartner,W.B.(1988)."Who is entrepreneur?is the wrong question". American journal of small business,12(4),11-32
Gartner, W. B. (1989). Who is an entrepreneur? is the wrong question. Entrepreneurship Theory and Practice,13(4): 47–68.
Gartner, W., (1989). “Some suggestions for research on entrepreneurial traits and characteristics.” Entrepreneurship Theory and Practice, Fall, 27–37.
Gartner, W. B., Gatewood, E., & Shaver, K. G. (1991). Reasons for starting a business: Not-so-simple answers to simple questions. In G. E. Hills & R. W. LaForge (Eds.), Research at the marketing/entrepreneurship interface: 90–101. Chicago: University of Illinois at Chicago.
Gartner, W. B., Shaver, K. G., Gatewood, E. J., & Katz, J. (1994). Finding the entrepreneur in entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 18(3), 5-10
Gist,M.(1987).Self efficacy:implications for organizational behavior and human resource management.Academy of managmenr review,12.472-485
Gomez-Mejia, B. & Balkin, D. 1989. Effectiveness of Individual and Aggregate Compensation Strategies.Industrial Relations, 28(3): 431–445.
Gupta, A.K., & Govindarajan, V. 2000. Knowledge flows within multinational corporations. Strategic Management Journal, 21(4): 473–496.
Hackett,G.&Byars,A.(1996).Social cognitive theory and the career development of African American women.Career development quarterly,44.322-340
Harland, P., Staats, H., & Wilke, H. (1999). Explaining proenvironmetal intention and behavior by personal norms and the theory of planned behavior. Journal of Applied Social Psychology, 29(2), 505-528.
Heider, F. 1946. Attitudes and cognitive organization. Journal of Psychology, 21: 107–112.
Henley, Andrew. (2005). From Entrepreneurial Aspiration to Business Start-Ups: Evidence from British Longitudinal Data. School of Business and Economics, Working paper SBE
Iakovleva, T; Kolvereid, L; & Stephan, U. (2011), “Entrepreneurial intentions in developing and developed countries”, Education + Training , No. 5, pages 353-370.
Jung, D. I., Ehrlich, S. B., De Noble, A. F., & Baik, K. B. (2001). Entrepreneurial Self-Efficacy and its Relationship to Entrepreneurial Actions: A Comparative Study Between the US and Korea. Management International, 6(1), 41-53.
Katz, D. 1960. The functional approach to the study of attitudes. Public Opinion Quarterly, 24: 163–204.
Kickul,J.D'Intino.R.S.(2005). "Modeling entrepreneurial self efficacy onto instrumental tasks within the new venture creation process".newengland journal of entrepreneurship, 39-48
Kuratko,D.F.,Hodgetts,R.M.(2007).Entreoreneurship:Theory,process,practice(7th ed.)Mason,OH;Thomson
Kolvereid, L., & Isaksen, E. (2006). New business start-up and subsequent entry into selfemployment. Journal of Business Venturing, 21(6), 866-885.
Kolvereid, L.( 1996). Prediction of employment status choice intentions. Entrepreneurship Theory and Practice, 21:47–57.
Kourilsky, M. L. & Walstad, W. B. (1998). Entrepreneurship and female youth: Knowledge, attitudes, gender differences, and educational practices. Journal of Business Venturing, 13: 77–88.
Krueger, N. F., Jr., & Carsrud, A. L. (1993). Entrepreneurial intentions: applying the theory of planned behaviour. Entrepreneurship and Regional Development, 5, 316-323.
Krueger,Norris., Reilly,Michael D, & Carsrud,Alan L. (2000). Competing Models Of Entrepreneurial Intentions. Journal Of Business Venturing. Vol15. 411-432
Krueger,N.Reily,M.& Carsrud,A.(2000)."Competing models of entrepreneurial intention". Journal of business venturing,15(5).411-432
Krueger, N.F., & D. Brazeal. (1994). “Entrepreneurial potential and potential entrepreneurs.” Entrepreneurship Theory and Practice, Spring, 91–104.
Lent, R. W., Brown, S. D., & Hackett, G. (2002). Social cognitive career theory. In D.Brown and Associates, Career choice and development (4 th Ed.), (pp.255-311). San Francisco: Jossey-Bass.
Lerner, J. 1999. The Government as Venture Capitalist: The Long-Run Impact of the SBIR Program. Journal ofBusiness, 72(3): 285–318.
Linan, F. (2004): “Intention-based models of entrepreneurship education”, Piccolla
Impresa / Small Business,. 3, 11-35.
Liñán, F. & Rodríguez, J.C. (2004): “Entrepreneurial attitudes of Andalusian university
students”, 44th ERSA Conference, Porto (Portugal), 21-25 august.
Linan, F., Rodriguez-Cohard, J. & Ruead-Contuche, J. (2005), "Factors affecting entrepreneurial intention levels", Prepared for 45th Congress of European Regional Science Association, Amsterdam, 23-27 August.
Linan,F.(2008)."Skill and value perceotions:how do they affect entrepreneurial intentions?".international entrepreneurial management journal.No 4.257-272
Locke, E. A. 1993. The traits of American business heroes. Manuscript in preparation, University of Maryland.
Locke, E. A., & Latham, G. P. 1990. A theory of goal setting and performance. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Luthans,F.,& Ibrayeva,E.S.(2006).Entrepreneurial self efficacy in centrel asian transition economies.Journal of international business studies,37,92-110
Luthje, C., & Franke, N. 2003. The ‘making’ of an entrepreneur: testing a model of entrepreneurial intent among engineering students at MIT. R&D Management, 33(2): 135–148
Markman, G. D., Balkin, D. B., & Baron, R. A.( 2002). Inventors and new venture formation: The effects of general self-efficacy and regretful thinking. Entrepreneurship Theory and Practice, 27(2): 149 –166.
Markman, G. D., Balkin, D. B., & Baron, R. A.( 2005).Are perseverance and self efficacy costless?.Journal of organizational behavior,26:1-19
McClelland, D. C. 1961. The Achieving Society. Princeton, NJ: Van Nostrand.
McDonald, T., & Siegall, M. 2001. The effects of technological self-efficay and job focus on job performance,attitudes, and withdrawal behaviours. The Journal of Psychology, 126(5): 465–475.
-Mcgee,Jeffrey E. , Mueller,Stephen L. , Sequeira,Jennifer (2006)."The influence of social ties and self efficacy in forming entrepreneurial intentions and motivating nascent behavior", Journal of developmental entrepreneurship,2007, pages 275-293
Meyers, S., & Marquis, D. G. 1969. Successful industrial innovations. NSF 69–17. Washington, DC. National Science Foundation.
Mian, S.A. 1996. Assessing value-added contributions of university technology business incubators to tenant firms.Research Policy, 25(3): 325–335.
Mian, S.A. 1997. Assessing and managing the university technology business incubator: an integrative framework. Journal of Business Venturing, 12: 251–285.
Miller, D. 1987. The structural and environmental correlates of business strategy. Strategic Management Journal, 8(1): 55–76.
Miller, S., & Friesen, P. 1982a. Strategy making and environment: the third link, Strategic Management Journal, 4: 221–235.
Mitchel, J. 1981. The Effect of Intentions, Tenure, Personal, and Organizational Variables on Managerial Turnover. The Academy of Management Journal, 24(4): 742–751.
Moriano, J. A., Gomez, A., & Palaci, F. J. (2007). A psychosocial model of entrepreneurial intentions. Xth European Congress of Psychology. Prague: Czech Republic.
Moriano, J. A., Gomez, A., Palaci, F. J., & Morales, J. F. (2006). Are entrepreneurs individualistic or collectivistic? 26 th International Congress of Applied Psychology. Athens. Greece.
Morris, M., & Lewis, P. 1995. The determinants of entrepreneurial activity. European Journal of Marketing, 29(7): 31–48.
Mueller,S.L.,Dato-on,M.C.(2008).Gender role orientation as a determinant of entrepreneurial self efficacy.Gournal of developmental entrepreneurship.13,3-20
Nabi, G; & Linan, F. (2011), “Graduate entrepreneurship in the developing world: intentions, education and development”, Education + Training, , No. 5, 2011, pages 325-334.
Niosi, J., & Bas, T.G. 2001. The competencies of regions: Canada’s clusters in Biotechnology. Small Business Economics, 17(1–2): 31–42.
Peterson,T.O.&Arnn,R.B.(2005).Self efficacy:The foundation of human performance.Performance improvement quarterly.18,5-18
Peterman, N.E. & Kennedy, J.,( 2003). “Enterprise Education: influencing students’ perceptions
of entrepreneurship”, Entrepreneurship Theory and Practice, vol. 28 (2), pp. 129-144,
Pruett,Mark, Powell, Benjamin, Toney, Bryan,(2008) "Catalyzing regional entrepreneurial activity self efficacy and entrepreneurial intentions" , Training and development of entrepreneurship, pages 1-19, International council for small business world conference,22-25 june 2008
Rauch, A., & Frese, M. (2007). Let's put the person back into entrepreneurship research: A meta-analysis on the relationship between business owners' personality traits, business creation, and success. European Journal of Work and Organizational Psychology, 16,353-385.
Reynolds, P., Carter, N., Gartner, W., Greene, P., & Cox, L. 2002. The entrepreneur next door, characteristics of individuals starting companies in America. Kansas City, MO: Ewing Marion Kauffman Foundation.
Ritsila, J., & Tervo, H. 2002. Effects of unemployment on new firm formation: Micro-level panel data evidence from Finland. Small Business Economics, 19: 31–40.
Roberts, E.B., & Fusfeld, A.R. 1981. Staffing the Innovative Technology–Based Organization. Sloan Management Review, (pre-1986); Spring 1981; 22(3): 19–30.
Roberts, E.B. 1991. Entrepreneurs in high technology: lesson from MIT and beyond. New York, Oxford University Press.
Robinson, P.B., Stimpson, D.V., Huefner, J.C. & Hunt, H.K. (1991): “An attitude approach to the prediction of entrepreneurship”, Entrepreneurship Theory and
Practice, vol. 15, num. 4, pp. 13-30.
Sakarya, S., Eckman, M., & Hyllegard, K.H. 2007, Market selection for international expansion: Assessing opportunities in emerging markets, International Marketing Review, 24(2): 208–238.
Scott,M.&Twomey,D.(1988).The long term supply of entrepreneurs:career aspirations in relation to enrepreneurship.Journal of small business management.26,5-13
Segal,G.,Borgia,D.,Schoenfield,J.(2002).Using social cognitive career theory to predict self employment goals.New England journal ol entrepreneurship,5,47-56
Sequeira.Mueller.McGee."The influence of social ties and self efficacy in forming entrepreneurial intention and motivating nascent behavior". Journal of developmental entrepreneurship.(2007).No.3.275-293
Shane, S. Locke, E. A., & Collins, C. J. (2003). Entrepreneurial motivation. Human Resource Management Review, 13: 257-279.
Shane, S., & Khurana, R. 2003. Bringing individuals back in: the effects of career experience on new firm founding. Industrial and Corporate Change, 12(3): 519–543.
Shaver, K. G., & Scott, L. R. (1991). Person, Process, Choice: The Psychology of New Venture Creation. Entrepreneurship Theory and Practice, 16, 23-45.
Shook, C. L., Priem, R. L., & McGee, J. E. (2003). Venture creation and the enterprising individual: A review and synthesis. Journal of Management, 29(3), 379-399.
Shook,Christopher L, & Bratianu,Constantin. (2008). Entrepreneurial Intention In a Transitional Economy: An Application Of The Theory Of Planned Behavior To Romanian Students. International Entrepreneurship Management.Vol6.231-247
Shapero,A.Sokol,L.(1982)." Social dimensions of entrepreneurship". Journal of international business studies".31(2).287-301
Simon,M.(1986)."Cognitive biases,risk,misperception and new venture formation:how individuals decide to stsrt companies". Journal of business venturing,14(5).113-134
Stevenson, H.H., & Jarillo, J.C. 1986. Preserving entrepreneurship as companies grow. Journal of Business Strategy, 6: 10–23.
Stewart, W., & Roth, P. 2001. Risk propensity differences between entrepreneurs and managers: A meta-analytic review. Journal of Applied Psychology, 86(1): 145–153.
Storey, D. J. 1991. The Birth of New Firms – Does Unemployment Matter? A Review of Evidence, Small Business Economics, 3:167–178.
Sutton, S. 1998. Predicting and Explaining Intentions and Behavior: How Well Are We Doing? Journal of Applied Social Psychology, 28(15): 1317–1338.
Tubbs, M. E., & Ekeberg, S. E. 1991. The role of intentions in work motivation: Implications for goal-setting theory and research. Academy of Management Review, 16:180–199.
Turker, Duygu., Selcuk, Senem Sonmez & Turkey, Izmir. (2009). Which Factors Affect Entrepreneurial Intentions of University Students?. Journal of European Industrial Training.Vol33. No2. 142-159.
Van der.Linde, Dr, Ch. (2000). A new perspective regarding capacities of education institutions to create work. Journal of Education, 121(1),pp.8-54.
Van Gelderen, M., Brand, M., Van Praag, M., Bodewes, W., Doutsma, E. and Van Gils, A. (2008), “Explaining entrepreneurial intentions by means of the theory of planned behavior, International Journal of Entrepreneurial Behavior and Research, No. 6, pages 538-559.
Veciana, Josem., Aponte, Marines & Urbano, David. (2005). University Students Attitudes Toward Entrepreneurship: A Two Countries Comparison. International Journal of Entrepreneurship and Management . Vol1. 165-182.
Vengrouskie,Edward F. ,(2010). "Entrepreneurial self efficacy, self leadership and environmental dynamism in small business owners as predictors of new venture success" , Proquest Dissertations and Theses(PQDT), pages 10-140
Van Praag, C. M., & Versloot, P. H. (2007). What is the value of entrepreneurship? A review of recent research. Small Business Economics, 29, 351-382.
Wang,C.,Wong,P.,&Lu,Q.(2002).Tertiary education and entrepreneurial intentions.Technological ntrepreneurship,55-82
Walstad,W. & Kourilsky,M.(1999).Entrepreneurial attitudes and knowledge of black youth. Entrepreneurship theory and practice,23,5-16
Weber, E., Blais, A. & Betz, N. 2002. A Domain-specific Risk-attitude Scale: Measuring Risk Perceptions and Risk Behaviors. Journal of Behavioral Decision Making, 15: 263–290.
Wiklund, J. 1999. The sustainability of the entrepreneurial orientation - performance relationship. Entrepreneurship Theory and Practice, 24(1): 37–48.
Wiklund, J., & Shepherd, D. 2003. Knowledge-Based Resources, Entrepreneurial Orientation, and the Performance of Small and Medium-Sized Businesses. Strategic Management Journal, 24: 1307–1314.
Wilson,F.,Kickul,J.,&Marlino,D.(2004).Our entrepreneurial future:examinate the diverse attitude and motivations of teens across gender and ethnic identity.Journal of developmental ntrepreneurship,9,177-197
Wilson,F.,Kickul,J.,&Marlino,D.(2007).Gender,Entrepreneurial self efficacy and entrepreneurial career intentions:implications for entrepreneurship education.entrepreneurship theory and practice,31,387-406
Wood,R.,Bandura,A.(1989).Social cognitive theory of organizational management.Academy of management review.14,361-384
Yusof, Mohar, Singh Sandha, Manjit and Kishore Jain, Kamal(2008). Entrepreneurial Inclination of University Students: A Case Study of Students at Tun Abdul Razak University(Unitar). Unitar E-Journal.Vol14.No1.
Zampetakis, Leonids A and Moustakis, Vassilis(2006). Linking Creativity With Entrepreneurial Intentions: A Structural Approach. Entrepreneurship Management Journal. No2. 413-428.
Zhao, Hao, Seibent, Scott and Lumpkin, Thomas G(2009).The Relationship of Personality to Entrepreneurial Intentions and Performance: A Meta-Analytic Review. Journal of Management Online First.
Zhao, H., Seibert, S. & Hills, G. 2005. The mediating role of self-efficacy in the development of entrepreneurial intentions. Journal of Applied Psychology, 90(6): 1265–1272.